CDA

Rapport Naar een duurzame en vitale landbouwsector in Nederland

De commissie-Veerman vindt dat de overheid specifieke maatregelen moet treffen om een duurzame en vitale landbouwsector mogelijk te maken. De commissie pleit in haar rapport 'Naar een duurzame en vitale landbouwsector in Nederland' onder meer voor invoering van een groene tax voor consumenten (een lager BTW-tarief voor duurzame producten; de opbrengsten daarvan vloeien terug naar die ondernemers die terzake extra prestaties hebben verricht), voor het koppelen van de hoogte van de hectare-toeslagen aan onder andere regio-specifieke eisen en tegenprestaties van boeren, en voor een premiestelsel waarin het omschakelen naar biologische akkerbouw en veeteelt wordt gestimuleerd. Tevens pleit de commissie voor een meer grondgebonden regionale veeteelt (regionale productie en consumptie wat betreft vee, veevervoer, mest, vervoer etc). De commissie doet verder voorstellen om de vele gezins- en familiebedrijven die op of onder de armoedegrens leven, te ondersteunen. Het rapport onderscheidt zich onder meer van dat van de commissie-Wijffels doordat het naast een analyse bijna vijftig concrete beleidsadviezen bevat.

De commissie, genoemd naar haar voorzitter Cees Veerman (in het dagelijks leven voorzitter van het College van Bestuur van Wageningenuniversiteit en Researchcentrum) heeft in opdracht van het CDA-Partijbestuur het rapport uitgebracht. Veerman c.s hadden de opdracht 'een christen-democratisch perspectief te schetsen voor een duurzame landbouwsector waarbij een balans wordt gevonden tussen markt, consumentenwensen en dierenwelzijn." De commissie komt met meer dan vijftig concrete aanbevelingen, op onder meer terreinen als voedselveiligheid, diergezondheid en welzijn, groene ruimte, landbouw en natuur en wereldvoedselproblematiek.
In de commissie hadden onder meer zitting de Brabantse gedeputeerde Pieter van Geel, oud-gedeputeerde Jan Heijkoop, Henk van de Kerk (hoofddirectie Rabobank) en Beent Keulen (directeur GLTO). Joop Atsma (CDA-Tweede Kamerlid), Gerrit Braks (voorzitter van de CDA-Eerste Kamerfractie) en Albert-Jan Maat (lid van het Europees Parlement) maakten als adviseurs deel uit van de commissie.

De commissie pleit voor een cultuuromslag bij overheid, consumenten en producenten. "De problematiek is niet louter of zelfs voornamelijk technisch of economisch, maar wezenlijk cultureel. (...) Waar het op aan komt is het organiseren van een breuk in onze cultuur van consumeren en dus ook produceren. Om een verandering in onze opstelling tot de natuur, het dier en ons voedsel. (...) Op basis hiervan komt de commissie naast de eerder genoemde voorstellen tot bijna 50 concrete aanbevelingen." Hieronder treft u de belangrijkste aanbevelingen aan:

Diergezondheid en welzijn

- Het non-vaccinatiebeleid moet op Europees niveau ter discussie worden gesteld. Het inenten van vee moet mogelijk zijn. Bovendien moeten er zo snel mogelijk markervaccins en specifieke tests beschikbaar komen.
- Exporten van producten van gevaccineerde dieren binnen Europa moet mogelijk blijven. Het doden en vernietigen van gevaccineerde, gezonde dieren is niet nodig en onwenselijk;

- Binnen compartimenten met een straal van ongeveer 150 kilometer en natuurlijke grenzen kan vervoer van levende dieren plaatsvinden. Daarbuiten moeten zeer strikte quarantainemaatregelen gelden;
- De vervoersafstand voor dieren moet worden beperkt tot 8 uur met ontheffing voor fokvee waarvoor strenge quarantainemaatregelen gelden;
- Veemarkten hoeven niet gesloten te worden;

Groene ruimte, landbouw en natuur

- De extensieve boer moet ruimte krijgen als voedselproducent en als beheerder van de groene ruimte. Het sterker inzetten op het combineren van functies (natuur en landbouw, recreatie en landbouw) biedt perspectief;
- Vastleggen van een Dragende Hoofdstructuur dat agrarisch gebied beschermt tegen sluipende verstedelijking en ruimte geeft aan grondgebonden landbouw.
- Agrarisch natuurbeheer behoeft een langjarige aanpak en krijgt een volwaardige en wettelijk verankerde plaats in het beheersinstrumentarium;
- Agrariërs moeten meer dan nu worden ingezet bij realisering van natuurdoelen en de zekerheid krijgen dat ze daarvoor vergoedingen ontvangen.

Voedselveiligheid
De overheid waarborgt voedselveiligheid. De overheid controleert middels de Nederlandse Voedselautoriteit (NVA) en houdt toezicht. De NVA moet stevige bevoegdheden krijgen en hoort bij het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWA). De NVA werkt onder auspicien van de Europese Voedselautoriteit (EVA) die eisen stelt aan de lidstaten.

Overheid, ondernemer en familie- en gezinsbedrijven De overheid dient betrouwbaar te zijn, biedt de ondernemer perspectief en ruimte en biedt ondersteuning om te komen tot een duurzame landbouw in economisch, ecologisch en sociaal opzicht. In dat kader ondersteunt de overheid de familie- en gezinsbedrijven die een belangrijke rol spelen voor een leefbaar platteland. Uit onderzoek (van het Landbouw Economisch Instituut, LEI) blijkt dat 23% van deze bedrijven op of onder de armoedegrens leeft. De commissie bepleit een krachtig sociaal-economisch beleid met aandacht voor de werking van WAZ (Wet Arbeidsongeschiktheid Zelfstandigen), IOAZ (Wet Inkomensonafhankelijke zwangerschaps- en bevallingsuitkering) en een inkomensonafhankelijke zwangerschaps- en bevallingsuitkering.

Gezamenlijke verantwoordelijkheid en rol LNV
Naar het oordeel van de commissie is er bij dit alles sprake van een gezamenlijke verantwoordelijkheid: van de sector, de consumenten en de Europese, nationale en regionale overheden. De rol van het departement van LNV blijft van groot belang. Met name voor het gestalte geven aan beëindiging- en verplaatsingsregelingen, het belonen van het beheer van de groene ruimte, het voorgestelde fiscale beleid en het reconstructieproces hiervoor dienen voldoende middelen beschikbaar te komen. Beleidsveranderingen kunnen deels gefinancierd worden door transformatie van de huidige financieringsvormen, maximaal benutten van Europese gelden, gebruik van ICES-gelden en efficiënter inzetten van een gemoderniseerd borgstellingsfonds.

U kunt het rapport downloaden door in de linkermarge op de diskette-icoon te klikken.