Rapport Naar een duurzame en vitale landbouwsector in Nederland
De commissie-Veerman vindt dat de overheid specifieke maatregelen moet
treffen om een duurzame en vitale landbouwsector mogelijk te maken. De
commissie pleit in haar rapport 'Naar een duurzame en vitale landbouwsector
in Nederland' onder meer voor invoering van een groene tax voor consumenten
(een lager BTW-tarief voor duurzame producten; de opbrengsten daarvan
vloeien terug naar die ondernemers die terzake extra prestaties hebben
verricht), voor het koppelen van de hoogte van de hectare-toeslagen aan
onder andere regio-specifieke eisen en tegenprestaties van boeren, en voor
een premiestelsel waarin het omschakelen naar biologische akkerbouw en
veeteelt wordt gestimuleerd. Tevens pleit de commissie voor een meer
grondgebonden regionale veeteelt (regionale productie en consumptie wat
betreft vee, veevervoer, mest, vervoer etc). De commissie doet verder
voorstellen om de vele gezins- en familiebedrijven die op of onder de
armoedegrens leven, te ondersteunen. Het rapport onderscheidt zich onder
meer van dat van de commissie-Wijffels doordat het naast een analyse bijna
vijftig concrete beleidsadviezen bevat.
De commissie, genoemd naar haar voorzitter Cees Veerman (in het dagelijks
leven voorzitter van het College van Bestuur van Wageningenuniversiteit en
Researchcentrum) heeft in opdracht van het CDA-Partijbestuur het rapport
uitgebracht. Veerman c.s hadden de opdracht 'een christen-democratisch
perspectief te schetsen voor een duurzame landbouwsector waarbij een balans
wordt gevonden tussen markt, consumentenwensen en dierenwelzijn." De
commissie komt met meer dan vijftig concrete aanbevelingen, op onder meer
terreinen als voedselveiligheid, diergezondheid en welzijn, groene ruimte,
landbouw en natuur en wereldvoedselproblematiek.
In de commissie hadden onder meer zitting de Brabantse gedeputeerde Pieter
van Geel, oud-gedeputeerde Jan Heijkoop, Henk van de Kerk (hoofddirectie
Rabobank) en Beent Keulen (directeur GLTO). Joop Atsma (CDA-Tweede
Kamerlid), Gerrit Braks (voorzitter van de CDA-Eerste Kamerfractie) en
Albert-Jan Maat (lid van het Europees Parlement) maakten als adviseurs deel
uit van de commissie.
De commissie pleit voor een cultuuromslag bij overheid, consumenten en
producenten. "De problematiek is niet louter of zelfs voornamelijk technisch
of economisch, maar wezenlijk cultureel. (...) Waar het op aan komt is het
organiseren van een breuk in onze cultuur van consumeren en dus ook
produceren. Om een verandering in onze opstelling tot de natuur, het dier en
ons voedsel. (...) Op basis hiervan komt de commissie naast de eerder genoemde
voorstellen tot bijna 50 concrete aanbevelingen." Hieronder treft u de
belangrijkste aanbevelingen aan:
Diergezondheid en welzijn
- Het non-vaccinatiebeleid moet op Europees niveau ter discussie worden
gesteld. Het inenten van vee moet mogelijk zijn. Bovendien moeten er zo snel
mogelijk markervaccins en specifieke tests beschikbaar komen.
- Exporten van producten van gevaccineerde dieren binnen Europa moet
mogelijk blijven. Het doden en vernietigen van gevaccineerde, gezonde dieren
is niet nodig en onwenselijk;
- Binnen compartimenten met een straal van ongeveer 150 kilometer en
natuurlijke grenzen kan vervoer van levende dieren plaatsvinden. Daarbuiten
moeten zeer strikte quarantainemaatregelen gelden;
- De vervoersafstand voor dieren moet worden beperkt tot 8 uur met
ontheffing voor fokvee waarvoor strenge quarantainemaatregelen gelden;
- Veemarkten hoeven niet gesloten te worden;
Groene ruimte, landbouw en natuur
- De extensieve boer moet ruimte krijgen als voedselproducent en als
beheerder van de groene ruimte. Het sterker inzetten op het combineren van
functies (natuur en landbouw, recreatie en landbouw) biedt perspectief;
- Vastleggen van een Dragende Hoofdstructuur dat agrarisch gebied beschermt
tegen sluipende verstedelijking en ruimte geeft aan grondgebonden landbouw.
- Agrarisch natuurbeheer behoeft een langjarige aanpak en krijgt een
volwaardige en wettelijk verankerde plaats in het beheersinstrumentarium;
- Agrariërs moeten meer dan nu worden ingezet bij realisering van
natuurdoelen en de zekerheid krijgen dat ze daarvoor vergoedingen ontvangen.
Voedselveiligheid
De overheid waarborgt voedselveiligheid. De overheid controleert middels de
Nederlandse Voedselautoriteit (NVA) en houdt toezicht. De NVA moet stevige
bevoegdheden krijgen en hoort bij het ministerie van Volksgezondheid,
Welzijn en Sport (VWA). De NVA werkt onder auspicien van de Europese
Voedselautoriteit (EVA) die eisen stelt aan de lidstaten.
Overheid, ondernemer en familie- en gezinsbedrijven
De overheid dient betrouwbaar te zijn, biedt de ondernemer perspectief en
ruimte en biedt ondersteuning om te komen tot een duurzame landbouw in
economisch, ecologisch en sociaal opzicht. In dat kader ondersteunt de
overheid de familie- en gezinsbedrijven die een belangrijke rol spelen voor
een leefbaar platteland. Uit onderzoek (van het Landbouw Economisch
Instituut, LEI) blijkt dat 23% van deze bedrijven op of onder de
armoedegrens leeft. De commissie bepleit een krachtig sociaal-economisch
beleid met aandacht voor de werking van WAZ (Wet Arbeidsongeschiktheid
Zelfstandigen), IOAZ (Wet Inkomensonafhankelijke zwangerschaps- en
bevallingsuitkering) en een inkomensonafhankelijke zwangerschaps- en
bevallingsuitkering.
Gezamenlijke verantwoordelijkheid en rol LNV
Naar het oordeel van de commissie is er bij dit alles sprake van een
gezamenlijke verantwoordelijkheid: van de sector, de consumenten en de
Europese, nationale en regionale overheden. De rol van het departement van
LNV blijft van groot belang. Met name voor het gestalte geven aan
beëindiging- en verplaatsingsregelingen, het belonen van het beheer van de
groene ruimte, het voorgestelde fiscale beleid en het reconstructieproces
hiervoor dienen voldoende middelen beschikbaar te komen.
Beleidsveranderingen kunnen deels gefinancierd worden door transformatie van
de huidige financieringsvormen, maximaal benutten van Europese gelden,
gebruik van ICES-gelden en efficiënter inzetten van een gemoderniseerd
borgstellingsfonds.
U kunt het rapport downloaden door in de linkermarge op de diskette-icoon te
klikken.