Consumentenbond: rapport Twijnstra kortzichtig
Geen prijsstijging zonder kwaliteitsverbetering
De Consumentenbond is niet te spreken over het rapport van Twijnstra Gudde inzake de NS. In het op 22 augustus uitgelekte rapport staat dat de NS niet gebonden moet worden aan maximum tariefstijgingen. De Consumentenbond is het daar pertinent mee oneens: prijsstijgingen zijn pas verantwoord als de kwaliteit verbetert. En die is de afgelopen maanden alleen maar verslechterd. Bovendien is bij de NS helemaal geen sprake van een financieel probleem.
De Consumentenbond vindt de nu door Twijnstra gedane suggestie dat de prijzen voor de trein te laag zijn volslagen onzin. Prijzen moeten in relatie staan tot de geleverde kwaliteit, zeker bij een monopolist waar de consument geen keuze heeft. Door middel van een prestatiecontract moet de NS zijn diensten leveren en een belangrijk onderdeel van dat contract is de prijs-kwaliteitsverhouding. De afgelopen maanden is de dienstverlening van de NS alleen maar achteruit gegaan. Als laatste voorbeeld hiervan getuigen de 300 treinen die structureel uit de dienstregeling zijn gehaald gedurende de zomermaanden. Bovendien heeft de topman van de NS al eerder gezegd dat de verminderde kwaliteit nog zeker anderhalf jaar aanhoudt.
De Consumentenbond heeft daarom al eerder aangedrongen op het niet verhogen van de treinprijzen per 1 januari 2002. Hiertoe heeft de directie van de NS inmiddels ook besloten. Het argument van Twijnstra dat de NS in financiële problemen komt, raakt ook kant noch wal. De NS maakte in 1998 200 miljoen gulden winst, in 1999 260 miljoen en in 2000 werden aandelen Telfort, tot dan eigendom van de NS, verkocht voorruim 4 miljard gulden. Van het rendement van die hoge inkomsten heeft de reiziger nog helemaal niets gemerkt.
De Consumentenbond is van mening dat marktwerking altijd tot doel moet hebben dat de consument er beter van wordt. De verzelfstandiging van de NS is dan ook gedaan met het oog op marktwerking, maar voor de reiziger heeft dit alleen maar negatieve gevolgen gehad.
De Consumentenbond vraagt zich af wat er zou gebeuren als het rendement van de NS inderdaad zo slecht zou zijn. In een situatie van marktwerking moet worden geaccepteerd dat aanbieder van diensten failliet kan gaan en dat andere aanbieders op de markt komen. Bovendien dient elke organisatie een gezonde angst te hebben voor financiële problemen als gevolg van een slechte kwaliteit van zijn producten of diensten.
Een monopolie met onbeperkte tariefsvrijheid zorgt ervoor dat het tegendeel van marktwerking wordt bereikt. Er is dan voor de NS helemaal geen prikkel meer om beter te presteren. De suggestie dat de wettelijke maximale tariefstijgingen moet worden losgelaten is dan ook verwerpelijk.