KIT TROPENMUSEUM
Van godin tot pin-up
Kleurrijke Indiase Calender Art in KIT Tropenmuseum
In de Parkzaal van het KIT Tropenmuseum is vanaf 24 mei tot en met 26
augustus
de tentoonstelling Van Godin tot Pin-up. Vrouwen op Indiase prenten te
zien. Van Godin tot Pin-up is een kleurrijke tentoonstelling over een
ondergewaardeerd genre in de Indiase volkscultuur: de Calendar Art.
Een selectie kleurenprenten uit de jaren 60 tot en met 90 schetst een
boeiend beeld van de ontwikkeling van het vrouwbeeld in de Indiase
samenleving.
Calendar Art is een van de meest krachtige uitingen van eigentijdse
volkskunst in India. Binnen de Indiase huishoudens vervult deze vorm
van massakunst zowel een religieuze als decoratieve functie. De
bloemrijke afbeeldingen van goden en godinnen, mythen en legenden,
verleidelijke pin-ups, verhaaltjes met een moraal, helden van de
vrijheidsbeweging, romantische landschapstaferelen, filmsterren,
popidolen en sporthelden verbeelden de onder de Indiase bevolking
levende sentimenten. De kitscherige posters zijn niet uit het drukke
straatbeeld weg te denken. Uitgestald op stapels of opvallend hangend
aan de luifels van straathandeltjes wordt de bonte verzameling voor
een paar roepie te koop aangeboden.
Vroom en verleidelijk
Met de vrouw als eye-catcher ontsluiert zich tijdens de
tentoonstelling een kleurrijk beeldverhaal over de ontwikkeling van
het vrouwbeeld in de Indiase samenleving. Godin en pin-up ontmoeten
elkaar in tien themas waarin verschillende stereotiepe vrouwbeelden
tot uitdrukking worden gebracht. Haar rol als verleidster lijkt
lijnrecht te staan tegenover de vrouw als toegewijde gemalin,
neergevleid aan de zijde van hindoegoden als Rama en Vishnoe. Terwijl
de femme fatale de man van het pad van goddelijke toewijding en
echtelijke trouw afleidt met haar lichamelijke charmes, bewijst de
godin Sita haar echtelijke toewijding. Ze doet dit niet alleen door
haar echtgenoot Rama tijdens zijn 14-jarige ballingschap ter zijde te
staan, maar doorstaat bovendien een vuurproef om haar deugdzaamheid te
bewijzen. Toch hebben deze ogenschijnlijk verschillende beelden van
vrouwelijkheid in de Indiase maatschappij een overeenkomst. De
kleurrijke reproducties zijn namelijk oorspronkelijk geschilderd
vanuit het oogpunt van de kunstenaar. Zijn verbeelding van
vrouwelijkheid is de visie van de middenklasse man. Met deze
achterliggende gedachte ontbloot zich het continue proces van
verheerlijking van het vrouwbeeld in de Indiase maatschappij.
Bron aan informatie
Vanuit sociologisch perspectief gezien, biedt Calendar Art een blik op
een maatschappij die enerzijds verwikkeld is in een allesomvattend
proces van globalisering en verwestersing en die tegelijkertijd nog
leeft volgens eeuwenoude tradities. De posters zijn vergelijkbaar met
Indiase soaps en Bollywoodfilms; ze zijn een populair medium waarop
dit spanningsveld tussen oud en nieuw zichtbaar wordt. De vrouw is het
centrum van iedere afbeelding waardoor een interessante kijk gegeven
wordt op de ontwikkeling van het vrouwbeeld in India. De veelal
wulpse en lonkende vrouwen dragen meer betekenis dan ze in eerste
instantie doen vermoeden. Ze verbeelden de complexe wisselwerking
tussen de rol van de vrouw in de Indiase samenleving en de heersende
ideologie binnen deze samenleving.
Van New Delhi tot Amsterdam
De indrukwekkende privécollectie is afkomstig van het Indiase
sociologenechtpaar Uberoi. Van Godin tot Pin-up geniet internationale
belangstelling. De tentoonstelling heeft na Japan en India de
oversteek naar Europa gemaakt. Tot voor kort was de collectie te
bezichtigen in het Österreichisches Museum für angewandte Kunst te
Wenen.