Koninklijk Nederlands Meteorologisch Instituut

Achtergrond

Rookpluim Enschede op KNMI radar en satelliet zichtbaar

(links/ Seismische- en infrageluidregistratie / weerregistraties)

De enorme rookwolk die op 13 mei in Enschede ontstond na de explosie van de vuurwerkopslag is van veraf zichtbaar geweest. De afmeting van de rookpluim en de dichtheid ervan waren zo groot dat ze op de KNMI-radar en door de weersatelliet waren te vinden.

De radar van het KNMI is speciaal afgesteld op het waarnemen van regendruppels. De reflectie van het radarsignaal tegen de druppels wordt op een beeldscherm zichtbaar gemaakt. In de roet- en rookpluim van de explosie bevonden zich voldoende deeltjes om ook dezelfde reflecties van het radarsignaal te geven. Enkele uren lang is de radarecho van de rookdeeltjes zichtbaar geweest. Als voorbeeld is het beeld van half vijf `s middags weergegeven. Zwakke reflectie is lichtblauw, de donkerblauwe en zwarte kleur toont het gebied met een sterkere radarecho.

Ook vanuit de weersatelliet is de rookpluim zichtbaar. De NOAA-weersatelliet, die een aantal malen per dag over onze omgeving trekt, registreerde de rookpluim onder andere om 20 minuten voor acht `s avonds. De foto, gemaakt vanaf een hoogte van zo'n 800 kilometer, toont een langwerpige sliert die vanuit Twente naar het noordwesten loopt. De lengte van de rooksliert is dan al zo'n 95 kilometer. Niet alleen vanuit de ruimte was de rookwolk zichtbaar. Ook waarnemers op de grond noteerden het. De meteowaarnemer op vliegbasis Twenthe noteerde het in zijn waarnemingen gedurende vele uren. Ook de waarnemer in De Bilt kon vanaf het dak van het KNMI gebouw de rookpluim boven Overijssel herkennen.

Naast het observeren van de pluim was het KNMI ook nog op een andere wijze betrokken bij de voorlichting. Met name de brandweer en de reddingsdiensten werden van informatie voorzien over de verwachte wind- en weersituatie. De richting van de wind, zowel op de grond als in de hogere luchtlagen is van belang om in te schatten waar de verontreiniging naar toe drijft. Ondersteuning van brandweer en reddingsdiensten is een van de kerntaken van het KNMI.

Registraties van temperatuur, wind, instraling, relatieve vochtigheid en luchtdruk op 13 mei 2000 met een semi professioneel weerstaion van de afdeling Technische Natuurkunde van de Universiteit Twente. De registratie van de zoninstraling laat zien hoe dik de rook is geweest. De kortstondige verhoging van instraling komt door reflectie van licht aan de randen van de rookwolk. Ter vergelijking de registraties van 14 mei, eveneens een "wolkenloze" dag. (met dank aan Henk te Veene van de Universiteit Twente).

Registratie van de luchtdruk door weeramateur Ronnie van Alstede in Enschede. Bij het pijltje is te zien hoe de stift van de barograaf reageert op de explosie.

Met dank aan Jacob Kuiper, KNMI

Laatste wijziging: 28 augustus 2001

Vragen en reacties:
Harry Geurts, PR & Voorlichting KNMI
Copyright © KNMI