NIEUWS Persbericht Voorzichtigheid geboden bij planontwikkeling nieuwe kantoren NVB waarschuwt voor snelle omslag kantorenmarkt
De kantorenbranche is momenteel nog springlevend, maar een
marktomslag tekent zich steeds scherper af. De winstwaarschuwingen bij
het bedrijfsleven en een afzwakkende groei van het aantal kantoorbanen
zijn voor NVB Vereniging van projectontwikkelaars aanleiding geweest
om projectontwikkelaars een voorzichtige positionering aan te
bevelen. Dit advies volgt uit de Thermometer Kantoren en
Kantoorgebruikers in Profiel, de jaarlijkse onderzoeken die NVB
ontwikkelde in samenwerking met STOGO Onderzoek & Advies en de
Faculteit Ruimtelijke Wetenschappen van de Universiteit Utrecht. De
afgelopen jaren is de euforie op het gebied van investeringen in
commercieel vastgoed groot geweest. Nog meer dan in voorgaande jaren
zijn kantoorgebruikers op zoek naar, vooral nieuwe, gebouwen met
grandeur en klasse. Toch blijkt uit de onderzoeken dat de
kantorenmarkt zich nu op het hoogtepunt bevindt en mogelijk al begin
volgend jaar kan gaan omslaan.
Het gaat goed met de Nederlandse kantorenmarkt. In de afgelopen jaren
zijn veel bedrijven en instellingen verhuisd naar een nieuw kantoor.
Ook in de nabije toekomst zal het bepaald nog niet rustig zijn op de
verhuismarkt. Het aantal kantoorgebruikers dat op zoek is naar meer
metrages is anno 2001 nog steeds zeer groot. Ongeveer vier op de tien
kantoorgebruikers zeggen plannen te hebben om in de komende drie jaren
te verhuizen of verbouwen. Geld speelt even veel minder een rol. Een
kwart is op zoek naar een kantoor van meer dan 160 euro huur per
vierkante meter per jaar. Vooral in de Randstad zien we een
opmerkelijke stijging van de gewenste huurprijsacceptatie.
In 2000 werd voor een bedrag van bijna 2 miljard euro aan bouwvergunningen verleend ten behoeve van kantoren. Hiermee was een aantal van 2,6 miljoen vierkante meters kantoorruimte gemoeid. Kijken we naar de totale bouwprestatie over de afgelopen tien jaar, dan blijkt dat sinds 1990 in totaal liefst circa 18 miljoen nieuwe kantorenmeters zijn gerealiseerd. Een indrukwekkende prestatie en om een indruk hiervan te geven; het betekent dat ongeveer de helft van het huidige kantorenareaal in Nederland jonger is dan tien jaar.
Het is verleidelijk in zon zonnig klimaat er van uit te gaan dat we
dit heerlijke weertype nog wel even houden. Maar die vlieger gaat
volgens NVB helaas niet op. Uit de onderzoeken blijkt tegelijkertijd
dat de kantorenmarkt zich nu op het hoogtepunt bevindt of héél
binnenkort hierop zal komen. De komende maanden zullen naar
verwachting nog volop in het teken staan van veel verhuizingen, maar
zijn eenmaal óók deze bedrijven verhuisd, dan zal het een stuk
rustiger worden op de Nederlandse kantorenmarkt. Veel bedrijven nemen
bij hun verhuizing immers tevens een voorschot op economische groei.
Blijft die groei vervolgens uit, dan duurt het jaren voordat de
verhuistrein opnieuw in beweging komt.
NVB waarschuwt haar leden voor de combinatie van aan de ene kant een
te verwachten afnemende vraag en aan de andere kant het omvangrijke
aantal nieuwbouwmeters in portefeuille bij ontwikkelaars. De
varkenscyclus is het noodlot van kantorenbouwers, aldus NVB.
Projectontwikkelaars gaan te lang door met het maken van nieuwe
plannen, óók als de marktsituatie ongunstiger wordt, en beginnen te
laat als de economische opleving zich al aankondigt. Het gevolg is een
wispelturige kantorenmarkt met sterke ups and downs.
In nauwelijks drie jaar tijd hebben projectontwikkelaars hun
gezamenlijke nieuwbouwaanbod voor de vrije markt liefst bijna
verachtvoudigd. Hiermee is volgens NVB tevens de kwetsbaarheid van de
markt gegroeid.
Voor meer informatie, vragen en/of opmerkingen kunt u contact opnemen met:
NVB Vereniging voor projectontwikkelaars, Drs. N. Rietdijk, telefoon 070-386 02 04