Gemeente Leiden

Interieurs om bij weg te smelten

Tijdens de Open Monumentendagen kunnen bezoekers binnenstappen in kamers die normaal gesloten zijn. De Stadskrant geeft alvast een voorproefje van drie 'huizen en haarden'.

Goemoerskamer, De Bakkerij, Oude Rijn 44
'Je stapt zo een paar eeuwen terug'

De goemoerskamer is pas gerestaureerd. De kamer is sinds 1993 weer open voor publiek. In het gebouw van het huidige Diaconaal Centrum De Bakkerij hadden de Vrouwen Kraammoeders vanaf de zeventiende eeuw een eigen vergaderruimte in het huis: de 'Goemoerskamer'. Vanuit de toenmalige Bakkerij werden arme stadgenoten gesteund met onder meer brood en turf. Jacqueline Schoonwater van De Bakkerij: 'De kamer is bijna te mooi om in te zitten. Je stapt letterlijk terug in de tijd.' De enorme schouw uit 1682 springt het meest in het oog. Hij is voorzien van de wapens van de acht toenmalige Vrouwen Kraammoeders. Vermoedelijk is dit het werk van de rond 1700 meest vooraanstaande Leidse beeldsnijder Hermanus van Groen. Het schilderstuk boven de schoorsteen toont 'Het Laatste Oordeel'.

Ook zonder de haard kun je wegsmelten bij deze schouw. Foto: Wim van Noort.

Nieuwe Rijn 17
'Klassiek, maar toch modern'

Naar aanleiding van het thema 'Huis en Haard' wist architect Jaco Haartsen de eigenaar van Nieuwe Rijn 17 te overtuigen om mee te doen aan de Open Monumentendagen. Zo kunnen bezoekers op zondag hun blik laten rondgaan in het pand. Haartsen: 'Het pand is vrij ingewikkeld. Het kent drie delen uit verschillende perioden, die onderling in hoogte verschillen. De ingang van het achterhuis is een mooi element, met stucwerk uit ongeveer 1720.' De eigenaar wil de oude elementen terug laten komen, maar dan wel modern. Nadat de Burcht zijn militaire functie verloor mochten aan de voet van de heuvel particuliere woningen gebouwd worden. Dat gebeurde en op Nieuwe Rijn 17 kwam rond 1360 een smid te wonen. In 1622 vergrootte de toenmalige eigenaar, Cornelis Janszn, het huis met een middenbouw.

Het stucwerk uit 1720 aan de ingang van het achterhuis van Nieuwe Rijn 17. Foto: Jaco Haartsen.

Kerkmeesterskamer Pieterskerk
'Een uniek stukje geschiedenis'

Zeker een bezoekje waard is de Kerkmeesterskamer van de Pieterskerk. De kamer bevindt zich in een verborgen hoekje van de kerk en is één van de mooiste van de stad. In de kamer vergaderde vanaf 1650 het college van kerkmeesters. Deze beheerden de financiën van de Hervormde kerk en vormden een prestigieus gezelschap. De kamer wordt nu nog gebruikt door de Stichting Pieterskerk. Loedie Brandts van de stichting: 'Vaak gebruiken dirigenten en solisten de kamer als rustplek tijdens de concerten. Tijdens de Open Monumentendagen is het altijd open.' De monumentale schoorsteen werd in 1650 geplaatst. Het schilderstuk boven de schoorsteen is van Dirk Verhart, in zijn tijd een veelgevraagd landschapsschilder. Sinds de oplevering van het goudleerbehang in 1739 is er in de Kerkmeesterskamer nauwelijks iets gewijzigd. Rond 1995 is het plafond van de kamer zorgvuldig gerestaureerd.

Een donkere, maar prachtige ruimte. Het plafond is beschilderd met diverse wapenschilden. Foto: Wim van Noort.