'Verstopt achter de voordeur', verkrijgbaar vanaf 8 september a.s.
Ter gelegenheid van het thema van de Open Monumentendag 'Huis en
Haard', op zaterdag 8 september aanstaande, heeft kunsthistorica
Simone Langeveld een boek geschreven over het historische interieur in
Zoetermeer en Zegwaart, met accent op de periode rond 1900. 'Verstopt
achter de voordeur' heet het boek dat meer dan zestig foto's telt. Zij
beschrijft hierin de verschillende interieurs aan de hand van de
indeling van de huizen.
Interieurs
Simone neemt de lezer en kijker in haar geheel eigen stijl gezellig
mee naar de pracht achter de voordeur, al is dat in het dorp soms ook
de achterdeur. Aan de hand van herinneringen van W.Veldhuizen over
Zoetermeer en Zegwaart een eeuw geleden, alsook juweeltjes uit 'De
kleine Johannes' van Frederik van Eeden en van Ileen Montijn, worden
als het ware al die verschillende interieurs met levende mensen
gevuld.
De statige herenhuizen hadden meestal een lange gang, belegd met
marmeren tegels. Een met loper belegde trap voerde naar boven. Sommige
panden hadden al vanaf de jaren 1920 verwarming. Nog steeds zijn de
radiatoren bewaard en hebben ze, zoals in de pastorie van de
Nicolaaskerk, een opvallende plek in het interieur gekregen. De
schouwen van de oude haardvuren zijn er vaak nog wel maar hebben nog
slechts een bijfunctie. De grote kamers beneden waren van elkaar
gescheiden door schuifdeuren met fraai glas met aan weerszijden grote
kasten. De zolder was bestemd voor de was en de dienstbodenkamertjes.
In het beschreven arbeiderswoninkje aan de Stationsstraat 42, in juni helaas gesloopt, was het interieur nog vrijwel geheel authentiek. Bedstee, originele kelderkast, houten schouw en rookkanaal met gat voor het roken van hammen en worsten waren nog aanwezig.
Uiteraard is ook de Zoetermeerse boerderij niet vergeten, alsmede de
verhalen over het 'privaat', de keuken, de badkamer, wasplaatsen, de
bel, raampartijen en stucwerk plafonds.
Een kenmerkend citaat over een speciale plaats:'De beste kamer, de
plee of ook wel nummer 100 genoemd, werd in officiële stukken
aangeduid als 'privaat' en bevond zich als regel buitenshuis, veelal
in het op enige afstand staande schuurtje. Ook kwam het niet zelden
voor dat meer gezinnen samen met één privaat moesten doen. In de bouw-
en woningverordening van 1905 werd voor elke nieuw te bouwen woning
een eigen privaat verplicht gesteld, maar bestaande toestanden mochten
blijven tot vernieuwing plaats vond. Zelfs toen nog bleef het
toegestaan dat een privaat rechtstreeks boven de sloot gebouwd was,
mits op 20 meter afstand van het woonhuis. Dit kwam in het dorp toen
maar weinig meer voor, hoogstens hier en daar voor het 'werkvolk'.
Langs de buitenwegen werden die gebouwtjes nog wel gezien boven een
sloot, men zat er wel erg luchtig'.
Verkoop
Het fraai geïllustreerde boek met kleurenomslag is verkrijgbaar in de
grotere Zoetermeerse boekhandels, de VVV en in 't Oude Huis voor
slechts 11,00 (euro 5,-).
Gemeente Zoetermeer © Sept 2001
Last update: 04 September 2001 (15.05)