Toekomst ouderenzorg vraagt om meer
Reactie Arcares op zorgnota en rijksbegroting 2002
De weg uit het dal is gevonden, maar boven op de berg zitten we nog
zeker niet. Dit is het beeld dat de vandaag gepubliceerde zorgnota en
begroting 2002 bij Arcares, branchevereniging voor verpleging en
verzorging, oproept. Arcares stelt vast dat dit kabinet in de
afgelopen twee jaar nadrukkelijk heeft geïnvesteerd in de branche
verpleging en verzorging (V&V). Tegelijkertijd vraagt een toekomst
waarin de vraag van de cliënt en zorg aan huis centraal staan om
meerjarige financiële inspanningen. Wat dit betreft betreurt Arcares
het dat VWS niet duidelijker aangeeft dat vraagsturing noopt tot
realistische kostprijzen en daar budgettair alvast op vooruitloopt. In
de toekomst worden de huidige tarieven immers vervangen door
kostprijzen per zorgprodukt. Deze operatie leidt zeker voor de zorg
aan huis tot aanzienlijke kostenstijgingen.
In de sector verpleging en verzorging is het aantal mensen op de
wachtlijst tussen mei 2000 en maart 2001 afgenomen met 20.000, terwijl
de vraag naar zorg met 2% toenam. Dat is een mooi resultaat van de
inzet van extra middelen voor het terugdringen van de wachtlijsten.
Toch had dit resultaat groter kunnen zijn als het boter-bij-de-vis
beleid een wat ruimere uitleg had gekregen. Nu krijgen instellingen
alleen geld als er zorg is geleverd. Dat kan het gemakkelijkste in de
thuiszorg, omdat in die sector de inzet van extra personeel direct
leidt tot extra produktie. Bij de intramurale zorg zijn meer factoren
van invloed op het leveren van zorg, zoals de aanwezigheid van
voldoende plaatsen en de behuizing.
Kostprijzen
Bij de omslag naar vraagsturing speelt de modernisering van de AWBZ
een voorname rol. Terecht merkt VWS daarover op: De voorgenomen
veranderingen zijn ingrijpend. Enerzijds is er behoefte aan een hoog
tempo bij de invoering en anderzijds is zorgvuldigheid geboden. Tegen
deze achtergrond is het teleurstellend dat VWS slechts volstaat met
het beschikbaar stellen van 9,1 miljoen voor de indicatiestelling. Te
meer daar het project modernisering AWBZ veel omvattender is. Zo zal
het werken met realistische kostprijzen, in plaats van de huidige
tarievenstructuur, straks voor een aanzienlijke kostenstijging zorgen.
Ditzelfde geldt voor het doorvoeren van een bruteringsoperatie. In
ieder geval buigt Arcares zich in de komende maanden over de
berekening van kostprijzen voor de extramurale zorg.
Zorgverschraling
In het persbericht van VWS wordt onder meer gesteld dat de
gezondheidszorg nog altijd in staat is om mensen aan te trekken.
Immers, de groei van het aantal banen bedroeg sinds 1995 17 procent,
dat is drie procent meer dan de landelijke groei. Inderdaad is dit een
positieve ontwikkeling. Maar om nu op basis van de groei van het
totale personeelsbestand te concluderen, zij het voorzichtig, dat er
geen sprake is van zorgverschraling is te gemakkelijk. Want bij een
groeiend personeelsbestand gaat het niet alleen om verplegende en
verzorgende medewerkers, maar ook om administratieve en ondersteunende
krachten. Uit de kwalitatieve onderzoeken die Arcares zelf aan het
uitvoeren is komt naar voren dat in ieder geval bij cliënten en
personeel wel een zorgverschraling ervaren wordt.
Arboconvenant
Het ministerie van VWS toont zich tevreden over de afgesloten CAO.
Verder meldt het ministerie bij herhaling dat werkgevers en werknemers
verantwoordelijk zijn voor het arbeidsmarktbeleid. Op zich is dit
juist. Alleen kan VWS de werkgevers daarbij wel zeer behulpzaam zijn
door voldoende middelen beschikbaar te stellen voor het afsluiten van
een toekomstgerichte en marktconforme CAO. Daarmee geeft VWS tevens
invulling aan die rol die het ministerie wel voor zichzelf ziet:
aanjager en voorwaardenschepper. Voor de CAO die dit jaar is
afgesloten en waar VWS dus zo tevreden over is, heeft de sector V&V
wel fors in de beurs moeten tasten. Tegen die achtergrond tekent
Arcares dan ook alleen het arboconvenant als er extra geld komt voor
de uitvoering van dat convenant. In dit verband kan worden gedacht aan
geld voor de aanschaf van hulpmiddelen en het trainen van personeel.
Datum: 18/09/2001