Begroting 2002 Ministerie Landbouw, Natuurbeheer en Visserij
18 september 2001 - Brinkhorst en Faber: Duurzame vernieuwingen noodzakelijk
De begroting van het ministerie van LNV voor het jaar 2002 is opgehoogd met euro 233 mln (f 514 mln.) ten opzichte van de meerjarencijfers in de begroting 2001. Daarmee komt deze uit op euro 2,1 mld. (f 4,6 mld.). De wijzigingen zijn onder meer het gevolg van extra uitgaven op het gebied van voedselveiligheid en diergezondheid, duurzame landbouw/agrarisch natuurbeheer, grondprijscompensatie en brandstofcompensatie voor de visserij.
De LNV - begroting voor 2002 is voor het eerst in euro´s. Tegelijkertijd is het ook de eerste begroting die op VBTB-wijze is opgesteld. VBTB staat voor 'Van Beleidsbegroting Tot Beleidsverantwoording'. In deze nieuwe begrotingsopzet staan de beleidsdoelen centraal. Inzicht in wat de overheid wil bereiken, wat zij daarvoor gaat doen en wat dat mag kosten wordt zo transparant mogelijk voorgelegd aan de Kamer.
In de toelichting op de begroting constateren de bewindslieden dat land- en tuinbouw ingrijpende veranderingsprocessen ondergaan. Die vergen in veel opzichten aanpassingen van het bedrijfsleven. Bij het stellen van eisen aan ondernemers en het bepalen van het tempo waarin aanpassingen moeten worden doorgevoerd moet ook steeds rekening worden gehouden met de grenzen van het aanpassingsvermogen van de sector. De afgelopen jaren zijn over de volle breedte belangrijke vorderingen geboekt. Te denken valt aan het terugdringen van het mestoverschot, de forse impuls aan biologische productie, de inzet voor reconstructie van de glastuinbouw en de maatregelen om de risico's van verspreiding van besmettelijke dierziekten terug te dringen.
De mond- en klauwzeer-crisis heeft indringend duidelijk gemaakt hoezeer het agro-foodcomplex deel uitmaakt van de moderne netwerkeconomie. De crisis heeft ook nog eens onderstreept dat versterken van de verbondenheid van de sector met de samenleving een belangrijke voorwaarde is voor een gunstig toekomstperspectief voor die sector. Ook voor het natuur-, bos- en landschapsbeleid is het voldoen aan maatschappelijke wensen en het vergroten van de maatschappelijke betrokkenheid een richtsnoer bij de investeringen van de overheid op dit punt. Kwaliteitsverbetering staat voorop in het landschapsbeleid, het natuurbeleid en het plattelandsbeleid.
Stimuleren van economisch perspectiefvolle en internationaal concurrerende agroketens gaat voor het kabinet hand in hand met het stimuleren van duurzame productiemethoden in landbouw en visserij. De overheid wil het bedrijfsleven, dat vanzelfsprekend zelf in de eerste plaats aan de veranderende eisen van de maatschappij moet voldoen, ondersteunen. Dat wil zij doen door heldere doelen te formuleren voor milieu en dierenwelzijn, door herstructurering van sectoren te bevorderen en verbetering van de prestaties op keten en bedrijfsniveau te stimuleren. Ook het spoedig te vernieuwen EU - landbouwbeleid zal rekening moeten houden met de groeiende aandacht voor voedselveiligheid, dierenwelzijn, milieu en natuur. Het Europees parlement zal in de toekomst mee moeten besluiten over het Europese landbouwbeleid. De oprichting van een Europese en een Nederlandse Voedselautoriteit zullen de overheid beter in staat stellen de voedselkwaliteit te controleren.
Het kabinet heeft er groot vertrouwen in dat de kwaliteit van het Nederlandse voedsel en groen - waar nodig ondersteund door de overheid - de komende jaren nog verder zal toenemen. Voor zowel het agrofoodcomplex als de groene ruimte zijn echter innovaties op verschillende niveaus noodzakelijk. Naast innovaties in de vorm van nieuwe producten en diensten zijn ook vernieuwing van denkbeelden, regels en organisatievormen aan de orde. Het beleid moet voor al die vormen van innovatie ruimte scheppen. Hoewel op een aantal beleidsterreinen extra regelgeving ook in de komende periode nog noodzakelijk is, heeft het reduceren en waar mogelijk beperken van de administratieve lasten van nieuwe wet- en regelgeving prioriteit.
Het financiële kader van de LNV-begroting in 2002
De ontwerpbegroting 2002 voorziet in uitgaven tot een totaalbedrag van euro 2.069 mln. (f 4.559 mln.). De hoofddoelstellingen van het beleid zijn geformuleerd in de beleidsartikelen. De verdeling van de begroting over de beleidsartikelen is in de onderstaande tabel weergegeven.
2002
euro x 1 mln.f x 1 mln.
1Versterking landelijk gebied28362414%
2Realisatie van de EHS (verwerving en inrichting)22549611%
3Realisatie van de EHS (beheer)1363007%
4Economisch perspectiefvolle agroketens1874139%
5Bevorderen duurzame productie1102435%
6Voedselveiligheid, voedselkwaliteit en diergezondheid 1603528%
7Kennisontwikkeling en innovatie28763314%
8Kennisvoorziening36079317%
9Kennisverspreiding861904%
10Nominaal en onvoorzien612
11Algemeen22950311%
Totaal2.0694.559
De intensiveringen van het beleid
De verhoging van de begroting 2002 ten opzichte van de meerjarencijfers in de begroting 2001 met euro 233 mln. ( f 514 mln.) is onder meer het gevolg van intensiveringen van beleid op de volgende terreinen:
Voedselveiligheid
Om te bewerkstelligen dat aangeboden voedsel voldoet aan hoge eisen met betrekking tot veiligheid en kwaliteit zal een aantal maatregelen worden genomen, waarvoor euro 18 mln. (f 40 mln.) extra beschikbaar is. Het gaat om maatregelen voor het versneld uitroeien van de schapenziekte scrapie en maatregelen ter vermindering van het voorkomen van para-tbc. Daarnaast wordt de controle op de samenstelling van diervoeders verscherpt. Identificatie- en registratiesystemen voor dieren worden vernieuwd en - voor zover nog niet aanwezig - opgezet. Ook zal worden geïnvesteerd in de verbetering van de communicatie naar de consument in het geval zich een voedselcrisis of een uitbraak van een besmettelijke dierziekte voordoet. Tenslotte wordt geld gereserveerd voor de follow-van het maatschappelijk debat biotechnologie.
Duurzame landbouw/agrarisch natuurbeheer
In het kader van duurzame landbouw is euro 7 mln. (f 15 mln.) structureel aan de LNV-begroting toegevoegd. Deze middelen worden ingezet in het kader van het agro-innovatiebeleid.
Informatie- en communicatietechnologie (ICT)
Door de veelheid en complexiteit van (deels EU-) regelgeving moet, voor het behoud van het draagvlak bij de LNV-doelgroepen, klantgerichter gewerkt gaan worden. Het bewerkstelligen van een forse administratieve lastenreductie bij de 'klanten' van LNV staat daarbij voorop. De kosten die hiermede zijn gemoeid, worden deels gefinancierd uit een intensivering van circa euro 5 mln. ( f 11 mln.) in 2002.
Leerlingenaantallen/medebewindskosten
Als gevolg van een toenemende vraag naar onderwijs op het terrein van voedsel en groen, zal het aanbod van onderwijsvoorzieningen bij de AOC´s (Agrarische opleidingscentra) worden bijgesteld. Hiertoe wordt de bijdrage aan de AOC´s in 2002 verhoogd met euro 0,5 mln. (f 1,1 mln.) en in 2003 en volgende jaren met euro 5 mln. (f 11 mln.).
Wat betreft de medebewindskosten wordt euro 2 mln. (f 4,4 mln.) vanaf 2001 ingezet voor de uitvoering van nieuwe regelingen in medebewind uit hoofde van Agenda 2000 en voor versterking van activiteiten ter borging van een rechtmatige uitvoering van het markt- en prijsbeleid door de productschappen.
Grondprijscompensatie SGR/EHS
Om de verwervingsdoelen in het Structuurschema Groene Ruimte te realiseren worden gronden verworven tegen marktprijzen. Als gevolg van de stijgende grondprijs zijn de verwervingsbudgetten verhoogd. Hiermee is in 2002 circa euro 38 mln. (f 84 mln.) gemoeid
Brandstofcompensatie visserij
In het kader van de compensatie voor de sterk gestegen brandstofprijzen, hebben de staatssecretarissen van LNV en Financiën in september 2000 afspraken gemaakt met het visserijbedrijfsleven. Voor de periode van 2000 tot en met 2004 is hiervoor euro 14 mln. (f 30 mln.) per jaar aan de LNV-begroting toegevoegd. De middelen zullen worden ingezet voor het bereiken van een vitale en duurzame visserij.
Ramingsbijstelling
Er wordt een ramingsbijstelling doorgevoerd van euro 20 mln. (f 45 mln.) in 2002 oplopend naar euro 25 mln. (f 55 mln.) in 2004. De bijstelling zal onder meer gevonden worden in een deel van de toegedeelde prijsbijstelling 2001, het stimuleringskader, de Groene Hart impuls, voorlichting en het niet doorgaan van CO2-projecten. De korting op het Hoger Agrarisch Onderwijs zal eerst nader worden bezien op efficiencymaatregelen.
Overige uitgaven
Tot slot is de begroting 2002 met een bedrag van circa euro 169 mln. (f 374 mln.) verhoogd. Deze verhoging heeft met name betrekking op de loon- en prijsbijstelling en een bijdrage vanuit het O&S- fonds voor uitgaven in het kader van het mestbeleid.
Ontvangsten
De ontvangstenkant van de begroting 2002 is met euro 266 mln. (f 585 mln.) opgehoogd tot euro 615 mln. (f 1.355 mln.). De verhoging is vooral het gevolg van de EU-bijdrage in de bestrijding van de MKZ die deels in 2002 wordt uitgekeerd en het vanaf 2002 binnen begrotingsverband brengen van de te ontvangen landbouwheffingen.
Fiscaal
In het Belastingplan 2002 zijn een aantal maatregelen opgenomen die doorwerken naar LNV-beleidsterreinen, zoals verlaging van de vennootschapsbelasting, verruiming van de herinvesteringsregeling met het oog op EHS en Strategische Groenprojecten.
De afdrachtskorting in de ecotax voor warmtekrachtkoppeling wordt met terugwerkende kracht verhoogd van 0,23 naar 0,57 eurocent/kWh. Daarmee verbetert de rendementspositie van deze installaties. Voor zorgprestaties van zorgboerderijen komt een vrijstelling van het huidige 19% btw-tarief.
Natuur
In het kader van het nationaal natuuroffensief is voor 2001 een bedrag van euro 45 mln (f 100 mln) toegevoegd aan de LNV-begroting. Met dit geld wordt een incidentele versnelling van het natuurbeleid gerealiseerd door extra verwerving en inrichting.