Mechanismen achter ontstekingen onderzocht
Ontstekingen treden op bij infecties of verwondingen. Promovendus drs.
Maarten Nijsten onderzocht verschillende aspecten van zogeheten
systemische ontsteking. In tegenstelling tot bij lokale ontsteking is
hierbij het gehele lichaam betrokken. Het bekendste voorbeeld ervan is
koorts. Regelmatig kan een ernstige lokale ontsteking resulteren in
systemische ontsteking. Dit komt vaak voor bij patiënten die een
ernstig ongeval hebben gehad of bij patiënten die op de intensive care
liggen. Het is inmiddels aangetoond dat stoffen die bij lokale
ontstekingen vrijkomen, ook systemische effecten kunnen hebben. Met
name van witte bloedcellen is bekend dat zij stoffen afgeven die
koorts kunnen veroorzaken. In een van de eerste onderzoeken in het
kader van zijn promotie stelde de promovendus bij brandwondenpatiënten
vast dat de hoeveelheid van het zogeheten interleukine-6 (IL-6) in het
bloed verhoogd is. Er bleek een samenhang te zijn met de
lichaamstemperatuur. Andere onderzoekers hebben later aangetoond dat
IL-6 inderdaad koorts opwekt als het bij mensen wordt toegediend.
Cytokinen zoals IL-6 veroorzaken in het bloed een scala aan
biochemische veranderingen, die Nijsten gedetailleerd in kaart bracht.
Een vroege marker voor ontsteking blijkt procalcitonine te zijn, zo
stelde hij in een vervolgonderzoek vast. De stof blijkt sneller in het
bloed te stijgen dan de bekende eiwitten die bij ontsteking in
verhoogde mate worden aangemaakt. Bovendien ontdekte hij dat
procalcitonine in de lever wordt aangemaakt.
Tenslotte stelde Nijsten vast dat bloedplaatjes ook een rol spelen bij
ontsteking en dus niet alleen bij bloedstolling. Hij onderzocht de
veranderingen in het aantal bloedplaatjes bij ernstig zieke patiënten.
De patiënten die uiteindelijk komen te overlijden blijken meer
bloedplaatjes te verbruiken dan patiënten die overleven. Deze kennis
kan van belang zijn voor de prognose van ernstig zieke patiënten. /ImK
Maarten Nijsten (Scheveningen, 1960) studeerde geneeskunde in
Groningen. Hij verrichtte zijn promotieonderzoek op de afdeling
Chirurgie van het Academisch Ziekenhuis Groningen, het
Brandwondencentrum van het Martiniziekenhuis en het Centraal
Laboratorium van de Bloedtransfusiedienst te Amsterdam. Na zijn
promotie blijft Nijsten werken op de afdeling chirurgische intensive
care van het AZG.
Datum en tijd
woensdag 19 september 2001, 16.00 uur
Promovendus
drs. M.W.N. Nijsten, tel. (050)361 61 61, pieper 558 26, e-mail:
m.w.n.nijsten@chir.azg.nl (werk)
Proefschrift
Acute systemic inflammation in health and disease
Promotores
prof.dr. H.J. ten Duis en prof.dr. T.H. The
Faculteit
medische wetenschappen
Plaats
Aula Academiegebouw, Broerstraat 5, Groningen
Promotie