Onderzoek naar toekomst Nederlandse plaatverwerkende industrie
Het eindrapport van de sectorstudie naar de toekomst van de
Nederlandse plaatverwerkende industrie is verschenen. Het rapport
maakt deel uit van de Nationale T&U Agenda, een gezamenlijke
toekomstverkenning van uitbesteders en toeleveranciers met een focus
op het jaar 2005. De sector roadmap Plaatwerk is een initiatief van de
NEVAT Groep Plaatverwerkende Industrie (GPI). Inzet is het ontwikkelen
van (nieuwe) scenario's waarmee de plaatwerksector zijn ambities voor
de middellange termijn kan verwezenlijken.
Contrasten
De plaatwerksector heeft in meerdere opzichten een bijzondere status
binnen de toeleveringsindustrie. De contrasten zijn groot. De marges
zijn bevredigend en de bedrijven groeien behoorlijk snel, maar de
gemiddelde plaatwerktoeleverancier heeft steeds meer moeite om te
voldoen aan de huidige standaards in de markt. De Nederlandse
plaatwerkindustrie heeft op de buitenlandse markt, vooral in technisch
opzicht, een zeer goed imago. Daar staat weer tegenover dat slechts
weinig plaatbewerkers écht zijn doorgedrongen tot de
modulentoelevering. Plaatwerk hangt nog onderaan de toeleveringsketen,
waardoor de mogelijkheden die de laatste tijd zeer snel toenemen,
onderbenut blijven. De plaatwerkbranche is ook een sector van
hardlopers en langzaamlopers, en van soms zeer verschillende
inzichten. Dit typeert overigens een toeleveringsbranche die zich
opmaakt voor een nieuwe ontwikkelingsfase.
Markt is regionaal en heterogeen
De contrasten binnen de plaatverwerkende industrie kunnen door een
aantal omstandigheden worden verklaard. Ten eerste varieert de status
van plaatwerk onder OEM-bedrijven, en dus ook de inkoopformule die men
hanteert. Ten tweede is de plaatwerktoelevering sterk regionaal
georiënteerd. Met het huidige businessmodel (toelevering vanuit één
locatie; functioneel ingerichte bedrijven, portfoliobenadering) is de
afzetmarkt op voorhand beperkt tot een straal van driehonderd
kilometer maximaal. Hierdoor is de concurrentie, en daarmee ook de
drive om te professionaliseren, minder hevig dan in andere sectoren.
Plaatwerk is geen plaatwerk
Wat ook een rol speelt, is dat "de plaatwerksector" niet bestaat. De
markt is erg heterogeen, waarbij de seriegrootte de dominante factor
is. Deze bepaalt de rol van de toeleverancier in de keten. Tussen de
diverse deelmarkten lopen de prioriteiten bovendien zeer sterk uiteen,
zodat elke deelmarkt in feite om een specifieke aanpak en een
specifieke set van competenties vraagt. Binnen het huidige
businessmodel is het lastig om de diverse deelmarkten in
organisatorische zin te combineren. De portfoliobenadering (toeleveren
aan verschillende deelmarkten) die door veel bedrijven wordt
gehanteerd, biedt grote voordelen in de zin van het spreiden van
risico's, maar vindt ook zijn weerslag in de matige scores langs de
meetlat van het maturity assessment.
Groeien moet: op weg naar nieuwe business-modellen
Afhankelijk van het ambitieniveau zal de gangbare plaatwerkformule op
een aantal essentiële punten moeten worden aangepast. Consolidatie van
de huidige positie betekent dat plaatwerkbedrijven een forse
professionaliseringsslag moeten aflopen. Een expansiestrategie,
waarmee het talent van de Nederlandse plaatwerkindustrie breder kan
worden weggezet op de buitenlandse markt, vraagt echter om zwaarder
geschut. In dit kader zijn samen met de deelnemers scenario's
ontwikkeld waarmee voldoende massa kan worden gemaakt om blijvend te
kunnen voldoen aan de druk op productiviteitsverbeteringen en waarmee
plaatwerktoeleveranciers hun regio, en de beperkingen die daaraan
zitten, kunnen ontstijgen.
Het rapport over de plaatverwerkende industrie kost voor NEVAT-leden
65,- en 265,-voor niet-leden en kan worden besteld bij NEVAT, 079 -
353 13 00, info@nevat.nl. De genoemde prijzen zijn exclusief BTW.