Persbericht KS 01/09
1 oktober 2001
Experiment seismisch profiel in diepe ondergrond Zuid-Nederland
Onderzoek diepe ondergrond moet aardbevingen helpen verklaren
(aardbevingspagina KNMI) Van 8 tot en met 20 oktober gaan de TU Delft,
de Vrije Universiteit Amsterdam en de Universiteit Utrecht in het
zuiden van het land een experiment doen om te onderzoeken of en hoe de
diepere ondergrond van Nederland (tot zo'n 25 à 30 km) in kaart
gebracht kan worden met geluidsgolven. Het is voor het eerst dat de
Nederlandse bodem zo tot op een dergelijke grote diepte wordt
onderzocht.
Onderzoek naar de diepere bodem is belangrijk om het ontstaan van
aardbevingen in Nederland beter te kunnen begrijpen. Tot nu toe is
weinig bekend van de Nederlandse ondergrond op dieptes groter dan 5
km.Voor Zuid-Limburg zijn zelfs vanaf 1 km diepte weinig gegevens
beschikbaar. De aardbevingen van 1992 bij Roermond vonden bijvoorbeeld
plaats op meer dan 15 km onder de grond. Het KNMI voert op dit moment
een onderzoek uit naar details van de 'zwerm' aardbevingen bij
Voerendaal, waar meer dan 150 aardbevingen hebben plaats gevonden
sinds 20 december 2000. Gegevens van de samenstelling van de aardkorst
op grote diepte kunnen sterk bijdragen aan dit onderzoek.
De studie beperkt zich tot de aardkorst, die zo'n 25 tot 30 km dik is, omdat daar de structurele kenmerken zoals de breuken van de aardbevingen liggen. De beste manier om de structuren op dergelijke dieptes in kaart te brengen is met behulp van geluidsgolven, de zogenaamde seismiek. Een sterke geluidsbron, bestaande uit springstoffen aangebracht op enkele tientallen meters diepte, genereert geluidsgolven. De geluidsgolven planten zich door de aarde voort naar beneden en worden weerkaatst door discontinuïteiten zoals de Mohorovic discontinuïteit, de scheiding tussen de aardkorst en de mantel. Vervolgens komen de geluidsgolven terug naar het aardoppervlak, waar ze geregistreerd worden met trillingssensoren, ook wel geofoons genaamd. Uit de weerkaatste geluidsgolven kunnen eigenschappen van de aardkorst afgeleid worden.
In het experiment in oktober worden verschillende instrumenten in verschillende configuraties uitgeprobeerd om te zien welke geschikt zijn voor dit type metingen, specifiek in een dichtbevolkt gebied als Nederland. Een ander specifiek aspect van dit experiment is dat de afstanden waarover metingen worden gedaan, zeer groot zijn, wel tot zo'n 100 km. Dit maakt de logistiek en de opstelling van de sensoren anders dan voor relatief ondiepe (minder dan 5 km) experimenten
Dit experiment is uniek, omdat het nog nooit zo uitvoerig is
uitgevoerd in Nederland, wel in de ons omliggende landen zoals
Duitsland, Frankrijk en Groot-Brittannië. Vanwege de grootte van het
experiment zijn verschillende groepen, instellingen en bedrijven
betrokken bij het werk. De verantwoordelijkheid van de uitvoering ligt
bij de TU Delft, Vrije Universiteit Amsterdam en de Universiteit van
Utrecht, gecombineerd in de onderzoeksschool Integrated Solid Earth
Sciences (ISES), waarin de meest prominente aardwetenschappers uit
Nederland vertegenwoordigd zijn. Daarnaast verlenen instellingen zoals
het KNMI, TNO en buitenlandse instellingen hun medewerking.
---
Voor nog meer informatie kunt u contact opnemen met Harry Geurts of
Monique Somers, persvoorlichting KNMI, telefoon 030 2206 317.
Laatste wijziging: 4 oktober 2001
Harry Geurts, PR & Voorlichting KNMI
Copyright © KNMI