-
Aanval op Afghanistan
8 oktober 2001
Diplomatieke en economische druk hebben de Taliban niet gebracht tot
het uitleveren van Bin Laden en het sluiten van de trainingskampen van
het El-Quaida netwerk. Dat betreuren wij zeer. Gisteravond zijn de
Amerikanen en Britten overgegaan tot een militaire actie. De
informatievoorziening is zeer beperkt en verloopt grotendeels in
handen van betrokken partijen. Het ontbreken van objectieve
feitenkennis maakt een definitief oordeel over de acties niet
mogelijk.
Wel is het mogelijk en noodzakelijk om een voorlopige reactie te
geven. Daarvoor kunnen we alleen af gaan op wat nu publiek bekend is
en op de positie die wij de afgelopen 4 weken hebben ingenomen.
Wij hebben de aanval op 11 september gekwalificeerd als een aanval tegen alles wat menselijk is en benadrukt dat de verantwoordelijken en hun handlangers opgepakt en berecht moeten worden.
Wij hebben benadrukt dat er sprake moet zijn van een beheerste
reactie, waarbij eerst via diplomatieke, economische en humanitaire
initiatieven gewerkt moest worden.
Wij hebben kennis genomen van het feit dat de Veiligheidsraad al in
oktober 1999 een resolutie aannam waarin het de Taliban opdroeg om Bin
laden uit te leveren en zijn trainingskampen te sluiten.
Wij zijn van oordeel dat escalatie van geweld moet worden voorkomen,
maar dat het gebruik van militair geweld om Bin Laden en zijn netwerk
op te rollen en zijn trainingskampen te sluiten niet kan worden
uitgesloten. Daarbij geldt dat wij acties toetsten op van criteria van
proportionaliteit, precisie en effectiviteit.
Wij zagen en zien het als onze taak om als parlementaire fractie ons
maximaal in te spannen om informatie te verzamelen en ruimte te
scheppen voor een eigen afweging. Zowel in de discussies over artikel
5 van het NAVO-verdrag, artikel 100 van de grondwet, als over de
bewijslast rond Bin Laden hebben wij een eigen kritische rol vervult.
Wij zijn niet te spreken over de wijze waarop de Nederlandse regering
om gaat met het parlement en hebben onze oordelen moeten vellen op
basis van informatie die we zelf hebben vergaard. Nadrukkelijk
behouden wij ons het recht voor om terug te komen op onze positie als
nieuwe feiten daartoe aanleiding geven.
Op dit moment zijn de aanwijzingen sterk genoeg dat Bin Laden en zijn
El-Quaida netwerk verantwoordelijk zijn voor de aanslagen van 11
september. Inmiddels wordt door Amerikaanse en Britse bronnen
bevestigd dat Mohammed Atef, één van de naaste medewerkers van Bin
Laden, een centrale rol heeft gespeeld bij de voorbereiding van de
terreuraanslagen. Ook de reactie van Bin Laden zelf, zoals zondagavond
vertoont, laat weinig ruimte voor twijfel.
Over de huidige inzet van militair geweld leven bij ons vragen en
zorgen, maar wij keuren het op basis van de nu bekende feiten niet af.
Er zijn niet alleen concrete vragen over de verhouding tussen doelen
en middelen, maar ook over specifieke bombardementen op bijvoorbeeld
elektriciteitscentrales en een geestelijk hoofdkwartier. Wel hebben
wij begrip voor het uitschakelen van militaire installaties van de
Taliban die het oprollen van Bin Laden en zijn netwerk in de weg staan
of het verstrekken van humanitaire hulp kunnen belemmeren.
Grote zorgen leven bij ons over de humanitaire gevolgen. Die waren
voor 7 oktober al groot, maar zullen verder toenemen (*). Het is goed
dat voedsel en medicijnen gedropt worden, maar dit moet meer zijn dan
een pr-stunt. Alles moet in het werk worden gesteld om door de lucht
of via de buurlanden, meer hulp te verstrekken en vluchtelingen op te
vangen.
Zorgen hebben wij ook over het verdere verloop van de acties en over
het lange termijn perspectief. Nadrukkelijk pleiten wij voor een
grotere rol van de VN. Het is goed dat de VN vandaag wordt ingelicht,
maar hierbij mag het niet blijven. De VN zal straks een zichtbare rol
moeten spelen, ook in Afghanistan zelf. Dat kan niet worden
overgelaten aan een verzwakt Taliban-regime of de instabiele
Noordelijke Alliantie. Ook blijven wij zorgen houden over de rol van
Nederland. Militair is ons land nog niet betrokken, politiek wel.
Worden we goed geïnformeerd als dat gaat veranderen? Waarom heeft
Solana, die zondagmiddag geïnformeerd is niet de Unie-lidstaten
ingelicht?
Uiteraard willen wij dat er ook in bredere zin hard gewerkt wordt aan
nieuwe politieke en diplomatieke initiatieven. Dan gaat het niet
alleen om het instandhouden en versterken van een zo breed mogelijke
coalitie. Dit is belangrijk, al was het maar omdat het de Amerikanen
en Britten dwingt om de proportionaliteit van hun optreden te bewaken.
Het is ook noodzakelijk om andere politieke initiatieven te nemen. Dan
gaat het om de aanpak van de voedingsbodem voor het internationaal
terrorisme. Dat betekent werken aan een radicale wijziging in het
Midden Oosten beleid. Cruciaal daarin is het vinden van een antwoord
op het Israelisch-Palestijns conflict, waarin duurzame vrede in en
tussen Israël en de Palestijnse staat het streven is.
Dat betekent ook serieus werken aan andere sociale en economische verhoudingen. Dit moeten wereldwijd topprioriteiten worden.
Tenslotte, leven er bij ons zorgen over de gevolgen van de acties voor verdraag-zaamheid in multiculturele samenlevingen. Ook voor Nederland is er helaas reden tot zorg. Er zijn al veel incidenten geweest, zelfs meer dan in andere Europese landen. Voorop moet staan dat de militaire acties gericht zijn op Bin laden en zijn netwerk, niet op de Afghaanse bevolking of de Islam. Het kan en mag geen etnisch of religieus conflict worden. Het gaat om de bestrijding van terroristen.
Iedere burger in dit land, autochtoon of allochtoon, christen of
moslim, agnost of gelovig heeft een verantwoordelijkheid om - juist nu
- bij te dragen aan verdraag-zaamheid. Dit vergt meer dialoog en
minder vooroordelen. Dit vraagt om ruimte voor eigen afwegingen en
nuances, geen zwart-wit denken.
Wij zullen de ontwikkelingen nauwgezet en stap voor stap blijven
volgen. Wij geven niemand een vrijbrief, ook ons zelf niet.
Farah Karimi
* In de afgelopen periode heeft Farah Karimi regelmatig vragen gesteld
aan de regering over de situatie in Afghanistan.
-
Meer weten? E-mail info@groenlinks.nl