Brussel Vandaag
17 oktober 2001
Terrorismebestrijding
Boris Dittrich
In het debat over de Nederlandse maatregelen tegen terrorisme pleitte
Boris Dittrich voor verscherpte beveiliging van de luchthaven
Schiphol.
Voortgangsbericht terrorismebestrijding
Het Voortgangsbericht terrorismebestrijding bestaat uit een groot
aantal actiepunten. Mijn fractie ondersteunt die. In andere
vergaderingen met de regering en meer in het bijzonder met de minister
van justitie heeft D66 al laten weten hiermee akkoord te gaan. Toch
behoeven enkele actiepunten nadere uitwerking en verduidelijking.
Verdediging tegen Bioterrorisme
Steeds meer begint het tot mensen door te dringen dat als gevolg van
de aanslagen in de VS ook het leven hier gaat veranderen. De angst een
enveloppe met miltvuur te ontvangen, is er ook in Nederland. Gelukkig
heeft dat gevaar zich nog niet verwezenlijkt. Minister Borst heeft de
Kamer een brief over de verdediging tegen bioterrorisme gestuurd,
waarin maatregelen staan vermeld, meer specifiek gericht op artsen en
hulpverleners. Het onderdeel samenwerking met bijvoorbeeld de
Burgemeester staat daar niet in. Aan de minister van Binnenlandse
Zaken de vraag : wie verstrekt de bevolking informatie over wat te
doen, waar naar toe te gaan om bijvoorbeeld te schuilen? Of misschien
is schuilen wel helemaal niet zinvol, maar wie vertelt dat de
bevolking? D66 denkt dat het belangrijk is dat er zakelijke informatie
wordt verstrekt op een publieksvriendelijke manier over wat te doen in
geval van een bioterroristische aanslag. Is er een draaiboek voor
burgemeesters in Nederland hoe de coordinatierol op te nemen?
Verdrukkingseffect door verhoogde aandacht voor terrorismebestrijding
Over het algemeen wordt bewaking en toezicht geintensifeerd. Terecht.
Bovendien wordt de capaciteit van persoonsbeveiliging door de KLPD en
KMAR uitgebreid, evenals het mobiel toezicht vreemdelingen. Allemaal
akkoord. Maar gaat die intensifering niet ten koste van het
noodzakelijke veiligheidsniveau voor gewone criminaliteit? M.a.w.,
zullen politie en justitie niet zo druk bezig zijn met de verdediging
tegen terrorisme dat de criminaliteit minder beheersbaar wordt? Wat
zijn de verdrukkingseffecten? Neemt de regering additionele
maatregelen om die verdrukkingseffecten tegen te gaan? Als personeel
als gevolg van de intensifering flink veel moet overwerken, en die
uren worden niet uitbetaald, maar in vrije dagen omgezet, dan kan dat
tot stagnatie leiden. Er zal een herschikking van lopende onderzoeken
plaatsvinden. Vaak lopen die onderzoeken tegen georganiseerde
criminaliteit jarenlang. Is dat geen weggegooide energie? Graag een
reactie van de ministers van Justitie en BiZa.
Georganiseerde misdaad
Het is een misvatting dat terroristische organisaties puur politieke
doelen zouden nastreven en geisoleerd opereren. Veel terroristische
organisaties hebben dwarsverbanden met de georganiseerde misdaad en
dat met name met de drugsonderwereld. Er zijn landen, zoals
Afghanistan en Colombia die een vrijhaven zijn voor dit soort groepen
om wapens, drugs, mensen te verhandelen. Daarmee financieren zij hun
terroristische netwerken. Ook in Nederland duiken wel eens berichten
op van dit soort dwarsverbanden. Zo lees je wel eens in de krant over
wapenopslagplaatsen in bijvoorbeeld Amsterdam in verband met de IRA of
andere organisaties. Naar aanleiding van de parlementaire enquete Van
Traa c.s. is er veel wetgeving tot stand gekomen. De rechtsstaat heeft
hier haar werk gedaan. Die regels zijn opgesteld om de georganiseerde
misdaad te bestrijden. Bij het nieuwe terrorisme gaat het om groepen
die burgerslachtoffers willen maken en geen enkel middel daarvoor
schuwen. De vraag is dan ook in hoeverre de rechtsregels uit
bijvoorbeeld de wet BOB onverkort van toepassing kunnen zijn in de
verdediging tegen terrorisme. Is de regering bereid helder in kaart te
brengen op welke punten zij eventueel aanpassingen voorstelt? In
Duitsland heeft de regering van SPD en de Groenen verregaande
maatregelen als uitzondering op de regels van het strafrecht
voorgesteld. Ik noem de Rasterfahndung. Door koppeling van gegevens
met voorbijgaan aan privacy-aspecten wordt de hele geldelijke handel
en wandel van mensen die als zogenaamde sleepers kunnen worden
beschouwd, in beeld gebracht. Religieuze verenigingen krijgen minder
rechtsbescherming. Er is een verbod op inzamelacties van onduidelijke
organisaties ingesteld. Zonder daar een oordeel over te willen
uitspreken, vraag ik de regering hoe zij over additionele maatregelen
denkt, anders dan de in de voortgangsrapportage genoemde.
Beveiliging op Schiphol
Mijn fractie heeft hier grote zorgen over. Met ingang van 1 juli 2001
is er een nieuw beveiligingingssysteem in werking getreden. Dat werkt
volgens de informatie die ik verstrekt heb gekregen, niet goed. Veel
personeelsleden kunnen de clean-area betreden zonder door een
metaal-detectie-poortje te lopen of de meegevoerde bagage te laten
controleren dmv X-ray-apparatuur. Helaas lijkt ook de
passagierscontrole er flink op achteruitgegaan te zijn, ook voor wat
betreft transferpassagiers. Ik heb daar concrete voorbeelden van
aangereikt gekregen, maar het lijkt me niet zo verstandig die te
noemen. Ik wil niemand op verkeerde ideeen brengen. Ik volsta met
mensen aan te halen die zowel met het oude als met het per 1 juli 2001
ingevoerde systeem gewerkt hebben, en die het oude systeem veiliger
vonden, ook al was dat duurder. Mijn vraag aan de regering is hierop
in te gaan. De inzet van D66 is een flink verscherpte beveiliging.
Elke koffer die het ruim in gaat, moet doorgelicht worden. Niet alleen
maar steeksproefgewijs. Passagiers die met ElAl vliegen worden goed
onderzocht en bevraagd. Dat geeft meer veiligheid. Het offer van
langere wachttijden en een inbreuk op de privacy moet voor lief
genomen worden.
Financieen
Voor de verwezenlijking van de actiepunten trekt Nederland structureel
150 a 200 miljoen gulden uit. Duitsland daarentegen heeft 3 miljard
Duitse Mark uitgetrokken om zich tegen terrorisme te verdedigen. Hoe
verklaart de regering dit grote verschil? Kan er een nadere
onderbouwing van het uitgetrokken bedrag worden gegeven?
Opsporen verdachte geldstromen
Verdachte rekeningen zullen bevroren worden. Voor hoe lang? Wanneer is
een rekening verdacht? Welke procedure geldt er?
De MOT-procedure wordt geintensiveerd en toegespitst op mogelijk
terroristische organisaties. Ik begrijp dat als er in het verleden
meldingen door banken niet zijn gedaan deze alsnog kunnen worden
gedaan. Volgens een bericht in de krant heeft het OM het goedgevonden
dat banken die meldingen boven de f 25.000,- niet hadden gedaan,
ongemoeid worden gelaten. Is dit een nieuw soort witwasoperatie van
niet gedane meldingen? Moet er niet gewoon tegen banken opgetreden
worden die in een eerder stadium verdachte transacties niet gemeld
hebben? We wilden toch af van de gedoogcultuur?
Binnenlandse Veiligheidsdienst
In hoeverre worden de taken en capaciteit aan gepast? Graag meer
inzicht.
b.dittrich@tk.parlement.nl