Roep om beeindiging oorlog tegen Afghanistan groeit aan vooravond landelijke demonstratie
Den Haag, 17 oktober 2001 - Tijdens een vanochtend gehouden
persconferentie heeft het Platform tegen de 'Nieuwe Oorlog' zijn
plannen voor de komende dagen bekend gemaakt.
Op zaterdag 20 oktober vindt om 14.00 uur in Amsterdam de
landelijke demonstratie tegen de oorlog in Afghanistan plaats.
Verder is er vanuit het Platform een brief aan de regering gestuurd
waarin aangedrongen wordt op het beeindigen van de oorlog.
Ook werd een toelichting gegeven op het ontbreken van een
rechtsgrond voor de huidige acties van de Verenigde Staten en het
Verenigd Koninkrijk tegen Afghanistan.
Zaterdag 20 oktober: landelijke demonstratie in Amsterdam
Het programma voor de manifestatie bestaat uit een aantal
toespraken van autochtone en allochtone sprekers op de Dam, gevolgd
door een demonstratieve tocht van ongeveer een uur, waarna op de
Dam een afsluiting met sprekers en muziek volgt.
Karel Glastra van Loon zal optreden als presentator.
De demonstratie wordt georganiseerd door het Platform Tegen de
'Nieuwe Oorlog'. Dit Platform organiseerde op 30 september reeds een
grote landelijke manifestatie in Amsterdam.
Platform Tegen de 'Nieuwe Oorlog' groeit
Het Platform Tegen de 'Nieuwe Oorlog' is een brede coalitie van
vredes- en solidariteitsgroepen, maatschappelijke organisaties,
migrantengroepen en kerkelijke- en religieuze groeperingen.
Inmiddels hebben zich al ruim 180 organisaties bij het Platform
aangesloten.
Het Platform is verheugd over het feit dat GroenLinks naar
aansluiting bij het Platform zoekt en zich beraadt op de wijze
waarop ze deel kan nemen aan de demonstratie van aanstaande
zaterdag.
Brief aan de regering
In de vanochtend gepresenteerde brief wordt aan de Nederlandse
regering onder andere gevraagd bij de Verenigde Staten, Europese Unie
en Verenigde Naties te pleiten voor onmiddellijke stopzetting van de
militaire aanvallen op Afghanistan, en voor het scheppen van condities
waaronder internationale hulporganisaties terug kunnen keren naar
Afghanistan om een humanitaire ramp onder vluchtelingen en bevolking te
voorkomen.
Verder wordt aangedrongen op onmiddellijke stopzetting van de
Nederlandse militaire steun aan de militaire campagne van de Verenigde
Staten en het Verenigd Koninkrijk in Afghanistan.
De tekst van de brief vindt u als bijlage onderaan dit persbericht.
Kopieen van de brief zijn ook aan alle Kamerfracties gestuurd, die
vanmiddag om 16.00 uur in debat zullen gaan over het standpunt van de
regering over een bombardementspauze. Dit debat vindt plaats op verzoek
van de Tweede Kamerfractie van GroenLinks.
Luchtaanvallen op Afghanistan zijn onrechtmatig
De Vereniging van Juristen voor de Vrede, een van de bij het
Platform aangesloten organisaties, heeft een kort geding aangespannen
tegen de Nederlandse Staat. Dit geding moet leiden tot een
gerechtelijke uitspraak over de vraag of Nederland het recht heeft mee
te werken aan de oorlog tegen Afghanistan zolang er geen besluit ligt
van de Veiligheidsraad.
Het kort geding zal op vrijdag 19 oktober dienen bij de
rechtbank in Den Haag.
Noten voor de pers:
* Woordvoerders namens het Platform Tegen de 'Nieuwe Oorlog' zijn:
Jan Schaake, Vredescentrum O'43: 030-2714376
Karel Koster, 06-13223359
* Informatie over samenstelling en activiteiten van het Platform,
de tekst en ondertekenaars van het Manifest Tegen de 'Nieuwe Oorlog',
alsmede een overzicht van lokale anti-oorlogsgroepen en hun
activiteiten vindt u op de samenwerkende websites:
http://www.wereldcrisis.nl,
htpp://www.omslag.nl en
http://www.ddh.nl/vrede/nieuws/2001
* De tekst van de dagvaarding van de Vereniging van Juristen voor de
Vrede vindt u op: http://www.ddh.nl/vrede/nieuws/2001/vjv0610.html
Woordvoerder: Meidert Stelling, 0172-473687
Aan de Voorzitter van de Ministerraad,
de heer W. Kok, Minister van Algemene Zaken
Binnenhof,
Den Haag
Amsterdam, 16 oktober 2001
Geachte heer W. Kok,
Wij, ondergetekenden, zijn uiterst verontrust over de situatie
ontstaan ten gevolge van de door de Verenigde Staten gekozen
strategie met betrekking tot Afghanistan en de bereidheid van de
Nederlandse regering tot inzet van militairen om de Amerikaanse
operaties te ondersteunen.
Wij zijn van mening dat de (mede) verantwoordelijken voor de
gruwelijke misdaden in New York, Washington en Pennsylvania moeten
worden opgespoord, berecht en gestraft. Daartoe kunnen
internationale opsporingsinstanties worden ingeschakeld.
Echter, de militaire weg die de Verenigde Staten de laatste
dagen volgt en die andere benaderingen lijkt te overheersen, is
naar onze mening een gevaarlijke weg.
Ondanks de vele pogingen, waaronder die van de Nederlandse
regering, om te benadrukken dat dit conflict niet moet worden
gezien als een strijd tussen de 'islam' en 'westerse' wereld,
blijkt het inmiddels een feit dat de polarisatie zich ontvouwt
langs deze lijnen. Niet in de laatste plaats omdat deze spanning
reeds vele jaren bestaat, groeiende was en nu in een
stroomversnelling terecht is gekomen na de gruwelijke aanslagen.
De huidige ontwikkelingen in de wereld zijn bijzonder gevaarlijk.
Toenemende polarisatie leidt tot verdere escalatie en vice versa.
De kans is groot dat dit in verschillende delen van de wereld tot
ellende en rampspoed zal leiden. Oplopende spanningen in Indonesie,
India, Pakistan, Saoedi Arabie, Israel en Palestina zijn daarvan
duidelijke voortekenen.
Het komt ons voor dat de Verenigde Staten de gevolgen van de nu
gekozen strategie zwaar onderschatten. De escalatie leidt niet
tot bevordering van democratische rechtsgang, vrede en veiligheid.
Integendeel.
Bovendien wordt er gesproken over verdediging, terwijl het gaat
om vergelding. Daarvoor is geen ruimte in het internationaal
recht.
Wij zijn dan ook bijzonder ongerust over de weinig kritische
houding die de Nederlandse regering inneemt tegenover de
Amerikaanse regering en het gebrek aan druk om tot diplomatieke
oplossingen te komen.
Met U treuren wij om de slachtoffers van de terreurdaden. Wij
verschillen echter met U van mening over de manier waarop de
(mede)verantwoordelijken bestraft moeten worden en hoe verdere
terreuraanslagen kunnen worden voorkomen.
Om verdere escalatie te voorkomen verzoeken wij de Nederlandse
regering met klem om:
- te besluiten tot onmiddellijke stopzetting van Nederlandse
militaire steun aan de militaire campagne van de Verenigde
Staten en het Verenigd Koninkrijk in Afghanistan, inclusief het
terugroepen van het fregat Van Nes;
- bij de Verenigde Staten, Europese Unie en Verenigde Naties te
pleiten voor onmiddellijke stopzetting van de militaire
aanvallen op Afghanistan, en voor het scheppen van condities
waaronder internationale hulporganisaties terug kunnen keren
naar Afghanistan om een humanitaire ramp te voorkomen onder de
vluchtelingen en bevolking;
- te pleiten bij de strijdende partijen om te onderhandelen, onder
supervisie van de Verenigde Naties;
- er bij de Veiligheidsraad op aan te dringen dat deze deze zich
keert tegen uitbreiding van de operaties van de strijdkrachten
van de Verenigde Staten naar andere landen;
- de Verenigde Staten ervan te overtuigen om bewijzen aangaande de
identiteit van de schuldigen te overleggen aan een
internationaal erkende instantie;
- zich sterk te maken voor de uitbreiding van de taken van het
Internationaal Strafhof, zodat de verantwoordelijken van de
terreurdaden hierdoor kunnen worden berecht; of zich in te
zetten voor een internationaal ad hoc tribunaal, in te stellen
door de VN Veiligheidsraad;
- de VN te verzoeken een internationale conferentie voor te
bereiden over terrorisme, zoals voorgesteld in een brief van
acht Nobelprijswinnaars voor de Vrede.
Onze dank voor Uw aandacht. Wij zijn van harte bereid om met U in
een gesprek van gedachten te wisselen,
Hoogachtend,
Hans van Heijningen, Saskia Kouwenberg,
namens:
Akties Tegen Kernwapens
Amsterdam Anders/De Groenen
Amok
Anti-Oorlog Comitee Amsterdam
Alert, fonds voor jongerenactiviteiten
ArtiWorld BV Eindhoven
ASKV
Campagne tegen Wapenhandel
Club Index/Filmhuis Cavia
De Hobbitstee
Doopsgezinde Vredesgroep
DWARS
DIDF (Federatie van Democratische Verenigingen van Arbeiders
uit Turkije in Nederland)
Euro's voor Vrede
EMCEMO
Federatie Koerden in Nederland
Franciskaanse Vredeswacht
Guatemala Komitee
Institute of Social Studies
Kerk en Vrede
Kleintje Muurkrant
Kollektief Rampenplan
Kurf
Leefbaar Gelderland/De Groenen
Mensen werken voor Mensen
Missionair Centrum
MOCAKAUK
Nederland Bekent Kleur
Omslag
Politieke partij Buurt en Westerpark
PRIME
Socialistische Partij
Steungroep Vrouwen zonder Verblijfsvergunning
Stichting tot Ondersteuning van Kleinschalige
Ontwikkelingsprojecten (SOKOP)
Stichting voor Actieve Geweldloosheid (SVAG)
Stichting Initiatiefgroep Kurdistan
Stichting Vrij Oost-Timor
TIE (Transnationals Informations Exchange NL)
Transnational Institute
Vereniging van Juristen voor de Vrede
Vredescafe Amstelveen
Vz gezamenlijke Vredesgroepen A'veen
Vrije Bond
Vrouwen voor Vrede
WISE
XminY
Zwart Zaad
Contactadres afzenders:
Jan Schaake, Vredescentrum O'43
Obrechtstraat 43
3572 EC Utrecht
Cc: Minister van Buitenlandse Zaken de heer J.J. van Aartsen
Minister van Defensie de heer F.H.G. de Grave
Minister van Binnenlandse Zaken de heer R.L.H.M. van Boxtel
De Voorzitter en leden van de Tweede Kamer
----- Bijlage 2: Onrechtmatigheid luchtaanvallen op Afghanistan ----
VJV - Vereniging van Juristen voor de Vrede
Stationsstraat 21-C
2405 BL Alphen aan den Rijn
tel: 0172 - 473687
16 oktober 2001
Onrechtmatigheid luchtaanvallen op Afghanistan
Het volkenrecht verbiedt staten om geweld tegen andere staten te
gebruiken buiten het geval van zelfverdediging tegen een gewapende
aanval of van uitvoering van een besluit van de Veiligheidsraad van
de VN tot gebruik van militaire middelen ter handhaving of herstel
van internationale vrede en veiligheid. Dit is een
dwingendrechtelijke norm (ius cogens) waarvan onder geen enkele
omstandigheid mag worden afgeweken. Een beroep op zelfverdediging kan
door een staat uitsluitend worden gedaan indien er sprake is van een
gewapende aanval door of ten behoeve van een andere staat. Dit blijkt
uit zowel het Handvest van de VN, als de definitie van het begrip
'agressie' in resolutie 3314 (XXIX) die in 1974 door de Algemene
Vergadering van de VN werd aanvaard. Die resolutie heeft blijkens een
uitspraak uit 1986 van het Internationaal Gerechtshof reeds een
gewoonterechtelijke status gekregen. Dit houdt in dat alle staten
daaraan gebonden zijn.
Dit laatste is van belang omdat voorafgaand aan de aanvaarding van
resolutie 3314 (XXIX) enkele staten, waaronder de Verenigde Staten en
het Verenigd Koninkrijk, het voorstel hebben gedaan om ook
terroristische aanslagen als agressie aan te merken. Dat voorstel is
door internationale gemeenschap uitdrukkelijk afgewezen.
De internationale gemeenschap is tot op heden daarvan niet
teruggekomen. Dit blijkt uit recente voorstellen voor de definiering
van het begrip 'agressie' voor het Statuut van het Internationaal
Strafhof. Geen van de voorstellen verwijst naar terroristische
aanslagen.
Het recht op zelfverdediging heeft verder een temporeel karakter.
Een staat kan uitsluitend zelfstandig beslissen over het gebruik van
geweld tegen de aanvallende staat, zolang de Veiligheidsraad geen
maatregelen heeft getroffen voor het herstel van vrede en veiligheid.
Op 28 september 2001 heeft de Veiligheidsraad in resolutie 1373 de
maatregelen getroffen die hij op dat moment noodzakelijk achtte met
het oog op de bestrijding van alle terrorisme. Die maatregelen
omvatten niet het gebruik van militair geweld tegen Afghanistan.
Het voorgaande houdt in dat de Verenigde Staten en het Verenigd
Koninkrijk zich niet rechtmatig op zelfverdediging kunnen beroepen
met het oog op de luchtaanvallen op Afghanistan. De afschuwelijke
terroristische aanslagen van 11 september 2001 werden immers
uitgevoerd door een terroristische organisatie die zich in veel
landen bevindt, niet wordt gestuurd door, noch optreedt ten behoeve
van een bepaalde staat.
Bovendien kan het bij luchtaanvallen op Afghanistan zonder meer
niet gaan om zelfverdediging. Het begrip zelfverdediging houdt immers
in dat de staat zich met militair geweld tegen een aan de gang zijnde
gewapende aanval verweert. Er is evenwel geen sprake van een
voortgaande gewapende aanval. De terroristische aanslagen van 11
september waren incidenten, hoe misdadig zij ook waren en hoe ernstig
hun gevolgen ook zijn.
Wat overblijft is dat de luchtaanvallen kunnen worden beschouwd
als dwangmiddel om het Taliban-regiem te bewegen Osama bin Laden en
andere leiders van de Al Qaida-organisatie uit te leveren en om de
trainingskampen van die terroristische organisatie te ontmantelen.
Uiteraard is het gewenst en noodzakelijk dat het Taliban-regiem aan
deze door de Veiligheidsraad opgelegde verplichtingen voldoet. Dit is
evenwel een aangelegenheid voor de Veiligheidsraad, die de Verenigde
Staten niet naar zich toe kan trekken.
Hoezeer de Verenigde Staten het ook oneens zouden zijn met het
Taliban-regiem over het niet voldoen aan vereisten die uit het
volkenrecht voortvloeien, een dergelijk internationaal geschil mag
niet leiden tot eigenmachtig gebruik van geweld.
Ingevolge het Handvest van de VN moeten staten internationale
geschillen langs vreedzame weg oplossen, op zodanige wijze dat de
internationale vrede en veiligheid niet in gevaar worden gebracht.
In geen geval mogen zij dreigen met geweld of daadwerkelijk geweld
gebruiken.
Zouden de Verenigde Staten niet met het Taliban-regiem tot
overeenstemming kunnen komen, dan dient deze kwestie aan de
Veiligheidsraad te worden voorgelegd. Het is dan aan de
Veiligheidsraad om te bepalen op welke manier de internationale
vrede en veiligheid moet worden bevorderd.
--
* Za 20 okt - Landelijke vredesdemonstratie - 14:00 Dam, Amsterdam
Omslag - Werkplaats voor Duurzame Ontwikkeling - http://www.omslag.nl
Postbus 81 - 5600 AB Eindhoven - 040-2910295 - omslag@omslag.nl
---