P E R S B E R I C H T
Van het Platform Tegen de 'Nieuwe Oorlog'
Tekst van de toespraak van Daniel de Jongh, zoals gehouden op 20 oktober 2001, op de Dam in Amsterdam, namens het Platform Tegen de 'Nieuwe Oorlog'.
,,Namens het Platform tegen de 'Nieuwe Oorlog' heet ik u allen van harte welkom op deze landelijke vredesdemonstratie. Het is de tweede keer in korte tijd dat we hier zijn op de Dam en we zijn erg blij dat jullie allemaal gekomen zijn.
Dat we jullie gevraagd hebben vandaag weer hier te komen is niet omdat het Platform tegen de 'Nieuwe Oorlog' zou kicken op demonstraties, zoals sommige journalisten (de broodschrijvers onder hen) schijnen te denken.
Het is ook niet omdat wij anti-Amerika zouden zijn, of pro-terrorisme of pro-Taliban, zoals sommige borreltafel-critici beweren. Het Platform tegen de 'Nieuwe Oorlog' heeft zich juist van meet af aan tegen dit soort simplistisch polariserend denken uitgesproken. Wij willen ons geen keuze laten opdringen tussen zogenaamd goed en kwaad, tussen de zogenaamde beschaafde wereld en iedereen die daartoe niet behoort, of tussen christenen en moslims.
Ik wil dan ook herhalen wat ik daarover op 30 september heb gezegd: wij willen een genuanceerd debat, waarin dialoog centraal staat, en waarin zowel het gedrag van de 'eigen' groep als dat van anderen kritisch tegen het licht gehouden kan worden, zonder dat daaromheen een sfeer van wederzijdse haat en vooroordelen hoeft te hangen. We willen geen vooroordelen, geen racisme en geen nieuwe vijandbeelden. We willen een dialoog, waarin het zoeken naar een vreedzame uitweg uit de geweldsspiraal centraal staat.
Wij veroordelen de afschuwelijke aanslagen van 11 september, maar wij geloven niet dat de huidige bombardementen op Afghanistan daarop een goed antwoord zijn. We moeten de geweldsspiraal stoppen, niet aanwakkeren. We zijn tegen terrorisme en tegen de oorlog. We willen rechtvaardigheid, geen wraak!
We willen dat de Nederlandse politieke en publieke opinie zich tegen de Amerikaanse oorlogshandelingen keren, zoals ze zich ook tegen het terrorisme hebben gekeerd. En we willen onze solidariteit betonen met ALLE slachtoffers van de geweldsspiraal. Daarom vragen we zometeen ook weer om een minuut stilte, voor alle slachtoffers.
Onder Nederlandse politici, in de media en op straat lijkt de gedachte
te overheersen dat de huidige oorlogshandelingen een gerechtvaardigd
onderdeel zijn van de oorlog tegen het terrorisme. De verantwoordelijken
voor de aanslagen worden opgespoord, zo werd ons na 11 september
voorgehouden. Wij zijn er voorstanders van dat de verantwoordelijken
worden opgespoord en berecht, overeenkomstig de normen van het
internationaal recht. De huidige oorlogsverrichtingen hebben daar echter
steeds minder mee te maken. Er worden steeds meer burgers getroffen door
de bombardementen en elk slachtoffer van de geweldsspiraal is er een te
veel.
Niet alleen degenen die rechtstreeks door bommen om het leven komen zijn
slachtoffer van de oorlogshandelingen. Er dreigen enorme
vluchtelingenstromen op gang te komen, terwijl de winter voor de deur
staat. Het is de vraag waar de vluchtelingen naartoe kunnen, het is
twijfelachtig of Pakistan de grens opent en de opvangmogelijkheden
laten te wensen over. Afghanistan wordt geteisterd door hongersnood:
miljoenen mensen kunnen niet overleven zonder voedselhulp.
Hulporganisaties pleiten dan ook voor een bombardementspauze omdat zij
een catastrofe voorzien als grootschalige humanitaire hulp de mensen
niet voor de winter bereikt.
De oorlog tegen terrorisme leidt tot grote spanningen in de regio.
India en Pakistan dreigen er ook in betrokken te worden, beide landen
beschikken over kernwapens. De Amerikaanse regering beloont hulp van
Pakistan met opheffing van het verbod op wapenhandel naar dit land.
We roepen de Nederlandse regering op dit voorbeeld zeker niet te
volgen: opheffing van de wapenexportstop maakt de weg vrij voor
verdere atoomwapenontwikkeling.
Er bestaat een reeel gevaar dat deze oorlog tegen het terrorisme wordt
omgezet in een religieus conflict tussen de islamitische wereld en de
westerse, christelijke. In landen als Indonesie is dit al een
wijdverspreid beeld. Dit gevaar lijkt onafwendbaar te worden als de
Verenigde Staten gehoor geven aan de wens die al in delen van de
Amerikaanse regering wordt geuit om ook Irak aan te vallen.
Ook in Nederland zijn gevaarlijke spanningen opgewekt door de uitspraken
die Bush kort na de aanslagen deed over een oorlog tussen goed en kwaad.
Ondanks de vele pogingen, waaronder die van de regering, om te
benadrukken dat dit conflict niet moet worden gezien als een strijd
tussen de islam en het Westen blijkt het inmiddels een feit dat de
polarisatie zich ontvouwt langs deze lijnen. Niet in de laatste plaats
omdat deze spanning al jaren bestaat, groeiende was en nu in een
stroomversnelling terecht is gekomen na de gruwelijke aanslagen. Er
worden racistische incidenten gemeld en er dreigt een algemene sfeer
van wederzijds wantrouwen te ontstaan.
Het wantrouwen wordt nog verergerd door de angst voor terroristische
aanslagen met giftige stoffen als antrax. Her en der klinkt een roep om
verregaande uitbreiding van de bevoegdheden van inlichtingendiensten,
identificatieplicht, opheffing van het briefgeheim en noem maar op. Maar
angst is een slechte raadgever en wij mogen onze vrijheid niet
verdedigen door haar juist in te perken; we kunnen democratische
verworvenheden niet behouden door burgerrechten op het spel te zetten.
Om al deze redenen staan wij hier.
In plaats van een weinig kritische houding in te nemen tegenover de
Amerikaanse regering zou de Nederlandse regering druk moeten uitoefenen
om tot diplomatieke oplossingen te komen en de rechtmatigheid van de
aanvallen te toetsen aan het internationaal volkenrecht.
Afgelopen dinsdag is op initiatief van organisaties uit het Platform tegen de 'Nieuwe Oorlog' een brief verzonden aan de Nederlandse regering, met daarin het verzoek om Nederlandse steun aan de militaire campagne van de Verenigde Staten en de coalitie in Afghanistan onmiddellijk stop te zetten. De regering heeft nog niet gereageerd.
U kunt zelf iets doen om deze oproep kracht bij te zetten.
Vanaf vandaag worden briefkaarten verspreid waarmee u Wim Kok kunt
laten weten dat u wilt dat de Nederlandse regering zich inspant om de
'nieuwe oorlog' in Afghanistan te stoppen. U kunt deze kaarten ook
sturen aan een kamerfractie van uw keuze.
We hopen dat in de Kamer naast de SP ook andere politieke partijen
hun positie zullen herzien en duidelijk stelling durven nemen tegen
de oorlogshandelingen tegen Afghanistan. Ze bieden geen oplossing:
er komt alleen maar meer ellende en bloedvergieten van.
Terrorisme is alleen te bestrijden door de voedingsbodem ervan weg te
nemen.
Ik weet zeker dat veel van ons, wij die hier samen op de Dam zijn, de
afgelopen weken discussies hebben gevoerd in onze omgeving, en dat
veel van ons daarbij voor de voeten is gegooid dat we een
minderheidsstandpunt verkondigen. Dat kan zo zijn, maar een
minderheidsstandpunt verkondigen is niet hetzelfde als onzin
verkondigen. Bovendien zijn we in goed gezelschap. Overal ter wereld,
ook in de Verenigde Staten, zijn mensen die het lef hebben om openlijk
te pleiten voor het zoeken naar vreedzame oplossingen voor het
terrorismeprobleem. Er zijn vele vredesmanifestaties geweest, tot onze
grote blijdschap ook op lokaal niveau, in allerlei Nederlandse
gemeenten. Ga daarmee door!
Initiatieven die wij ook als zeer waardevol beschouwen, zijn de open
brieven die diverse Nobelprijswinnaars voor de Vrede hebben gestuurd
aan president Bush, de Verenigde Naties en Kofi Annan. In deze brieven
wordt opgeroepen tot bezinning en openlijk stelling genomen tegen
militaire vergelding. We raden u aan de Nederlandse vertaling van de
prachtige brief 'Human Life is Sacred' te downloaden van onze website,
www.wereldcrisis.nl. Voor wie geen toegang heeft tot internet is een
papieren versie aan te vragen bij het Platform.
We zijn blij en trots dat drie winnaars van de Nobelprijs voor de
Vrede, Mairead Corrigan Maguire, Rigoberta Menchu Tum en Sir Joseph
Rotblat, ons hebben laten weten de demonstratie van vandaag te steunen.
Zij hebben zelfs aangegeven graag hier vandaag te hebben willen spreken,
ware het niet dat zij helaas verplichtingen buiten Europa hadden en
daardoor niet op en neer konden komen. Rigoberta Menchu liet weten de
demonstratie van vandaag niet alleen te steunen maar jullie aanwezigheid
ook als een steun in de rug voor haar eigen activiteiten te beschouwen.
Zij benadrukt dat moment is aangebroken om vooroordelen en racisme te
bestrijden en de wereld te tonen dat de mensheid het oude
'oog-om-oog-principe' is overstegen en in staat is de voedingsbodem van
terrorisme te analyseren en weg te nemen. Mairead Maguire heeft ons
verzocht jullie allemaal veel geluk toe te wensen en uitdrukkelijk
iedereen te bedanken die stelling durft te nemen voor vrede en die wenst
dat wij, als mensen, onze problemen durven oplossen door middel van
dialoog en onderhandeling. Ook zei zij: ,,Door te praten gaat niets
verloren, terwijl er te veel verloren gaat door geweld en oorlog. In het
huidige Wereldwijde Decennium voor een Cultuur van Vrede en
Geweldloosheid voor Kinderen staan wij allen, als broers en zusters,
voor de uitdaging nieuwe manieren te vinden om de diepe wortels van
geweld uit te bannen, zowel uit onze eigen harten als uit de wereld.''
Tot slot wil ik nog een paar opmerkingen maken over het programma. We hebben onze uiterste best gedaan om het kort te houden en hebben daardoor weer veel sprekers en artiesten moeten teleurstellen. Niets is zo moeilijk als om iets kort te houden, vandaar dat ik ook zo lang aan het woord ben, dus we hopen dat u het volhoudt tot het eind. Een troost, de sprekers na mij zijn minder lang van stof. Rond kwart voor drie gaan we, na een demonstratief fluitconcert tegen het oorlogsgeweld, een rondje maken door de stad. Tegen vieren hopen we hier weer terug te zijn en de draad van het programma weer op te pakken. Aan het eind van de middag, rond kwart voor vijf, is er de mogelijkheid om ballonnen op te laten met een persoonlijke vredeswens, voor de toekomst van onze kinderen. Deze ballonnen kunt u de hele middag kopen voor een gulden in de tent hier naast het podium, waar trouwens ook de kaarten voor Wim Kok liggen en boekjes met de teksten van de vredesmanifestatie van 30 september. Daarna zal de band Losanne, een van de grootste successen van de vorige keer, de dag met swingende rai-muziek afsluiten.''
Noten vor de pers:
* de Platform-website http://www.wereldcrisis.nl is wegens de enorme
belangstelling soms moeilijk te bereiken. Kijk daarom ook op:
http://www.omslag.nl en http://www.ddh.nl/vrede/nieuws
* Het Plaform Tegen de 'Nieuwe Oorlog' is op werkdagen telefonisch
bereikbaar op 030-2714376.
Perswoordvoerders:
Abdou Menebhi, 06-55818828,
Karel Koster, 06-13223359
Mark Akkerman, 06-10328106
* Woordvoerder i.v.m. het contact met de Nobelprijswinnaars is
Daniel de Jongh, 030-2321112
* Globalisering - De WTO-top in Katar - Lezing do 1 nov
Omslag - Werkplaats voor Duurzame Ontwikkeling
Postbus 81 - 5600 AB Eindhoven - Tel. 040-2910295
E-mail omslag@omslag.nl - Web http://www.omslag.nl