IP/01/1516
Brussel, 30 oktober 2001
Commissie verbiedt overname Sidel door Tetra Laval Group
De Europese Commissie heeft besloten de operatie te verbieden waarbij
de Franse onderneming Sidel SA wordt overgenomen door Tetra Laval BV -
zelf een onderdeel van de Zwitserse Tetra Laval Group, de eigenaar van
de Tetra Pak verpakkingsdivisie. Door deze overname zou Tetra's
machtspositie op het gebied van kartonverpakkingen worden samengevoegd
met Sidels leidende positie op de markt voor
PET-kunststofverpakkingsmachines. Daardoor zou er een machtspositie
ontstaan op de markt voor PET-verpakkingsmachines, met name de markt
voor stretch blow moulding (SBM) machines die gebruikt worden voor het
verpakken van 'gevoelige producten' - vruchtensappen, vloeibare
zuivel, dranken met vruchtensmaak en ice tea. Ook zou de fusie Tetra's
machtspositie in de sector kartonverpakkingen nog versterken en
zodoende de concurrentie op het gebied van verpakkingen van vloeibare
stoffen verminderen - ten koste van innovatie, keuze en concurrerende
prijzen. De toezeggingen die Tetra Laval deed, volstonden niet om de
bezwaren van de Commissie op dit punt weg te nemen.
Tetra is de onbetwiste wereldleider op het gebied van
kartonverpakkingen, met een Europees marktaandeel van meer dan 80%.
Sidel is dan weer de grootste producent van PET-verpakkingsmachines en
vooral stretch blow moulding (SBM) machines.
Uit het grondige onderzoek van de Commissie is gebleken dat het
samengaan van de marktleider voor kartonverpakkingen met de
belangrijkste producent van PET-verpakkingsmachines in de Europese
Economische Ruimte (EER) een machtspositie zou doen ontstaan op de
markt voor PET-verpakkingsmachines, vooral SBM-machines voor
'gevoelige producten'. Tegelijk zou ook de machtspositie worden
versterkt op de EER-markt voor zowel aseptische kartonverpakkingen als
de daarvoor gebruikte verpakkingsmachines. Aseptische verpakkingen
worden gebruikt voor producten die zonder koelen lang bewaard kunnen
worden.
Voor het verpakken van vloeibare levensmiddelen zijn er vier
belangrijke verpakkingsmaterialen: karton, kunststof (o.m. PET en HDPE
), blik en glas. Marktonderzoek,
afnemers en concurrenten zijn het er over eens dat het gebruik van PET
voor 'gevoelige producten' in de komende jaren sterk toe zal nemen,
als gevolg van consumentenvoorkeuren. Producten die 'gevoelig' zijn
voor blootstelling aan licht of zuurstof, zijn onder meer vloeibare
zuivel, vruchtensappen, dranken met vruchtensmaak, iced tea en
koffiedranken.
De Commissie gelooft dat, zelfs al zijn pet- en
kartonverpakkingsmachines vandaag nog afzonderlijke relevante
productmarkten, het hier nauw verwante, aangrenzende markten betreft
die tot dezelfde bedrijfstak behoren: verpakking van vloeibare
levensmiddelen. Pet- en kartonverpakkingen zijn technisch
substitueerbaar omdat petverpakkingen kunnen dienen als alternatief
voor alle producten waarvoor momenteel kartonverpakkingen worden
gebruikt. Nu al worden pet en karton gebruikt als
verpakkingsmaterialen voor gemeenschappelijke productsegmenten
(vloeibare zuivel, sappen, dranken met vruchtensmaak en
tee-/koffiedranken).
Uit eerdere beschikkingen van de Commissie, die bevestigd werden door
het Europees Hof van Justitie (zaak C-333/94 TetraPak vs. Commissie),
was al gebleken dat Tetra over een machtspositie beschikt zowel op de
markt van aseptische kartonverpakkingen als die van de desbetreffende
verpakkingsmachines.
Wanneer Tetra's machtspositie voor kartonverpakkingen nu zou worden
samengevoegd met Sidels leidende positie inzake
petverpakkingsmachines, zou de fusieonderneming de mogelijkheid én de
stimuli krijgen om haar machtspositie inzake kartonverpakkingen te
gebruiken als een hefboom voor het verwerven van een machtspositie in
de sector petverpakkingsmachines. Voorts zou Tetra, nu Sidel als
concurrent op een nauw verwante markt wordt uitgeschakeld, haar
bestaande machtspositie inzake kartonverpakkingen nog versterken.
De machtspositie van de nieuwe onderneming op twee nauw verwante
markten zou onderling nog verder versterkt worden, met als gevolg een
verhoging van de toegangsdrempels en een beperking van de concurrentie
op de totale EER-markt voor aseptische en niet-aseptische verpakkingen
van 'gevoelige producten'.
Deze analyse van de Commissie werd nog versterkt door het feit dat het
Europese afnemers aan kopersmacht ontbreekt. De grootste afnemer
vertegenwoordigt immers niet meer dan 5% van de omzet, terwijl het
merendeel van de afnemers kleine of middelgrote ondernemingen zijn.
Voorts heeft de Commissie klachten ontvangen van diverse afnemers en
concurrenten. Ook concurrenten uit de pet- en kartonsector, onder wie
het Noorse Elopak en de Duitse bedrijven SIG en Krones, zijn kleine
ondernemingen en zullen, naar het zich laat aanzien, geen
concurrentiedruk uit kunnen oefenen op Tetra/Sidel.
Op 9 oktober 2001 heeft Tetra een aantal toezeggingen voorgesteld die
aan deze bezwaren moesten tegemoetkomen; deze waren evenwel
ontoereikend. Omdat het ernstige mededingingsbezwaren betrof en Tetra
niet in staat bleek die weg te nemen, had de Commissie geen andere
keuze dan de fusie te verbieden.
Gezien de bijzondere omstandigheden die ontstaan zijn doordat Tetra
Laval ondertussen nagenoeg alle Sidel-aandelen heeft verworven, is de
Commissie bereid naar praktische regelingen te zoeken die
daadwerkelijke concurrentie moeten helpen herstellen.
Achtergrond
Tetra Laval BV (Tetra), de aanmeldende partij, maakt deel uit van een
Zwitserse ondernemingengroep die in privé-handen is. Deze groep houdt
zich bezig met ontwerp en productie van machines, hulpstoffen en
nevendiensten voor de verwerking, verpakking en distributie van
vloeibare levensmiddelen (bekend als de verpakkingsdivisie Tetra Pak).
Tetra is onder meer actief in traditionele kartonverpakking - waar het
wereldmarktleider is - en is daarna ook beperkt actief in de sector
kunststofverpakking (met name via Dynaplast). Tetra levert ook
machines, systemen, accessoires en hulpstoffen voor de zuivelproductie
en veeteelt (onder de naam DeLaval).
Sidel SA (Sidel) is een Franse onderneming die verpakkingsmachines en
-systemen ontwerpt, met name blaasmachines, barrier-technologie en
afvulmachines voor petflessen. Sidel is wereldleider voor de productie
en levering van blaasmachines (SBM-machines). Daarnaast is de
onderneming actief op het gebied van engineering van
transportsystemen, verpakken en palletiseren, gezondheid en cosmetica.
Op 27 maart 2001 heeft Tetra via haar Franse dochter Tetra Laval SA
een overnamebod op Sidel SA uitgebracht. De voorgenomen acquisitie
werd op 18 mei 2001 bij de Commissie aangemeld met het oog op de
goedkeuring ervan. Op 5 juli 2001 heeft de Commissie de tweede fase
van haar onderzoek ingezet.