De concurende macht: een nieuwe rol voor de overheid? Een verkenning van technische, maatschappelijke en juridische ontwikkelingen rond de electronische snelweg en de gevolgen voor de rol van de overheid
H.B. Winter, C.N.J. de Vey Mestdagh
Pro Facto i.s.m R.U. Groningen
Bestellingen: Pro Facto, Martinikerkhof 30, 9712 JH Groningen, e-mail
profacto@pro-facto.nl
Kenmerk: EWB/99.108
samenvatting
In de Nota Wetgeving voor de elektronische snelweg (Nota WES) uit 1998
is, op basis van daartoe verricht onderzoek, een overzicht gegeven van
de belangrijkste gevolgen van de ontwikkeling van de elektronische
snelweg voor de Nederlandse wetgeving. Verder is een kader geschetst
voor de wijze waarop de overheid dient te reageren op ontwikkelingen
rond de elektronische snelweg.
Met dit onderzoek is beoogd aan te geven in hoeverre technologische,
economische of andere maatschappelijke ontwikkelingen aanleiding geven
tot een nieuwe opstelling van de wetgever. Naast literatuuronderzoek
is een 20-tal experts op technisch en of juridisch gebied bevraagd.
Het rapport dient als hulpmiddel voor de actualisering van de Nota
WES.
Conclusies
De hoofdlijn in de Nota WES is dat de ontwikkeling van de
informatiesamenleving in beginsel aan de maatschappelijke krachten
moet worden overgelaten, waarbij de overheid kiest voor een
terughoudende opstelling. Uit het onderzoek blijkt dat er reden is om
dit standpunt te nuanceren. De belangrijkste redenen zijn:
* het tempo van de technische ontwikkelingen is sinds het
verschijnen van de nota WES aanzienlijk versneld en deze
versnelling zal zich voortzetten;
* bezit en gebruik van ICT zijn niet ongelijk verdeeld, wel vindt
een verschuiving plaats van het handelen van het publieke naar het
privé-domein;
* de vergrote technische mogelijkheden vragen op sommige terreinen
om een actievere inzet van de overheid met name bij
overheidsinformatievoorziening en overheidsdienstverlening,
terwijl op andere terreinen de overheid de ambities zal dienen te
matigen;
* er ontstaat een nieuwe mogelijkheid voor overheidshandelen,
namelijk de overheid als concurrerende aanbieder (bijv. gericht op
het bestrijden van ongewenste informatie en diensten door het
leveren van wel betrouwbare informatie en het aanbieden van
kwalitatief goede alternatieve diensten).
Terzake van een effectief overheidsoptreden worden twee voorwaarden
geformuleerd:
* het hanteren van een goed model van de technische ontwikkelingen;
* en een gecoördineerde benadering van technische ontwikkelingen.
Terzake van de regelgeving wordt geconcludeerd dat:
* Voor bepaalde onderwerpen lijkt nationale regelgeving aangewezen
zoals regulering van openbaarmaking, overheidsvoorziening,
raadpleging van de bevolking, certificeren van het geautomatiseerd
afgeven van beschikkingen.
Voor andere onderwerpen is zelfregulering, dan wel co-regulering te
verkiezen, zoals bij het beheer van semi-openbare ruimte (voorbeelden
daarvan zijn nieuwsgroepen, chatrooms, web peer tot peer netwerken,
intranetten).
WODC- informatiedesk / e-mail: wodc-informatiedesk@best-dep.minjus.nl
Redacteur: Hans van Netburg
Laatst gewijzigd: 08-11-2001