Het Koninklijk Huis
06/11/01 Aanwinst voor het Koninklijk Huisarchief
Op 6 november 2001 is ten behoeve van het Koninklijk Huisarchief een
tekening aangeschaft van Paleis Honselaarsdijk. Het betreft een fraai
gezicht op het nabij Naaldwijk gelegen paleis, getekend door Jan van
Call de Oude (1656-ca 1706) rond 1690. In die tijd was het paleis
bezit van stadhouder-koning Willem III, die er af en toe hof hield,
vooral in de zomermaanden.
Buiten enkele collecties zijn tekeningen van Nederlandse paleizen uit
de zeventiende eeuw hoogst zeldzaam. De Stichting Historische
Verzamelingen van het Huis Oranje-Nassau heeft deze tekening kunnen
verwerven voor de collectie topografische afbeeldingen van koninklijke
verblijven in het Koninklijk Huisarchief te s-Gravenhage. Daar is hij
zeer op zijn plaats en bijzonder welkom als aanvulling op aanwezige
prenten van dit niet meer bestaande paleis. Bovendien is de tekening
hier beschikbaar voor (kunst)historisch onderzoek.
Jan van Call is bekend als tekenaar van landschappen, rivier-en stadsgezichten en kastelen. Hij geeft het paleis kleurig weer, omzoomd door geboomte en met een elegant gezelschap op de voorgrond. Een koets, getrokken door vier paarden, enkele ruiters, fraai geklede dames en heren en hazewindhonden vormen een passende stoffering.
Het oorspronkelijke Huis Honselaarsdijk stamt uit de middeleeuwen. Prins Maurits maakte er al gebruik van, waarna zijn halfbroer Frederik Hendrik in 1612 eigenaar werd en na een tiental jaren het huis bijna geheel liet afbreken en monumentaal herbouwen. Deze onderneming kon hij zich veroorloven dankzij zijn aandeel in oorlogsbuit, onder meer van de Zilvervloot. Bekende Franse architecten en de Hollandse coryfeeën als Jacob van Campen en Pieter Post waren bij de bouw en tuinaanleg betrokken. Het imposante paleis onderstreepte de toegenomen status van de stadhouder en diende tot zijn buitenverblijf. Ook fungeerde het als jachtslot en kunstgalerij van de Oranjes.
In 1815 werd het sterk vervallen Honselaarsdijk gesloopt. Ter plaatse herinneren nog slechts enkele fundamenten en een bijgebouw aan de vroegere glorie, waarvan deze tekening zon aardig beeld geeft.