1 november 2001
Culturele Coproducties:
Historicus Jos Smeets heropent de Zaak Oss: "de rol van de
marechaussee"
Op maandag 19 november is historicus Jos Smeets te gast in Culturele Coproducties, een samenwerkingsverband tussen Libris Boekhandel Derijks en de Openbare Bibliotheek Oss. In zijn boek De affaire Oss: van lokaal conflict tot nationale rel' toont de historicus aan de hand van nieuw onderzoek hoe het gebrekkige Nederlandse politiebestel aan de basis van de problemen lag. Tijdens de lezing belicht Jos Smeets vooral de rol van de marechaussee in de jaren dertig van de vorige eeuw. De lezing vindt plaats in de Bibliotheek Oss, aanvang 20.00 uur. Toegangskaarten à 10,- zijn te koop bij de boekhandel en de bibliotheek.
Jos Smeets Jos Smeets (Borgharen, 1958) studeerde geschiedenis in Utrecht. In 1997 promoveerde hij op een onderzoek naar het Korps Politietroepen. Momenteel is hij verbonden aan de projectgroep Politiegeschiedenis van Nderland in de 20ste eeuw. Zijn boek "De affaire Oss: van lokaal conflict tot nationale rel" onlangs verschenen bij Uitgeverij Wereldbibliotheek en wordt 6 november gepresenteerd in de Politieacademie in Apeldoorn in het bijzijn van hoofdcommissaris J. Wiarda.
De Zaak-Oss Rond 1930 waren aanvaringen tussen politieorganen onderling, maar ook met het openbaar ministerie aan de orde van de dag. Op het toenmalige Ministerie van Justitie waren vooral katholieken werkzaam en er bestonden plannen om de zaken voor eens en voor altijd te regelen, onder meer door de militaire marechaussee te laten opgaan in een burgerkorps. In het begin van de dertiger jaren van de vorige eeuw maakte de marechaussee in Oss een einde aan de terreur van een aantal criminele families. Ze kreeg er zelfs een lintje voor van koningin Wilhelmina. Toen de marechaussee vervolgens zedendelicten en fraude op het spoor kwam, gepleegd door plaatselijk vooraanstaande personen, raakte ze in conflict met baron Speyart van Woerden, de katholieke procureur-generaal in Den Bosch. Het oorspronkelijke plaatselijk conflict liep uit op een felle machtsstrijd over de marechaussee en een botsing tussen het katholieke zuiden en het protestantse noorden van Nederland. De Zaak-Oss was een buitenkans om de marechaussee buiten spel te zetten. De toenmalige opsporingsmethoden van de marechaussee werden aangepakt. De pers bemoeide zich ermee, met als gevolg een politieke en bestuurlijke rel die verzuild Nederland aan het wankelen bracht. Uiteindelijk moest minister Goseling van Justitie aftreden en de hervormingsplannen liepen op niets uit. Jos Smeets maakt duidelijk dat de Zaak-Oss model stond voor een kwestie die ook nu zeer actueel is: de strijd van het ministerie van Justitie en het openbaar Ministerie over de macht van het opsporingsapparaat en de belangrijke rol van individuele personen daarin.
Lezing De lezing van Jos Smeets vindt plaats op maandag 19 november om 20.00 uur in de Bibliotheek Oss. Toegangskaarten à 10,- zijn verkrijgbaar bij Libris Boekhandel Derijks en de Openbare Bibliotheek Oss.