19 november 2001 Nr. 01/188
Werkbelasting niet verder gestegen
Het percentage werkenden dat te kampen heeft met een hoge werkdruk is in 2000 iets lager dan in 1999. Het
percentage mensen dat achter een beeldscherm werkt, is vanaf 1998 stabiel. In 2000 werden ruim 6000 beroepsziekten
gemeld, 2000 meer dan het jaar ervoor. Meer dan 50 procent van de beroepsziekten betreft aandoeningen aan rug,
schouder, arm of handen (waaronder RSI). Ongeveer de helft van de RSI-klachten wordt veroorzaakt door
beeldschermwerk. Het ziekteverzuim is licht gestegen, van 5,4 procent tot 5,5 procent. De stijging was echter
minder sterk dan in voorgaande jaren.
Dat blijkt uit de Arbobalans 2001 die staatssecretaris Hoogervorst van Sociale Zaken en Werkgelegenheid naar de
Tweede Kamer heeft gestuurd. De Arbobalans is gebaseerd op het CBS-rapport 'Arbeidsomstandigheden 2001. Monitoring
via personen', de Arbomonitor van de Arbeidsinspectie en het signaleringsrapport Beroepsziekten 2001 van het
Nederlands Centrum voor Beroepsziekten.
In 2000 werkten drie op de tien mensen onder hoge tijdsdruk, vier op de tien werkte regelmatig in een hoog tempo.
In vergelijking met 1999 is sprake van een lichte daling.
Opvallend is dat in de bedrijfstak bouwnijverheid het werken onder tijdsdruk relatief fors is gedaald. In 2000 werkte 28 procent regelmatig onder hoge tijdsdruk, een jaar eerder nog 32 procent.
De autonomie ofwel de zeggenschap in het werk, veranderde nauwelijks tussen 1999 en 2000. Vergeleken met 1996 is
er wel sprake van een aantal veranderingen. Het aantal werkenden dat zelf het werktempo kan regelen, is relatief
sterk gestegen. In 1996 waren dit er nog 59 op de honderd werkenden, vorig jaar 66 op de honderd. Ook verbeterden
in deze periode de mogelijkheden om zelf over de uitvoering van het werk te beslissen en zelf verlof op te nemen
van 68 naar 71 procent. Andere vormen van autonomie zoals het beslissen over onderbrekingen en de volgorde in het
werk veranderden vrijwel niet.
In 2000 zat 43 procent van de werkenden regelmatig achter een beeldscherm, ongeveer evenveel als in de twee
voorgaande jaren. Vanaf 1998 is het beeldschermwerk dus stabiel, terwijl tussen 1996 en 1998 het aandeel
beeldschermwerkers nog groeide van 38 naar 43 procent.
Verder daalde tussen 1996 en 2000 het percentage mensen dat langdurig met het bovenlichaam in dezelfde houding
moet werken van 45 naar 42 procent. Ook het percentage dat regelmatig in een ongemakkelijke houding moet werken
verminderde iets.
Het percentage mensen dat in het werk kracht moet gebruiken is de afgelopen jaren stabiel gebleven. Ook de
percentages mensen die in het werk te maken hebben met schadelijk geluid, of trillingen zijn gelijk gebleven. De
komende tijd zal de inzet om deze risico's aan te pakken worden vergroot. Zo gaat de Arbeidsinspectie intensief
controleren op de naleving van de geluidsnormen en het dragen van gehoorbeschermingsmiddelen. Ook wordt de
capaciteit van de Arbeidsinspectie uitgebreid met 50 arbeidsplaatsen. Daarnaast wordt de aanpak om via convenanten
met sociale partners afspraken te maken over preventie en reïntegratie voortgezet.
In het signaleringsrapport beroepsziekten wordt met name aandacht gevraagd voor de geneeskundige zorg voor
beroepsziekten. Het rapport vraagt meer aandacht voor het signaleren van gezondheidsschade door het werk. In veel
gevallen vereist de behandeling en begeleiding van patiënten met een arbeidsgebonden aandoening een specifieke
deskundigheid en een aanpak die zowel op de persoon als op de werksituatie is gericht. Het Nederlands Centrum voor
Beroepsziekten pleit voor het inbrengen van arbeidsgeneeskundige expertise in de curatieve zorg. Eveneens is
deskundigheidsbevordering bij arbodiensten nodig op het gebied van preventie en zorg van arbeidsgebonden
aandoeningen.
--------------------------------------------------------------------------------------------------------------Noot
voor de redactie:
DIT IS EEN GEZAMENLIJK PERSBERICHT VAN HET MINISTERIE VAN SZW, HET CENTRAAL BUREAU VOOR DE STATISTIEK EN HET
NEDERLANDS CENTRUM VOOR BEROEPSZIEKTEN.
Voor meer informatie kunt u bellen met:
Petra Klap, Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid 070-3334809
Ferdy Otten, Centraal Bureau voor de Statistiek 045-5707275
Dick Spreeuwers, Nederlands Centrum voor Beroepsziekten 020-5665387
De volledige tekst van de Arbobalans en de aanbiedingsbrief van staatssecretaris Hoogervorst aan de Tweede Kamer
staat op de internetsite van het ministerie van SZW: www.minszw.nl (klikken op "Officiële publicaties" in de
linker knoppenbalk).
De Arbomonitor (ISBN 90 5749 824 3) en het CBS-rapport Arbeidsomstandigheden 2001, monitoring via personen (ISBN
90 5749 835 9) zijn te bestellen bij Elsevier bedrijfsinformatie bv. Telefoon: 0314-358358. De Arbobalans is
verkrijgbaar via de informatietelefoon van het ministerie: 0800-9051.
Samenvatting