NED. CENTRUM VOOR VOLKSCULTUUR
Nieuw boek over de geschiedenis van het boerenerf
Nieuw boek over de geschiedenis van het boerenerf
De cultuurgeschiedenis van het platteland staat de laatste jaren enorm
in belangstelling. Dat 2003 is uitgeroepen tot het Jaar van de
Boerderij is daarvan een illustratie. Het traditionele boerenleven is
echter niet te begrijpen zonder daarbij aandacht te besteden aan de
geschiedenis van het boerenerf. Daarover is nu een standaardwerk
verschenen.
Sinds de jaren zeventig en tachtig zijn steeds meer mensen de stad
uitgetrokken om op het platteland te gaan wonen. Ze kopen een oude
boerderij in een rustieke omgeving. Ze voorzien deze boerderij van
alle moderne gemakken maar willen tegelijk dat de boerderij de sfeer
van 'vroeger' uitstraalt. Datzelfde geldt voor de boerentuin, die er
ook zo authentiek mogelijk uit moet zien. Maar wat is authentiek?
Daarvoor is kennis nodig van de geschiedenis van het boerenerf.
In het boek 'Het boerenerf als brandpunt van natuur, landschap en
cultuurhistorie' wordt het allemaal helder beschreven. Voor het
agrarisch deel van onze bevolking waren, gedurende vele eeuwen,
boerderij en erf de voornaamste leefomgeving. Het merendeel van de
dagelijkse werkactiviteiten speelde zich daar af. Achter was het
domein van de boer. Het was de plek van de stallen met het vee, de
plek ook waar de voornaamste landbouwgereedschappen werden
opgeslagen.
Voor was het domein van de boerin. De boerin was verantwoordelijk
voor het woongedeelte en het erf, voor, opzij, en achter - dat het
dichtst bij het woongedeelte lag. Daar lagen de moestuin, boomgaard en
bleek en stonden de hokken voor het klein vee. De boerin was bijna
elke dag van de week bezig met de was. Ze zorgde ook voor het eten.
Daarvoor had ze een kleine moestuin onder haar hoede en vaak ook een
bakoven, om het brood te bakken.
Het boerenerf vormt zo een spiegel van het dagelijks leven op de
boerderij. In de loop der eeuwen zou er heel wat veranderen. Terwijl
het 'gemak' vroeger op het boerenerf een apart huisje was, waar de
mensen hun behoefte konden doen, werd in de loop van de twintigste
eeuw ook op het platteland overal riolering aangelegd. De introductie
van de elektriciteit was een minstens zo revolutionaire ontwikkeling.
Na de oorlog werden schaalvergroting en herverkaveling de nieuwe
sleutelwoorden. De grootte van de boerderij zou daardoor sterk in omvang
toenemen, maar het aantal boeren zou sterk verminderen. De 'burger'
deed zijn intrede op het platteland.
Begin jaren negentig werd de landelijke Werkgroep Boerenerven
opgericht. Met behulp van vele vrijwilligers zijn vele traditionele
boerenerven geïnventariseerd. Een van de participanten in de Werkgroep
Boerenerven is het Nederlands Centrum voor Volkscultuur. Deze
instelling heeft nu het boek 'Het boerenerf als brandpunt van natuur,
landschap en cultuurhistorie' uitgegeven. Het boek is rijk
geïllustreerd met vele kleurenafbeeldingen. Het boek is verkrijgbaar
bij de boekhandel voor f 34,50. Meer informatie is te verkrijgen bij
het Nederlands Centrum voor Volkscultuur, F.C. Dondersstraat 1, 3572
JA Utrecht, telefoon 030-2760244.
19 nov 01 14:52