CENTRAAL PLANBUREAU
Onderwerp: persbericht
Nummer: 40
Datum: 22 november 2001
Inlichtingen bij: Clement van de Coevering (secretariaat Commissie
Beleidsgerichte Toetsing CPB, tel: 020-5243248), Ronald Roosdorp
(secretariaat Commissie Beleidsgerichte Toetsing CPB, tel:
070-3796427), of bij Jacqueline Timmerhuis (tel: 070-3383477)
HET CPB DOORGELICHT
Een externe commissie onder voorzitterschap van prof. A.F.P. Bakker,
onderdirecteur van De Nederlandsche Bank, heeft een
beleidsgeoriënteerde toetsing op het werk van het Centraal Planbureau
(CPB) uitgevoerd. De commissie constateert dat het CPB een
belangrijke, breed gewaardeerde rol speelt in de Nederlandse economie.
Zo draagt het CPB met zijn kwalitatief hoogwaardige producten onder
meer bij aan gemeenschappelijke uitgangspunten voor het economische
beleid voor alle betrokken partijen.
Het positieve overall oordeel belet de commissie niet om ook kritische
kanttekeningen te plaatsen en aanbevelingen voor verbetering te doen.
Belangrijke inhoudelijke aanbevelingen betreffen de gewenste
verschuiving in het werkprogramma naar meer micro-economische thema's
en institutionele vraagstukken. In het bijzonder vraagt de commissie
het CPB om meer aandacht te schenken aan de invloed van Europa op de
Nederlandse economie. Met betrekking tot de analyse van
verkiezingsprogramma's beveelt de commissie aan om meer aandacht te
besteden aan niet te kwantificeren elementen en aan de onzekerheden
rond de gekwantificeerde resultaten. Ook acht de commissie een verdere
professionalisering van de communicatie met gebruikers (zowel directe
gebruikers zoals departementen en sociale partners, als het grote
publiek) onvermijdelijk.
Doel, werkwijze en samenstelling van de commissie
Dit zijn de voornaamste conclusies van het rapport 'Met beleid te werk
- Rapportage van de Commissie Beleidsgeoriënteerde Toetsing van het
Centraal Planbureau'. Deze commissie, bestaande uit beleidsmakers en
onafhankelijke deskundigen, heeft het werk van het Centraal Planbureau
(CPB) geëvalueerd. Doel van de evaluatie was na te gaan in hoeverre
het CPB er in slaagt om producten af te leveren die onafhankelijk,
gezaghebbend en relevant voor het beleid zijn. De commissie heeft
interviews en schriftelijke enquêtes gehouden onder diverse groepen:
parlementariërs, Europese Commissie, pers, onderzoeksinstellingen,
departementen en sociale partners.
De samenstelling van de commissie was als volgt: prof dr A.F.P. Bakker
(DNB, voorzitter), ir A.N. Bleijenberg (Ministerie van Verkeer en
Waterstaat), drs S.T. Duursma (SER), dr B. ter Haar (Ministerie van
Financiën), dr G.J.M. de Vries (Ministerie van Sociale Zaken en
Werkgelegenheid), prof dr D.J. Wolfson (Eerste Kamer), dr T.R.P.J.
Kroes (Ministerie van Economische Zaken), drs R.W.A. Roosdorp
(Ministerie van Economische Zaken) en drs C.R. van de Coevering (DNB).
Gewenste accentverschuiving in werkprogramma
De belangrijkste inhoudelijke uitdaging voor het CPB is hoe om te gaan
met het toegenomen belang van institutionele hervormingen en met de
implicaties van de Europese beleidscontext. Het gaat er bij het
laatste dan vooral om het Nederlandse economische beleid meer in
EU-perspectief te plaatsen en rekening te houden met de gevolgen voor
Nederland van de Europese beleidscoördinatie en de uitbreiding. Een en
ander betekent een verbreding van de onderzoeksagenda en een grotere
nadruk op micro-economische analyses.
Oogmerk bij de aanbevolen veranderingen zou naar de mening van de
commissie tevens moeten zijn het terugdringen van de
onzekerheidsmarges voor het beleid.
Gegeven de beperkte middelen zullen de accentverschuivingen er toe
leiden dat macro-economische thema's aan belang gaan inboeten. Deze
beweging in de richting van grotere methodologische diversiteit kan
meer kritiek oproepen dan het geval is bij de meer traditionele
analyses. Een dergelijke ontwikkeling hoeft niet schadelijk te zijn en
kan het CPB juist scherp houden.
Analyse verkiezingsprogramma's
Het doorrekenen van verkiezingsprogramma's acht de commissie nuttig,
mede vanwege de meerwaarde die een gemeenschappelijk economisch
referentiekader biedt voor het politieke en maatschappelijke debat.
Doorrekening kan echter wel het onbedoelde neveneffect hebben dat niet
te kwantificeren elementen uit verkiezingsprogramma's onderbelicht
blijven. Het is daarom wenselijk om meer aandacht te besteden aan
zowel de niet te kwantificeren elementen, zoals institutionele
hervormingen, als aan de onzekerheden waarmee de resultaten omgeven
zijn.
Vaststellen onderzoeksagenda en werkprogramma
Het CPB vervult uiteenlopende rollen in het economische debat in
Nederland. Daarom is het van belang dat er voortdurend een goede
samenhang bestaat tussen de inhoud van de onderzoeksagenda en de
beleidsondersteunende rol. Bij het formuleren van de onderzoeksagenda
zou het CPB meer energie kunnen besteden aan het vragen van expliciete
feedback van de belangrijkste gebruikers van CPB-producten. Zij worden
door het CPB onvoldoende uitgedaagd om hun stem te laten horen. Het
CPB zou daarnaast ook uitgebreider moeten aankondigen, op welke
terreinen zij in de nabije toekomst onderzoek gaat verrichten.
Hierdoor kan in wisselwerking met potentiële gebruikers worden gekomen
tot een meer toegesneden vraagstelling.
Communicatie
Het CPB zou de aandacht voor en de maatschappelijke impact van
publicaties kunnen vergroten door een open en meer effectieve
communicatie met de buitenwereld. Dit heeft zowel betrekking op
contacten met directe gebruikers zoals departementen en sociale
partners, als op communicatie met het brede publiek. Naar oordeel van
de commissie vergt dit een extra professionele slag in de
voorlichtingsactiviteiten. Dit kan bijvoorbeeld door de timing van
verschillende onderzoeken beter op elkaar af te stemmen.
Positie en onafhankelijkheid CPB
Het CPB neemt met zijn analyses een gezaghebbende positie in die
belangrijk bijdraagt aan het draagvlak voor een gerichte en
inhoudelijk consistente besluitvorming. Hoewel in naam onderdeel van
de overheid, opereert het CPB de facto onafhankelijk. De commissie
ziet dan ook geen aanleiding voor verandering in de institutionele
setting van het CPB.
De afgelopen jaren heeft het CPB, mede naar aanleiding van een
wetenschappelijke visitatie uit 1997, een kwaliteitsstrategie
ontwikkeld met een meer op de buitenwereld gerichte attitude. De
commissie moedigt het CPB aan op deze ingeslagen weg voort te gaan.
De volledige publicatie is (gratis) beschikbaar als PDF-file.
| Top | Home | Search | Sitemap |