IDEE
Welvaart is oorzaak echtscheiding
Amsterdam, 22 november 2001. Het deze week verschenen CBS-rapport
Samenleven schetst een somber beeld van de ontwikkeling van de
Nederlandse gezinssamenstelling. Bij elk nieuw gesloten huwelijks is
de kans op scheiden vijfentwintig procent. Vrouwen lijken alleen
zolang ze opgroeiende kinderen verzorgen een stabiele relatie te
willen hebben. De eerste draconische voorstellen zoals een verbod op
echtscheiding voor gezinnen met kinderen onder de twaalf jaar, dienen
zich inmiddels aan. 'Een kwalitatief ongetwijfeld goed uitgevoerd
onderzoek', aldus M.de Graaff, mede-directeur van het IDEE, het
Institute of Deep Economy and Ethics, 'maar de door het CBS genoemde
oorzaken verklaren de veranderingen niet.' Als belangrijkste oorzaken
van de veranderende gezinssamenstelling noemt het CBS de komst van de
pil, de veranderde relaties op de arbeidsmarkt en het verdwijnen van
het geloof in het hiernamaals.
Volgens het IDEE zijn er heel andere oorzaken voor de desintegratie
van het gezin en de instabiliteit van relaties. In de afgelopen
vijftig jaar zijn opleidingsniveau en welvaart voor het individu enorm
toegenomen. Daarin ligt de werkelijke oorzaak van de veranderingen.
Welvaart en kennis zijn de materiële grondslagen voor de vrijheid van
keuze voor de hedendaagse individuen. We zien nu de zelfstandigheid
en het levenspatroon in de hele samenleving doordringen, welke in de
achttiende eeuw alleen voor de gegoede burgerij was weggelegd. 'De
revolutionaire kracht van geld en kennis worden door het CBS over het
hoofd gezien', aldus De Graaff.
Welvaart en opleiding geven mannen en vrouwen in deze tijd een
zelfstandig bestaan. Hierin ligt de oorzaak van het verdwijnen van
traditionele gezinsvormen en de afnemende stabiliteit van relaties.
Dit wordt met name duidelijk uit de financiële gevolgen van
echtscheiding. Vroeger betekende dit bittere armoede voor vrouw en
kinderen. Tegenwoordig kunnen mannen zich een goede alimentatie
veroorloven en blijven vrouwen veelal werken wanneer er kinderen
komen.
Het instituut maakt zich zorgen over de oppervlakkige analyse van
grote maatschappelijke veranderingen en de problemen die hiermee
gepaard gaan. Komende week verschijnt haar eerste publicatie Deep
economy die hier dieper op ingaat.
IDEE is het Institute of Deep Economy and Ethics, dat onafhankelijk
wetenschappelijk onderzoek doet naar de samenhang tussen economie,
maatschappij en ethiek. Zij richt zich hierbij op fundamentele
structuren in de samenleving. Na een voorbereidingsperiode van enkele
jaren is het instituut dit jaar van start gegaan.