Terug naar de vorige bladzijde belastingen Terug naar de vorige bladzijde belastingstelsel 2002
Nieuwe belastingmaatregelen voor gehandicapten en chronisch zieken: wederom een gemiste kans
Op voorstel van een interdepartementale werkgroep heeft het kabinet in het Belastingplan 2002 de volgende maatregelen voor gehandicapten en chronisch zieken aangekondigd:
* invoering van vermenigvuldigingsfactoren voor buitengewone uitgaven i.v.m. ziekte: indien men 1 jaar of langer de drempel van 11,2% van het verzamelinkomen haalt, mag men de aftrekbare ziektekosten vermenigvuldigen met 25% en na 2 opeenvolgende jaren met 50%; * codificatie (= vastlegging in wetgeving) van jurisprudentie en uitvoeringsbesluiten over buitengewone ziekte-uitgaven; * de ziektekosten van invalide kinderen van 27 jaar en ouder worden opnieuw als buitengewone uitgaven in aanmerking genomen; de Tweede Kamer heeft amendementen aangenomen om ook ziektekosten van andere verwanten (ouders, kinderen, broers, zussen) vanaf 27 jaar aftrekbaar te stellen (vorig jaar waren in het kader van het nieuwe belastingstelsel alle onderhoudskosten voor verwanten vanaf 27 jaar afgeschaft);
In totaal is voor deze maatregelen een bedrag van 90 miljoen gulden uitgetrokken.
Op het eerste gezicht lijken dit positieve maatregelen, maar de werkelijkheid is volgens de CG-Raad anders. De invoering van vermenigvuldigingsfactoren komt volgens de CG-Raad voor 95% neer op een fiscale compensatie van premies ziektekosten, eigen risico's, tandartskosten, ouderdoms- en arbeidsongeschiktheidsforfaits en kosten i.v.m. bevalling, adoptie en overlijden. Voor een deel is hierbij bovendien sprake van een fiscale beloning van oneigenlijk gebruik van zogenaamde buitengewone uitgaven i.v.m. ziekte. Immers premies ziektekosten zouden eigenlijk niet voor aftrek in aanmerking mogen komen, omdat deze niet als buitengewone uitgaven aan te merken zijn. Slechts 5% van de 80 miljoen die met deze maatregel gemoeid is komt dus ten goede aan fiscale compensatie van extra kosten i.v.m. chronische ziekte of handicap. Alleen chronisch zieken en gehandicapten die 1 jaar of langer achter elkaar de drempel halen profiteren ook van deze maatregel. Volgens een schatting van de CG-Raad haalt slechts 10 tot 20% van de doelgroep de hoge drempel. De CG-Raad vindt derhalve dat gehandicapten en chronisch zieken met deze maatregel blij gemaakt worden met een dode mus. Dit steekt te meer omdat de interdepartementale werkgroep nu juist, na jarenlang getraineer en opeenvolgende moties van de Tweede Kamer, ingesteld was om de inkomenspositie van de doelgroep te verbeteren. De maatregel om de jurisprudentie over buitengewone ziekte-uitgaven te codificeren is volgens de CG-Raad eerder een verslechtering dan een verbetering. Immers de jurisprudentie is de afgelopen jaren zeer terughoudend wat betreft acceptatie van een groot aantal kosten i.v.m. chronische ziekte en handicap. Dat geldt in het bijzonder voor de jurisprudentie over woningaanpassingen en niet-medische hulpmiddelen, welke kosten over het algemeen niet (meer) aftrekbaar zijn. De herinvoering van aftrek van ziektekosten voor invalide kinderen en, als de amendementen van de Tweede Kamer gehonoreerd worden ook voor andere verwanten vanaf 27 jaar, is weliswaar een kleine verbetering, maar gaat volgens de CG-Raad niet ver genoeg. Alle, vaak aanzienlijke, onderhoudskosten die ouders maken voor gehandicapte kinderen, zouden voor fiscale aftrek in aanmerking moeten komen. Wanneer ouders zelf hun gehandicapte kind verzorgen, vrijwillig of noodgedwongen vanwege plaatsingsgebrek in een AWBZ-instelling, besparen zij daarmee fors op de dure intramurale verzorgingskosten. Het is dan uitermate wrang om deze wel zeer buitengewone uitgaven niet in aanmerking te laten komen voor fiscale aftrek (een aftrek die vanwege de marginale tarieven toch al zeer beperkt is, gemiddeld 35% van de kosten boven de drempel).
De CG-Raad heeft vanaf 1996 herhaaldelijk aan kabinet en Tweede Kamer voorstellen gedaan voor verbetering van het stelsel van buitengewone uitgaven i.v.m. ziekte. Allerlei toezeggingen die sindsdien gedaan zijn vanuit de politiek zijn tot nu toe niet nagekomen. Voor zover er vooral onder druk van druk vanuit de Tweede Kamer enige fiscale maatregelen in de afgelopen jaren getroffen zijn, hebben deze grotendeels hun doel gemist. Vorig jaar januari, bij de behandeling van het nieuwe belastingstelsel, is door de Tweede Kamer een motie Bos (thans staatssecretaris van Financiën) aangenomen, waarbij het kabinet uitgenodigd werd om bij het Belastingplan 2001 de voorstellen van de CG-Raad mee te nemen. Toen daaraan geen uitvoering werd gegeven is vorig september een motie Melkert met dezelfde strekking aangenomen. Ook deze motie is thans niet uitgevoerd.
De CG-Raad heeft bij het Belastingplan 2002 de volgende maatregelen voorgesteld:
1. Invoering van vermenigvuldigingsfactoren alleen voor specifieke kosten in verband met chronische ziekte en handicap; 2. Omzetting van het huidige chronisch zieken forfait in een heffingskorting, zodat een groter deel van de doelgroep daarvan kan profiteren. Thans kunnen, o.a. door de hoge drempel, slechts zo'n 9.000 mensen gebruik kunnen maken van dit forfait (waaronder een niet onaanzienlijk aantal mensen die niet chronisch ziek zijn); 3. Invoering van een forfaitaire vergoeding voor noodzakelijk vervoer per auto voor de korte afstanden (5.000 km. per jaar tegen fl. 0,35 personenauto en fl. 0,60 per km. rolstoelbus); 4. Verruiming van aftrek van kosten woningaanpassing en hulpmiddelen door wetgeving.
Al deze voorstellen zijn, ondanks eerdere steun vanuit de Tweede Kamer, met name voor de eerste twee voorstellen, door het kabinet afgewezen. Naar de mening van de CG-Raad zijn de voorstellen van de CG-Raad door het kabinet niet serieus genomen. Er is ook nauwelijks ingegaan op de bezwaren van de CG-Raad tegen de kabinetsvoorstellen, in het bijzonder het bezwaar dat de eerste maatregel (invoering van vermenigvuldigingsfactoren) nauwelijks ten goede komt aan gehandicapten maar voor het grootste deel aan mensen die geen verdere fiscale subsidiëring van niet- buitengewone uitgaven nodig hebben. In de afgelopen jaren is al eerder een bedrag van in totaal 300 miljoen gulden, dat door het kabinet toegezegd was voor verbetering van de inkomenspositie van gehandicapten en chronisch zieken, aan andere doeleinden besteed. De CG-Raad, die opkomt voor de belangen van ruim 2,5 miljoen mensen met een ernstige aandoening of handicap, is hierover bijzonder ontstemd. Opnieuw moeten wij helaas constateren dat een van de meest kwetsbare groepen in de samenleving, die al geruime tijd op financiële achterstand gezet is, in de steek gelaten is en met een dode mus blij gemaakt wordt.
Terug naar de vorige pagina
---
Terug naar de homepage Terug naar de vorige pagina Ga naar 'Recente
wijzigingen' Ga naar 'Zoeken op deze site' Ga naar 'Contact'