ERNST AND YOUNG
'Kwaliteit milieuverslaggeving verbetert slechts mondjesmaat'
'KWALITEIT MILIEUVERSLAGGEVING VERBETERT SLECHTS MONDJESMAAT'
De kwaliteit van de milieujaarverslagen van Nederlandse bedrijven is ten opzichte van twee jaar geleden nauwelijks verbeterd. Dat blijkt uit onderzoek van Ernst & Young. Alhoewel een aantal milieuverslagen een dikke acht scoort, blijft het gemiddelde cijfer steken op een 5.3, slechts een halve punt hoger dan twee jaar geleden eerder. Een kwart van de verslagen kwam zelfs uit op een dikke onvoldoende. 'Milieuverslagen bevatten veel gegevens maar weinig harde informatie', vat milieu-accountant Dick de Waard van Ernst & Young de bevindingen samen. Of een onderneming verplicht is om een milieuverslag op te stellen dan wel dat vrijwillig doet, blijkt nauwelijks gevolgen te hebben voor de kwaliteit van de rapportage. De onderzoekers bepleiten daarom dat voor milieuverslagen duidelijke richtlijnen komen.
De onderzoekers namen een steekproef van in totaal 25 milieuverslagen, waarvan 19 door ondernemingen die daartoe sinds 1997 verplicht zijn. Bij het onderzoek ging Ernst & Young uit van de kwaliteitsnormen die men zelf zou hanteren om een milieujaarverslag te verifiëren. Aan de hand van een uitgebreide checklist stelden de onderzoekers vast hoe de onderzochte verslagen scoorden. De aandachtsgebieden die werden bekeken, hadden onder meer betrekking op de rapportage over de milieudoelstellingen, de actuele milieubelasting, de financiële dimensie van het gevoerde milieubeleid en de informatie die werd gegeven over de initiatieven en prestaties op het gebied van maatschappelijk verantwoord ondernemen. Naast de aspecten die in 1998 ook beoordeeld zijn, is dit keer in het bijzonder aandacht besteed aan de dialoog met stakeholders, het plaatsen van de eigen milieuprestaties in een macroperspectief, de grondslagen voor de verslaggeving en benchmarking met andere bedrijven.
Stabiel
De kwaliteit van de milieuverslagen over 2000 is ten opzichte van het
eerste onderzoek naar verslagen over het jaar 1998 nauwelijks
verbeterd. Het gemiddelde cijfer schommelt rond de vijf. Voor 5
ondernemingen werd een duidelijke verbetering ten opzichte van het
verslag over '98 geconstateerd, maar in 4 gevallen ging de kwaliteit
juist achteruit. Bij het merendeel van de milieuverslagen was het
kwaliteitsverschil evenwel zeer gering. De onderzoekers zijn verbaasd
over dit stabiele beeld. Dick de Waard: 'In onze eerste onderzoek
stond milieuverslaggeving nog in de kinderschoenen. Sindsdien is er
veel gebeurd, onder meer in de ontwikkeling van criteria en
richtlijnen waarmee een milieuverslag kan worden opgesteld. Wij hadden
daarom verwacht dat veel bedrijven twee jaar later de nodige
vooruitgang hadden geboekt. Helaas is daar weinig van gebleken.'
Onvoldoende inzicht
Het belangrijkste kritiekpunt van de onderzoekers is dat veel
verslagen onvoldoende inzicht bieden in de relatie tussen
afzonderlijke (productie)processen in de onderneming en de daarmee
samenhangende milieurisico's. Bovendien geven de milieuverslagen vaak
geen antwoord op de vragen welke maatregelen zijn genomen om
milieurisico's af te dekken en hoe doelstellingen zijn ontwikkeld om
de milieubelasting te reduceren. De informatie over de gerealiseerde
uitkomsten wordt onvoldoende toegelicht. Ook ontbreekt veelal het
inzicht in de financiële dimensie: wat waren de milieu uitgaven en
milieu-investeringen?
Houvast
Een aantal vrijwillige milieuverslagen sprongen er opvallend positief
uit. Het al dan niet verplichte karakter van het milieuverslag bleek
dan ook nauwelijks gevolgen te hebben voor de kwaliteit van de
verslaggeving. Tevens signaleren de onderzoekers dat sommige bedrijven
hun milieuverslag nadrukkelijk schreven op een bepaalde doelgroep, de
omwonenden bijvoorbeeld of de werknemers. Alhoewel de informatie voor
zo'n specifieke doelgroep dikwijls goed verzorgd is, gaat dit ten
koste van de informatievoorziening aan andere doelgroepen. Dat veel
bedrijven een eigen invalshoek kiezen voor het schrijven van een
milieuverslag, hetgeen de vergelijkbaarheid soms niet ten goede komt,
wordt volgens de onderzoekers gestimuleerd door het ontbreken van
algemeen aanvaarde richtlijnen. Er is daarom een duidelijke taak voor
de overheid weggelegd om met het oog op de kwaliteitsverbetering van
de milieuverslaggeving te komen tot concrete inrichtingsrichtlijnen
die meer houvast bieden. 'Maatschappelijk verantwoord ondernemen mag
op brede steun in de samenleving rekenen. Het zou daarom goed zijn
wanneer de kwaliteit van de verstrekte gegevens over de
maatschappelijke gevolgen van het ondernemen op gelijke hoogte staat
als de financiële verslaggeving', aldus Dick de Waard. Ook een
verplichte verificatie door een onafhankelijke deskundige kan leiden
tot vooruitgang. Van de onderzochte verslagen bevatte slechts 13 van
de 25 milieuverslagen een dergelijke verificatieverklaring.
Voor een nadere toelichting of toezending van een samenvatting van het
onderzoek kunt u contact opnemen met Dick de Waard van Ernst & Young,
tel. 050 599 44 44/ 06 21 25 19 01 of met persvoorlichter Jan-Willem
Wits, tel. 010 406 5364 of 06 21 25 25 15.
23 nov 01 12:11