NVJ en NDP:
'Persexceptie in Auteurswet overbodig'
Naar aanleiding van het concept wetsvoorstel tot aanpassing van de
Auteurswet aan een Europese Richtlijn hebben NVJ en NDP gezamenlijk
gereageerd op de tekst van de zogeheten persexceptie. Beide
organisaties zijn het oneens met de voorgestelde aanpassing.
De thans in de wet opgenomen persexceptie houdt in dat
nieuwsberichten, gemengde berichten en artikelen over actuele
economische, politieke of godsdienstige onderwerpen mogen worden
overgenomen in een ander papieren medium of op radio en TV. De NVJ en
NDP zijn van mening dat een persexceptie overbodig is in de
Nederlandse situatie. De beperkingen op het auteursrecht voor citeren
en actuele rapportages bieden voldoende mogelijkheden voor het
gerechtvaardigd verspreiden van nieuws. Nieuwsfeiten als zodanig zijn
bovendien niet auteursrechtelijk beschermd.
Optioneel
In het voorstel tot aanpassing van de Auteurswet aan de Europese
Richtlijn wordt de persexceptie uitgebreid tot overname door 'een
ander medium' met als doel deze persexceptie mediumneutraal te
formuleren.
NVJ en NDP wijzen er op dat de bepaling in de Europese Richtlijn
waarop de aanpassing van de persexceptie in het concept-wetsvoorstel
is gebaseerd, een optionele bepaling is en dat er dus geen
verplichting bestaat deze in de Nederlandse wetgeving op te nemen.
Zij zijn het oneens met de uitbreiding van de werking van de
persexceptie tot 'een ander medium'. Als de persexceptie al
gehandhaafd moet blijven, moet die beperkt blijven tot 'de pers',
vinden NVJ/NDP. Onder de voorgestelde uitbreiding vallen ook (digitaal
verspreide) knipselkranten. Dat doet volgens NVJ en NDP afbreuk aan de
normale exploitatie van journalistieke werken. Het kan niet zo zijn
dat de makers en uitgevers hebben te accepteren dat anderen die werken
exploiteren, zonder toestemming of vergoeding. Het zonder toestemming
van de rechthebbenden digitaal opslaan en verspreiden van berichten en
artikelen raakt rechtstreeks de exploitatie van het werk door de
maker.
Algemeen voorbehoud
Bovendien geven beide organisaties aan dat in de voorgestelde tekst
van artikel 15, de Richtlijn onjuist is toegepast; in het concept
wetsvoorstel blijft de bepaling gehandhaafd dat ten aanzien van
nieuwsberichten en gemengde berichten het auteursrecht niet kan worden
voorbehouden. De Richtlijn daarentegen bepaalt dat voor alle
gepubliceerde artikelen of ander materiaal van dezelfde aard het
gebruik uitdrukkelijk kan worden voorbehouden. NVJ en NDP zijn
voorstander van de mogelijkheid van een algemeen voorbehoud.
NVJ en NDP vinden de voorgenomen afzwakking van de vereiste
bronvermelding ('voorzover redelijkerwijs mogelijk') onnodig en
schadelijk. De toets aan de redelijkheid bij de uitoefening van het
recht op naamsvermelding is bovendien al vastgelegd in de Auteurswet,
aldus de brief aan het ministerie.
Zij dringen er bij het ministerie op aan de implementatie van de
Richtlijn aan te grijpen om de persexceptie, voorzover deze al
gehandhaafd zou moeten blijven, weer te richten op het gebruik
waarvoor deze is bedoeld.