Werkconferentie resulteert in concrete afspraken over verbeteringen en nauwere samenwerking bij acute crisisopvang in Amsterdam
* Het aantal acute psychiatrische crises bij bekende cliënten van de
GGZ zal met 30% worden teruggedrongen in maximaal twee jaar.
* Tijdelijke GGz-opvang (TOA), crisisopvang in maatschappelijke
opvang en eerstelijnsscreening GG&GD blijken succesvol en worden
voortgezet.
* Jellinek gaat samenwerkingsproject aan met GG&GD en
GGz-instellingen door in de TOA 4 opnameplaatsen voor acute
verslavingszorg te realiseren.
* GGz-instellingen zorgen in avond- en weekenduren voor één
stedelijke Crisisorganisatie per 1 mei 2002.
* Gemeenschappelijke screeningsruimte onder regie GG&GD maakt snelle
diagnose en doorverwijzing mogelijk.
* Gemeente Amsterdam en Zorgkantoor nemen regie op zich in
realiseren goede crisisopvang.
Voor de acute crisisopvang zullen in 2002 in Amsterdam extra
voorzieningen worden gerealiseerd. Bovendien zal door de
overheidsdiensten en instellingen die betrokken zijn bij de acute
crisisopvang nog nauwer worden samengewerkt. Deze samenwerking zal
zich ook uitstrekken tot actieve preventie: voorkomen dat mensen met
psychiatrische, verslavings- of maatschappelijke problemen in een
crisissituatie terechtkomen die opsluiting in een politiecel of opname
in een GGz-instelling of in de Jellinek noodzakelijk maakt. Dat zijn
de voornaamste resultaten die vandaag (vrijdag 30 november) zijn
geboekt tijdens een werkconferentie in het Amsterdamse stadhuis,
waaraan is deelgenomen door vertegenwoordigers van alle partijen die
bij de acute crisisopvang zijn betrokken.
De werkconferentie is een initiatief van de gemeente Amsterdam en van
de Amsterdamse GGz-instellingen GGZ Buitenamstel, Mentrum en De Meren.
De conferentie is georganiseerd naar aanleiding van de problemen rond
de crisisopvang in augustus van dit jaar. De gemeente Amsterdam spande
toen een kort geding aan tegen een van de GGz-instellingen om de
opname af te dwingen van een patiënt die ten onrechte in een
politiecel moest overnachten.
Rapport-Muijen: Aanpak en werkwijze moeten beter aansluiten
In het kader van de voorbereiding van de werkconferentie is door
professor dr. M. Muijen, directeur van het gezaghebbende Sainsbury
Centre for Mental Health in Londen, een quick-scan uitgevoerd naar de
aanpak van acute psychiatrische crisissituaties in de hoofdstad. In
zijn rapportage komt hij tot de conclusie dat de politie te vaak wordt
belast met de opvang en zorg voor mensen met acute psychiatrische
en/of maatschappelijke problemen. Hij concludeert verder dat de aanpak
en werkwijze van de drie GGz-instellingen onvoldoende op elkaar is
afgestemd en dat kansen worden gemist in de aansluiting tussen
voorzieningen rond de GGz: huisartsenzorg, verslavingszorg,
maatschappelijke opvang en beschermde woonvormen.
De problemen spitsen zich toe op een groep van - naar schatting - ca.
250 patiënten verspreid over de hele stad met complexe psychiatrische,
medische en sociale problemen, vaak in combinatie met
verslavingsproblematiek. Deze 'harde kern' trekt zich niets aan van de
regiogrenzen in de verzorgingsgebieden van de GGz-instellingen. Dr.
Muijen pleit voor een stedelijke, support-achtige aanpak onder regie
van de Gemeente en het Zorgkantoor Amsterdam en een niet-vrijblijvende
samenwerking tussen de GGz-instellingen op het terrein van de
crisishulpverlening.
Actieve preventie en bemoeizorg
De tijdens de werkconferentie gemaakte afspraken beperken zich niet
tot verbeteringen in de aanpak van acute crises, maar strekken zich
ook uit tot het verminderen van het aantal gevallen waarin mensen in
een acute psychiatrische crisis belanden. Door middel van
verbeteringen van de ambulante en transmurale zorg en een meer
doelgerichte ondersteuning van de eerstelijnszorg (o.m. huisartsen)
zal de preventie van crisissituaties worden geïntensiveerd. Als
onderdeel van deze aanpak zal ook de pro-actieve, cliëntvolgende
aanpak van de zgn. rehabilitatie- of bemoeizorgteams worden uitgebreid
tot de gehele groep cliënten die langdurig van zorg afhankelijk is.
Ook zijn tijdens de werkconferentie de afspraken herbevestigd die in
het kader van het Amstelzorgakkoord zijn gemaakt over de samenwerking
op wijkniveau bij de ondersteuning van probleemgroepen en langdurig
zorgafhankelijke psychiatrische patiënten. Een dergelijke
geïntegreerde aanpak op wijkniveau zal op termijn tenminste 30% van de
acute crises bij bekende cliënten kunnen voorkomen.
Tijdelijke GGz-opvang (TOA) blijkt succesvol en wordt voortgezet
De drie GGz-instellingen hebben op 27 augustus gezorgd voor een
tijdelijke uitbreiding van de opvangcapaciteit met acht bedden in een
kliniek van De Meren. In de periode tot eind november heeft de TOA in
ruim 75 gevallen opvang kunnen bieden aan patiënten die in een acute
crisis waren beland. Hiermee werd een reële verlichting bereikt van de
problemen in de acute crisisopvang. De cliënten werden sneller en
binnen Amsterdam opgenomen. In de loop van 2002 wordt de tijdelijke
afdeling omgezet tot een definitieve voorziening door uitbreiding van
de opvangcapaciteit tot 12 intensive care bedden en 3
observatiebedden.
Jellinek realiseert opvangplaatsen voor patiënten met dubbele
problematiek
Door de Jellinek zullen 4 acute opnameplaatsen worden gerealiseerd
voor patiënten met acute verslavingsproblematiek al dan niet in
combinatie met psychiatrische en/of somatische problemen. Deze opvang
zal bij de TOA in de Forensisch Psychiatrische Kliniek van De Meren
worden gerealiseerd, zodat in diagnostiek en behandeling intensief kan
worden samengewerkt met de GG&GD en de GGz.
GGz-instellingen zorgen voor één stedelijke Crisisdienst
GGZ Buitenamstel, Mentrum en De Meren zullen de samenwerking in de
acute (psychiatrische) crisisopvang verder intensiveren. Vanaf mei
2002 zullen de instellingen tijdens de avond- en weekenduren één
gemeenschappelijke Crisisdienst voor geheel Amsterdam exploiteren.
Gemeenschappelijke screeningsruimte voor snelle diagnose en
doorverwijzing onder regie van GG&GD
Tijdens de werkconferentie is besloten een gemeenschappelijke
screeningsruimte te realiseren.
In deze screeningsruimte - die onder regie zal staan van de GG&GD -
zullen alle partners in de acute crisisopvang participeren, zodat een
goede en multidisciplinaire beoordeling mogelijk is en direct en
doelgericht kan worden doorverwezen.
De politie zal personen die in een crisissituatie verkeren, en die
zich niet hebben schuldig gemaakt aan strafbare feiten die verblijf op
politiebureau rechtvaardigen na screening direct door kunnen leiden
naar deze screeningsruimte, zodat verblijf in een politiecel in
dergelijke gevallen kan worden voorkomen.
Realisering van de screeningsruimte is niet op heel korte termijn
voorzien. In afwachting van deze ruimte zal de GG&GD de
eerstelijnsscreening ten behoeve van de politie continueren. Deze
screening, die sinds februari 2001 wordt verzorgd door de GG&GD, is
zeer effectief gebleken. Op jaarbasis worden 1700 mensen gezien die
snel en doeltreffend worden doorverwezen naar de meest geschikte
instelling.
Gemeente Amsterdam en Zorgkantoor nemen regierol
De gemeente en het Zorgkantoor Amsterdam zullen een regierol vervullen
door gezamenlijk de organisatie van de acute crisisopvang te blijven
volgen en elkaars inzet en middelen op elkaar af te stemmen.
Herbert Raat
© gemeente Amsterdam - 3-12-2001