Overheidsbijdrage voor extra kwaliteit in Roombeek
Enschede, 6 december 2001
Vandaag ondertekenen Minister Van Boxtel van Grote Stedenbeleid,
burgemeester Mans van Enschede en de heer Hendrikx, Commissaris van de
Koningin in Overijssel het convenant `Kwaliteitsimpuls Roombeek'. In
het convenant staat omschreven op welke manier de gemeente Enschede
een bedrag van 70 miljoen gulden gaat inzetten in de Enschedese
wederopbouwwijk Roombeek. Naast het onlangs toegekende bedrag van 60
miljoen gulden van het Rijk heeft ook de provincie Overijssel
toegezegd financieel bij te dragen aan de kwaliteitsimpuls, met een
bedrag van 10 miljoen.
In de kwaliteitsimpuls staat een vijftal projecten omschreven die
ervoor zullen zorgen dat de wijk een extra sprong vooruit kan maken.
Deze projecten zijn: het terugbrengen van de Roombeek in het gebied,
een activiteitengebouw voor de hele wijk met brede school, jeugd- ,
sport- en welzijnsactiviteiten en ruimten voor verenigingen, een
cultuurcluster dat voor een deel gehuisvest wordt in historische
fabriekspanden, kenniswijk Enschede Noord. Daarnaast komen er
bijdragen voor particulier opdrachtgeverschap en de mogelijke
vestiging van een veiligheidsinstituut. De projecten in de
kwaliteitsimpuls komen ten goede aan direct en indirect getroffenen
van de vuurwerkramp (zowel burgers, verenigingen, kunstenaars en
bedrijven) en dienen ook om de hele wijk naar een kwalitatief hoger
niveau te brengen. Voor de omschreven projecten zijn
prestatie-afspraken gemaakt met Rijk.
De toegekende financiële middelen gaan niet ten koste van het eerder
toegezegde budget van 270 miljoen gulden. Het gaat ook niet om
elementen die bij een `normale' herstructurering in een naoorlogs
gebied meegenomen worden. Als de gemeente extra financiële middelen
(bijvoorbeeld Europese subsidies) weet te genereren, dan wordt dit
niet gekort op de nu toegezegde gelden.
De projecten
De Roombeek terug in het gebied
Bij de kwaliteiten in het Twentse landschap horen de vele beken, die
het overtollige hemelwater afvoeren naar de Regge en de Dinkel. Tot
aan de stadsrand van Enschede is de bekenstructuur vrijwel intact. In
de stadsaanleg van na de oorlog zijn in de stad de beken vrijwel
overal verdwenen. Afgesproken is dat de loop van de Roombeek, een
beekje dat vroeger door de wijk stroomde, over een lengte van minimaal
1500 meter wordt hersteld. Daarnaast is de gemeente de
inspanningsverplichting aangegaan om ook buiten het plangebied tot
goede doortrekkingen van de beek te komen. Het terugbrengen van de
Roombeek is een idee dat door de oud-bewoners aangedragen is.
Enschede heeft de afgelopen jaren een naam opgebouwd met vormen van
duurzaam waterbeheer, het inpassen van de afvoer, filteren en berging
van het afgekoppelde hemelwater in de openbare ruimte. In het
stedenbouwkundig plan voor de wijk zijn de bleken (groengebieden)
gecombineerd met een teruggebrachte Roombeek en bassins voor de
berging van overtollig hemelwater. De bleken hebben verschillende
functies, waaronder die van herdenking en herinnering aan de ramp.
Geclusterde voorzieningen en Brede School
De kwaliteitsimpuls wordt ook gebruikt voor het realiseren van een
Brede school `plus', waarin in ieder geval 15 tot 20 schoollokalen
komen. Verder is er de inspanningsverplichting om samen met andere
(markt)partijen de volgende voorzieningen te ontwikkelen: een
kinderdagverblijf, buitenschoolse opvang, peuterspeelzalen, jeugdhonk.
sportzalen/wijksport en dienstenknooppunt. Ook ligt er de afspraak om
zoveel mogelijk samenwerking en integratie te bereiken met de al
geplande schoollokalen uit andere plannen.
Cultuur
Roombeek had in tal van opzichten al voor de ramp een bijzonder
profiel door de aanwezigheid van het Rijksmuseum Twenthe, de vele
kunstenaars en ateliers in het gebied en hun hechte relatie met de
overige gebruikers en bewoners van het gebied. Veel kunstenaars hadden
een onderkomen in de oude fabriekspanden, die herinneren aan het
Enschedese textielverleden. De ramp heeft circa 85% van de gebouwde
omgeving weggevaagd. Met het geld uit de kwaliteitsimpuls ontstaat de
mogelijkheid om zeer behoedzaam om te gaan met de nog resterende
elementen. Bij de wederopbouw geven juist de historische panden
continuïteit en een vertrouwde identiteit aan de wijk. Afgesproken is
dat Roozendaal, Cord Finsh en het Balenmagazijn worden behouden en
bestemd worden voor het onderbrengen van zoveel mogelijk museale en
culturele functies, het toegankelijk maken van historische archieven
en ateliers voor kunstenaars. Verder zoekt de gemeente naar
versterking van deze functies met commerciële partners.
Kenniswijk Enschede Noord
De plannen voor kenniswijk Enschede Noord ondersteunen zowel het
gewenste vestigingsklimaat voor hoger opgeleiden en hogere inkomens in
de nieuwe wijk, maar ook de communicatie met en participatie van
getroffenen en terugkeerders. Kenniswijk Enschede Noord voorziet in
het bouwen van een virtuele wijk, waarin oud-bewoners elkaar weer
kunnen ontmoeten. Daarnaast wordt de nieuwe wijk voorzien van een
moderne ICT-infrastructuur. Dit stimuleert het ontstaan van nieuwe
bedrijvigheid, diensten en werken aan huis. Bovendien vormt het een
belangrijke voorwaarde voor het gewenste culturele klimaat en verbindt
dat met de andere (educatieve) voorzieningen in het gebied.
Proceskosten
Verschillende ideeën voor de wederopbouw van de wijk vergen extra
proceskosten. Ook hiervoor is in de kwaliteitsimpuls extra geld
aangevraagd en gehonoreerd. Het gaat met name om twee bijzondere
doelstellingen:
* Onderzoek en kennisoverdracht particulier opdrachtgeverschap
In Roombeek krijgen de bewoners veel ruimte om hun woning naar
eigen idee te realiseren. Om getroffenen en andere particuliere
opdrachtgevers hierbij te ondersteunen wordt een bouwbureau
opgericht. Dit bouwbureau gaat de naar verwachting 350
particuliere opdrachtgevers ondersteunen en adviseren bij het
ontwikkelen van een eigen woning, werkruimte/atelier of winkel.
Door de ondersteuning moet het met name voor middengroepen
mogelijk worden om een pand naar eigen programma en smaak te
ontwikkelen. Ook zullen experimenten worden ontwikkeld om de
kostenefficiency van het particulier opdrachtgeverschap ten
opzichte van het consumentgericht bouwen door institutionele
partijen in Nederland te vergroten.
* Proceskosten Veiligheidsinstituut
Tweede project waarvoor extra proceskosten worden gemaakt is de
oprichting van het Instituut voor Openbare Veiligheid. Meerwaarde
van het onderbrengen van dit instituut in Roombeek is het
letterlijk terugbrengen van veiligheid in de wijk. Dit kan helpen
bij het teruggeven van het gevoel van veiligheid en vertrouwen.
Bovendien creëert het instituut werkgelegenheid. Roombeek heeft
met dit project een pilotfunctie op het gebied van integreren van
veiligheid in stedelijke ontwikkeling.
De ervaring die met deze projecten wordt opgedaan wordt toegankelijk
gemaakt voor belangstellenden elders in Nederland.
---