Ministerie van Financiën
Persbericht Ministerraad
7 december 2001
VERSTERKING PUBLIEKE EN ZAKELIJKE BELANGEN ROND
STAATSDEELNEMINGEN
De ministerraad heeft ingestemd met de nota deelnemingenbeleid van de minister van
Financiën. De strekking van de nota is dat de Rijksoverheid haar rol als aandeelhouder
gaat versterken. Met deze nota wil het kabinet duidelijkheid scheppen over de
verantwoordelijkheden van de Staat rond zijn deelnemingen. Het is de bedoeling meer
transparantie te creëren en de diverse functies van de Staat als aandeelhouder en
beleidsmaker zoveel mogelijk te scheiden. Het kabinet wil met dit nieuwe beleid meer
aansluiten bij huidige opvattingen over corporate governance.
De Staat is momenteel aandeelhouder in 43 vennootschappen. Als aandeelhouder is er
een zakelijk belang bij de continuïteit en winstgevendheid van de deelneming. De Staat
wil zich in deze rol meer gaan opstellen als een normale, zakelijke partij. Daarom zal
intensiever gebruik worden gemaakt van reguliere aandeelhoudersrechten. Daar waar
het Burgerlijk Wetboek voorziet in grotere zeggenschap voor aandeelhouders gaat de
Staat ook actief van die mogelijkheden gebruik maken. Tegelijkertijd zullen bepaalde
bijzondere privileges van de overheid, zoals het benoemen van een
overheidscommissaris, verdwijnen.
Het waarborgen van publieke belangen speelt een belangrijke rol in de nota. Het kabinet
wil publieke belangen zoveel mogelijk veilig stellen via de publieke weg, dus met wet-
en regelgeving, subsidies en concessievoorwaarden. Borging van publieke belangen via
het aandeelhouderschap is minder effectief. Het vastleggen in regelgeving geeft
bovendien gelegenheid tot een open discussie over de te borgen publieke belangen.
Het doel van deze scheiding tussen publieke en zakelijke verantwoordelijkheden van de
overheid is dat beide op deze manier beter worden behartigd. Dit komt ook de
betrokken ondernemingen ten goede en zal leiden tot een hogere aandeelhouderswaarde
en efficiëntere privatiseringsprocessen. De scheiding zal ook organisatorisch worden
doorgevoerd om de verantwoordelijkheden transparant te maken. Het ministerie van
Financiën wordt in de loop van 2002 eerstverantwoordelijke voor de
aandeelhoudersbevoegdheden van het Rijk. De vakdepartementen blijven onverminderd
verantwoordelijk voor beleid en regelgeving.
Met de nota komt het kabinet tegemoet aan de wens van de Tweede Kamer om meer
inzicht te krijgen in de overwegingen om een deelneming aan te gaan, aan te houden, of
af te stoten. Alle deelnemingen zullen daartoe ten minste eens in de vijf jaar worden
geëvalueerd. De Tweede Kamer wordt jaarlijks over de uitkomsten geïnformeerd.
Verder blijft privatisering van overheidsbedrijven een belangrijk uitgangspunt van het
kabinet maar uitsluitend als alle publieke belangen afdoende zijn gewaarborgd.
RVD, 07.12.01