Universiteit Maastricht
Persbericht
7 december 2001
083
Belangrijke ontdekking voor verbetering behandeling hartpatiënten Onderzoekers CARIM-instituut UM brengen als eersten het doodgaan van een hartspiercel na een infarct in beeld
Onderzoekers van het Cardiovasculair Research Instituut Maastricht (CARIM) van de Universiteit Maastricht (UM) zijn er als eersten in geslaagd om het proces van doodgaan van de individuele hartspiercel ten gevolge van een hartinfarct in beeld te brengen zonder dat deze hartspiercel uit het lichaam genomen hoeft te worden. Uit het onderzoek blijkt dat een beschadigde hartspiercel het binnen 20 minuten opgeeft. Medicijnen kunnen dat helpen voorkomen.
De bevindingen van de CARIM-onderzoekers Dumont, Reutelingsperger en Hofstra zijn gepubliceerd in de decemberuitgave van het gezaghebbende tijdschrift Nature Medicine, die komende week verschijnt.
Het zichtbaar maken van processen binnen een cel in het weefsel, in zijn natuurlijke omgeving, helpt het ontstaan en verloop van ziekten beter te begrijpen. Tevens kan hiermee de werking van medicijnen beter bestudeerd worden.
De Maastrichtse onderzoekers maakten gebruik van het eiwit Annexin V, dat was voorzien was een fluorescerende marker. Dr. C. Reutelingsperger, de ontdekker van Annexin V, had eerder aangetoond dat Annexin V bindt aan cellen die zelfmoord plegen door een celdoodprogramma te doorlopen, dat apoptose wordt genoemd. Het verlies van hartspiercellen na een infarct en na het herstel van de bloeddoorstroming door bijvoorbeeld een dotterbehandeling gebeurt voornamelijk doordat hartspiercellen zelfmoord plegen door het celdoodprogramma te activeren. Dit kon tot voor kort slechts worden aangetoond door stukjes hartspier uit het hart te verwijderen en buiten het hart te bestuderen onder de microscoop.
Tot nu toe was onbekend hoe het celdoodprogramma verloopt in het hart. Dr. L. Hofstra had laten zien dat met behulp van radioactief Annexin V geprogrammeerde celdood in het hart van patiënten met een acuut hartinfarct zichtbaar gemaakt kan worden met behulp van een zogeheten gammacamera. De resolutie van deze camera is echter onvoldoende om de individuele hartspiercellen te bestuderen. Door de bevindingen van Reutelingsperger en Hofstra te combineren met fluorescentietechnologie, is Drs. E. Dumont van CARIM er in geslaagd om het celdoodproces van de individuele hartspiercel continu te volgen in het hart van een muis. Zijn resultaten laten zien dat de hartspiercel, die beschadigd is door het hartinfarct, binnen enkele minuten het celdoodprogramma aanschakelt en er ongeveer 20 minuten over doet om zelfmoord te plegen. Interessant is zijn bevinding dat de hartspiercel gered kan worden van een gewisse dood door experimentele medicijnen toe te dienen. Het werk van de Maastrichtse onderzoeksgroep brengt een therapie dichterbij waarmee het verlies van hartspiercellen na een hartinfarct beperkt kan worden zodat de pompfunctie van het hart na een hartinfarct beter behouden blijft. Verder kan deze techniek ook toegepast worden bij andere ziekten, bijvoorbeeld bij het bestuderen van de ontwikkeling van kankercellen in een groeiende tumor.
Noot voor de Pers
Het artikel van de CARIM-onderzoekers in Nature Medicine is getiteld: 'Real-Time Imaging of Apoptotic Cell-Membrane Changes at the Single-Cell Level in the Beating Murine Heart'.
Meer informatie over het onderzoek verstrekt Ewald Dumont via 06-21537859. De afdeling Communicatie van de UM is bereikbaar via 06 21275612. De afdeling Voorlichting van het Ministerie van Onderwijs is bereikbaar via 06 150 38134. Mailto:pers@voorlichting.unimaas.nl. De persberichten van de UM staan op Internet www.pers.unimaas.nl.