Thematisch overzicht collecties > Depot van Nederlandse Publicaties >
Dossiers
Dossier Jan Timman vijftig jaar
New in chess, August 1985
Schaakzaken / Jan Timman, 1990
Het smalle pad : ervaringen met het wereldkampioenschap / Jan Timman,
1988
New in chess, 1991
Donner memorial : 12-24 augustus 1995, Amsterdam-RAI : toernooiboek /
red. Rob Hoelen, cop. 1995
Ausgewaehlte Endspielstudien / Jan Timman, 1995
Literatuur
* Boektitels van Jan Timman
* Boektitels over Jan Timman
* Artikelen van en over Jan Timman
* Toernooi- en matchboeken
* Openingsliteratuur, eindspel-literatuur en studies
* Links
Inleiding
De in 1951 in Amsterdam geboren Jan Timman is na wereldkampioen Max
Euwe ongetwijfeld Nederlands bekendste schaker. Na enige malen
jeugdkampioen van Nederland te zijn geweest, besluit Timman in 1970
beroepsschaker te worden. In 1971 wordt hij Internationaal Meester en
drie jaar later wordt hem ook de grootmeestertitel toegekend. Vanaf
dat jaar tot nu toe speelt hij bij alle internationale
teamwedstrijden, zoals de Olympiades, teamkampioenschappen, zowel op
Europees als op mondiaal niveau aan het eerste bord van het
Nederlandse team.
Wereldtopspeler en wereldkampioenskandidaat
In 1980 bezet Jan Timman dankzij een groot aantal voortreffelijke
prestaties de vierde plaats op de wereldranglijst en hij ziet kans
zijn positie in 1982 nog te verbeteren door de tweede plaats achter
wereldkampioen Anatoly Karpov te veroveren. Met recht wordt hij dan
ook 'the Best of the West' of 'the Best of the Rest' genoemd. Vanaf
1979 behoort Jan Timman tot de selecte groep schakers die strijden om
het wereldkampioenschap: interzonale toernooien in Rio de Janeiro
1979, Las Palmas 1982, Montpellier 1985, Kandidaten-matches tegen
Yusupov (1986), Salov (1988), Portisch (1989), Speelman (1989) en
Karpov in de finale van de Kandidatenmatches (1990). Ook in de
volgende cyclus is hij weer succesvol; hij verslaat achtereenvolgens
Hübner (1991), Korchnoi (1991) en Yusupov (1992), maar wordt in de
finale verslagen door de Engelsman Nigel Short. Maar omdat Short en
Kasparov breken met de wereldschaakbond (FIDE) en hun eigen
organisatie stichten (PCA), krijgt hij een herkansing. Tegen Anatoly
Karpov treedt hij in het strijdperk om de titel van wereldkampioen. De
in Zwolle, Arnhem, Amsterdam, en Jakarta georganiseerde match wordt
door Karpov met 12½ - 8½ gewonnen.
C. Buddingh' had wel een verklaring voor het feit dat Timman nooit
wereldkampioen is geworden: 'Negentien over twaalf: in het laatste
nieuwsbulletin op Nederland II vertelt Fred Emmer, dat Jan Timman (in
het Hoogoventoernooi, tweede ronde) zijn afgebroken partij gewonnen
heeft van Miles. Dat is weer een perfecte prestatie en toch wordt Jan
nooit wereldkampioen. Ik ken hem niet goed, maar goed genoeg. Hij is
veel te aardig, te beschaafd, te minzaam, te creatief zelfs. Om
vandaag de dag wereldkampioen schaken te worden moet je een op een
computer aangesloten androïde zijn.' (C. Buddingh', Dagboeknotities
1977-1985, blz. 138, 21-1-1978)
Schaker en schrijver
Op nationaal niveau bewijst Timman zijn superioriteit door bijna alle
kampioenschappen te winnen waaraan hij deelneemt. Timman is bekend
door zijn voortreffelijke analyses. Daarvan getuigen een aantal van
zijn hand verschenen boeken, die tot de beste van de moderne
schaakliteratuur gerekend worden en zijn artikelen in het
schaaktijdschrift New in Chess. Waarvan hij sedert 1984 de
hoofdredacteur is. Ook is hij een voortreffelijk kenner van het
eindspel. Hij is één van de weinige actieve schakers, die
eindspelstudies componeert en publiceert. Zijn in 1995 verschenen
Ausgewählte Endspielstudien is daarvan een fraai voorbeeld.
Varia
Montpellier - Onze landgenoot Jan Timman heeft
zich gisteren door een overwinning op Mikhael Tal geplaatst voor de
halve finales van het kandidatentoernooi, dat moet leiden tot de
uitdager van de wereldkampioen schaken. Timman verraste Tal in de
zondagavond gespeelde partij door met zijn paard eensklaps van E4 naar
A2 te gaan, een afstand die de meeste paarden in het schaakspel niet
kunnen overbruggen door gebrek aan sprongkracht. Timman overweegt zich
nu ook met dit paard te laten inschrijven voor de NCRV-springtrofee.
(Hans Dorrestijn, Dorrestijns Pers Agenstschap, blz. 21)
Dit dossier is bijgewerkt tot 10 december 2001
Koninklijke Bibliotheek - Nationale bibliotheek van Nederland