Persbericht
No /01-334
Den Haag
12 december 2001
Versterking publieke en zakelijke belangen rond staatsdeelnemingen
Minister Zalm van Financiën heeft vandaag een nota over het deelnemingenbeleid van de staat aan de Tweede Kamer gezonden. De strekking van de nota is dat de Rijksoverheid haar rol als aandeelhouder gaat versterken. Met deze nota wil het Kabinet duidelijkheid scheppen over de verantwoordelijkheden
die de staat heeft rond zijn deelnemingen. Het is de bedoeling meer transparantie tussen de staat en zijn deelnemingen te creëren en de diverse functies van de staat als aandeelhouder en beleidsmaker zoveel mogelijk te scheiden. Het kabinet wil met dit nieuwe beleid meer aansluiten bij huidige
opvattingen over corporate governance.
De Staat is momenteel aandeelhouder in 43 vennootschappen. Als aandeelhouder heeft de Staat een zakelijk belang bij de continuïteit en winstgevendheid van de deelneming. In deze rol wil de Staat zich nog meer gaan opstellen als een normale, zakelijke partij. Hij zal dan ook intensiever gebruik
gaan maken van reguliere aandeelhoudersrechten. Daar waar het Burgerlijk Wetboek voorziet in grotere zeggenschap voor aandeelhouders gaat de staat ook actief van die mogelijkheden gebruik maken. Tegelijkertijd zullen bepaalde bijzondere privileges van de overheid, zoals het benoemen van een
overheidscommissaris, verdwijnen.
Het waarborgen van publieke belangen speelt een belangrijke rol in de nota. Het kabinet wil publieke belangen zoveel mogelijk veilig stellen via de publieke weg, dus met wet- en regelgeving, subsidies, concessievoorwaarden. Borging van publieke belangen via het aandeelhouderschap is minder
effectief. Het vast leggen in regelgeving geeft bovendien gelegenheid tot een open discussie over de te borgen publieke belangen.
Het doel van deze scheiding tussen publieke en zakelijke verantwoordelijkheden van de overheid is dat beide op deze manier beter worden behartigd. Dit komt ook de betrokken ondernemingen ten goede en zal leiden tot een hogere aandeelhouderswaarde en efficiëntere privatiseringsprocessen. De
scheiding zal ook organisatorisch worden doorgevoerd om de verantwoordelijkheden transparant te maken. Het ministerie van Financiën wordt in de loop van 2002 eerstverantwoordelijke voor de aandeelhoudersbevoegdheden van het Rijk. De vakdepartementen blijven onverminderd verantwoordelijk voor beleid
en regelgeving.
De nota komt tevens tegemoet aan de wens van de Tweede Kamer om meer inzicht te krijgen in de overwegingen om een deelneming aan te gaan, aan te houden, of af te stoten. Alle deelnemingen zullen daartoe ten minste eens in de vijf jaar worden geëvalueerd. Hierbij worden zowel corporate governance,
de waarborging van publieke belangen als bedrijfseconomische resultaten onder de loep genomen. De Tweede Kamer wordt jaarlijks over de uitkomsten geïnformeerd. Verder blijft privatisering van overheidsbedrijven nog immer een belangrijk uitgangspunt van het kabinet maar uitsluitend als alle
publieke belangen afdoende zijn gewaarborgd.
http://www.minfin.nl/fin01-331.doc