Nieuwsflits
13|01 Nummer 13, 17 december 2001
Boek om zelfverwonding begrijpelijk te maken
Rond zelfverwonding bestaan grote verschillen van opvatting tussen
hulpverleners en ervaringsdeskundigen. Hulpverleners interpreteren
zelfverwonding vaak als een destructief ritueel, terwijl
ervaringsdeskundigen het zien als een constructieve daad: het voorkomt
erger. De reactie van hulpverleners is er meestal op gericht het
zelfverwondend gedrag zo snel mogelijk te stoppen. Volgens
ervaringsdeskundigen kan dat een negatief effect hebben en leiden tot
meer of ernstiger vormen van zelfverwonding. Dit zijn enkele van de
lessen die getrokken kunnen worden uit de ervaringsverhalen van mensen
die zichzelf verwonden. Zeven van deze verhalen staan opgetekend in de
publicatie Zelfverwonding begrijpelijk maken. Ook worden in het boek
handvatten aangereikt om de machteloosheid rond zelfverwonding op te
heffen.
Zelfverwonding is één van de hardnekkigste taboes in de geestelijke
gezondheidszorg. Voor mensen die zichzelf beschadigen is hun gedrag
vaak beladen met schuld- en schaamtegevoelens. Zij praten er liever
niet over en verbergen hun wonden voor de buitenwereld. Zij maken zo
hun zelfverwonding tot een individueel probleem, ondanks het feit dat
er in veel gevallen een maatschappelijk probleem als seksueel misbruik
of mishandeling aan ten grondslag ligt.
Hulpverleners kijken slechts met moeite voorbij de stereotyperingen
van zichzelf verwondende cliënten. Laatstgenoemden zouden aandacht
zoeken, proberen te manipuleren of te chanteren, pijn prettig vinden
of helemaal geen pijn kunnen voelen. Hun zelfverwonding zou één van de
symptomen zijn van een psychiatrische stoornis. De reacties van
hulpverleners op zelfverwondend gedrag worden door cliënten doorgaans
niet als behulpzaam ervaren, maar als een bevestiging van de negatieve
spiraal waar zij in zitten. Hulpverleners weten vaak niet hoe zij het
beste kunnen reageren op zelfverwondend gedrag van hun cliënten; zij
voelen zich vaak machteloos en leggen die gevoelens neer bij hun
cliënten: `Als u er niet mee stopt, kunnen wij u ook niet helpen.' In
Zelfverwonding begrijpelijk maken vertellen zeven
ervaringsdeskundigen over hun zelfverwondend gedrag, hun pogingen het
te ontgroeien en hun ervaringen met hulpverleners. Ook onderzoekers en
therapeuten komen daarover aan het woord. Voorts omvat het boek een
interviewschema waarmee hulpverleners en hun cliënten het gesprek over
zelfverwonding kunnen voeren, tips en adviezen voor diverse
betrokkenen en informatie over zelfhulpgroepen.
Zelfverwonding begrijpelijk maken
kwam tot stand onder redactie van Wilma Boevink en Sandra Escher en is
voortgekomen uit een samenwerking tussen het Trimbos-instituut en de
Riagg Maastricht. Het boek omvat 160 pagina's (exclusief het
interviewschema) en is uitgegeven door de Stichting Positieve
Gezondheidszorg. ISBN: 90-5681-118-5.
Het boek is te bestellen door overmaking van f 34,30 (waarvan
f 6,80 voor verzendkosten) op banknummer 54.40.40.090 van de ABN
t.g.v. de Stichting Positieve Gezondheidszorg te Bemelen onder
vermelding van `zelfverwonding'.
* Wilma Boevink (030) 297 11 00