---
Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 4 Den
Haag Bezuidenhoutseweg 67 2594 AC The Hague
Date 17 december 2001 Contact Pieter de Gooijer
Our ref. DIE/665/2001 Tel. +31.70.348.6132
Page /1 Fax +31.70.348.4086
Encl. 2 Email pieter-de.gooijer@minbuza.nl
Re Verslag van de Europese Raad te Laken, 14-15 december 2001
Zeer geachte Voorzitter,
Overeenkomstig de daarover bestaande afspraken heb ik de eer u bijgaand het
verslag te doen toekomen, met daarbij horende bijlagen, van de bijeenkomst
van de Europese Raad die op 14 en 15 december 2001 in Laken, België,
plaatsvond. De Nederlandse taalversie van de conclusies en bijlagen zal nog
moeten worden bijgesteld. Zodra mogelijk zal ik u de definitieve versie doen
toekomen.
De Minister van Buitenlandse Zaken
Verslag van de bijeenkomst van de
Europese Raad te Laken, 14-15 december 2001
Op 14 en 15 december 2001 vond in Laken de reguliere najaarsvergadering van
de Europese Raad plaats.
De Europese Raad aanvaardde de 'Verklaring van Laken' waarin richting wordt
gegeven aan het debat over de toekomst van de Europese Unie en waarin de
beslissing is neergelegd een Conventie bijeen te roepen, onder
voorzitterschap van de heer V. Giscard d'Estaing, ter voorbereiding van de
Intergouvernementele Conferentie (IGC).
Zoals blijkt uit de bijgevoegde conclusies van het Voorzitterschap en
daarbij gevoegde annexen, waaronder de genoemde Verklaring van Laken,
besteedde de Europese Raad voorts met name ook ruime aandacht aan een aantal
buitenlands-politieke onderwerpen, de verklaring over het operationaliseren
van het EVDB, de stand van zaken in het Tampere-proces en de opvolging van
de maatregelen waartoe is besloten na de aanslagen van 11 september 2001.
De Europese Raad bereikte geen overeenstemming over de vestigingsplaatsen
van een aantal nieuwe Europese agentschappen; de besluitvorming daarover is
overgedragen aan het Spaanse Voorzitterschap.
Als gebruikelijk had de Europese Raad eerst een ontmoeting met de Voorzitter
van het Europese Parlement, Mevrouw Nicole Fontaine, haar laatste voor het
Europese Parlement in januari een nieuwe Voorzitter kiest. In haar
interventie (bijlage 2) ging zij in op de hoofdonderwerpen van de agenda.
Het debat over de toekomst van de Europese Unie, waarvoor de aftrap een jaar geleden in Nice werd gegeven, is met de Verklaring van Laken een nieuwe fase ingegaan. In Nice waren reeds vier vragen geidentificeerd die onderwerp zouden moeten zijn van het debat. In de Verklaring van Laken zijn deze op zodanige wijze uitgewerkt en aangevuld dat de Conventie, tot de instelling waarvan is besloten, duidelijke aanknopingspunten heeft gekregen. Samen vormen deze een open agenda. Deze biedt ruimte voor een diepgaand en breed debat in de Conventie, dat ook zal worden gevoed door een gestructureerd netwerk -het Forum- voor maatschappelijke organisaties. Het debat zal worden afgerond met een slotdocument dat zowel opties zal kunnen bevatten als wel, daar waar van consensus is gebleken, aanbevelingen voor de IGC.
De twee additionele vraagpunten die Nederland heeft aangedragen voor het toekomstdebat, betreffende de democratische legitimiteit en de cohesie in het externe beleid, hebben een stevige plaats in de verklaring gekregen. Voorts zullen, zoals ook door Nederland bepleit, de kandidaat lidstaten (KLS) ten volle aan de besprekingen van de Conventie deelnemen. Zij zullen ook op dezelfde voorwaarden vertegenwoordigd zijn als de lidstaten. Zij zullen evenwel consensus tussen de lidstaten niet kunnen blokkeren.
De heer Giscard d'Estaing, oud-President van de Franse Republiek en lid van
het Europese Parlament, is benoemd tot Voorzitter van de Conventie; hij zal
worden bijgestaan door de heren G. Amato en J.L. Dehaene, die tevens in de
Conventie de vertegenwoordigers zullen zijn van de Italiaanse en Belgische
regeringen. Nederland, dat geen kandidaat heeft voorgedragen voor de
Voorzittersfunctie, heeft deze benoeming gesteund en verwelkomd en ziet uit
naar de stimulerende rol die dit collectieve Voorzitterschap in de Conventie
zal spelen.
De Europese Raad heeft een verklaring aangenomen (als bijlage bijgevoegd bij
de Voorzitterschapsconclusies) over het operationaliseren van het EVDB. In
deze verklaring (waarvan de titel in de Nederlandse taalversie ten rechte
moet luiden 'Het operationaliseren van de Unie') wordt beschreven welke
voortgang de EU op het terrein van het EVDB heeft gemaakt. Daarbij gaat het
onder meer om de versterking van zowel de civiele als de militaire
vermogens, de oprichting van passende structuren binnen de Unie alsmede de
voortgang met betrekking tot de regelingen van de EU met partners.
De verklaring licht daarnaast ook toe wat er nog allemaal moet gebeuren om
de Unie over de hele linie van de Petersbergtaken te kunnen laten optreden.
Om gaandeweg complexere operaties uit te voeren moeten de militaire
vermogens verder worden versterkt, op basis van het, door Nederland
voorgestelde, actieplan. Ook het politieactieplan zal moeten worden
uitgewerkt. Van groot belang is tevens dat de regelingen met de NAVO worden
afgerond. Het gaat daarbij met name om de toegang tot de operationele
planning van de NAVO en de beschikbaarheid in principe van NAVO-middelen.
Tot slot zullen de regelingen met betrekking tot de partners verder moeten
worden uitgewerkt.
De verklaring vormt in dit opzicht vooral een voortgangsrapportage. Die
voortgang maakt het - aldus de verklaring - mogelijk dat de Unie thans
bepaalde (dus zeker niet alle) crisisbeheersingsoperaties kan uitvoeren.
Welke dat zijn, zal van geval tot geval moeten worden bezien.
Nederland heeft voor en tijdens de bijeenkomst in Laken contacten met, in
het bijzonder, Turkije en Griekenland onderhouden om te bereiken dat goede
arrangementen met de NAVO tot stand kunnen komen. Een doorbraak is nog niet
bereikt. Onze inzet blijft erop gericht de voorwaarden voor een volledige
operationaliteit te doen vervullen. Toegang tot NAVO-middelen is daartoe
essentieel. En dat bevestigt paragraaf 6 van de conclusies op Nederlands
aandringen ook.
De Europese Raad besprak de actuele situatie in het Midden Oosten, ook naar
aanleiding van het mondelinge verslag dat HV Solana uitbracht na zijn bezoek
aan de regio. HV Solana heeft de boodschap vervat in de conclusies van de
Algemene Raad van 10 december jl. uitgedragen en een krachtige oproep gedaan
de geweldsspiraal te doorbreken. Hij heeft President Arafat opgeroepen alles
in het werk te stellen om de schuldigen achter de recente aanslagen te
arresteren en ook krachtdadiger preventief op te treden. Voorts heeft hij
Israël gewezen op het belang om Arafat als gesprekspartner te houden en
diens positie niet te ondermijnen.
De Europese Raad heeft een verklaring over het Midden-Oosten aangenomen. HV
Solana wordt opgeroepen contacten met de regio, maar ook met de Verenigde
Staten voort te zetten om te onderzoeken of de Europese Unie en de Verenigde
Staten gezamenlijk stappen kunnen zetten om de geweldsspiraal te doorbreken.
De Europese Raad heeft vastgesteld dat het toetredingsproces nu onomkeerbaar
is. Hij onderschrijft de visie van de Commissie dat het vooruitzicht bestaat
dat aan het einde van het komende jaar de toetredingsonderhandelingen met
tien van de in onderhandeling zijnde kandidaat lidstaten kunnen worden
afgerond. Voor Roemenie en Bulgarije zal een aangepast draaiboek worden
opgesteld. De Europese Raad toonde zich verheugd over de positieve recente
ontwikkelingen tussen de beide Cypriotische gemeenschappen. Hij onderschreef
voorts dat Turkije dit jaar voortgang heeft geboekt in de richting van het
voldoen aan de toetredingscriteria, hetgeen het uitzicht op opening van
toetredingsonderhandelingen dichterbij heeft gebracht, al is daaraan geen
tijdpad verbonden.
De opvolging van de aanslagen van 11 september 2001 besprekend, concludeerde
de Europese Raad ten aanzien van Afghanistan dat deelname van de lidstaten
aan de beoogde internationale veiligheidsmacht, over de concrete invulling
waarvan de lidstaten zich thans beraden, uitdrukking zal geven aan de
gezamenlijke wil verantwoordelijkheid te nemen op het gebied van
crisisbeheersing. Voor humanitaire hulp heeft de Unie een bedrag van 352
miljoen euro bijgedragen of toegezegd.
Voorts werd geconcludeerd dat de tenuitvoerlegging van het actieplan dat de
Europese Raad op 21 september jl. vaststelde, verloopt volgens het
vastgestelde tijdsschema. De daarin neergelegde doelstellingen zullen, naar
zich laat aanzien, worden bereikt. De overeenstemming over de kaderbesluiten
betreffen de het Europese aanhoudingsbevel en terrorismebestrijding vormt
een grote stap vooruit.
Europa staat aan de vooravond van de introductie van de eenheidsmunt van de
Unie, de euro. De Europese Raad stelt vast dat de economie van de Unie thans
weliswaar door een periode van verminderde groei gaat, maar dat uitzicht
bestaat op een geleidelijk herstel in 2002. De uitkomst van de ministeriele
WTO-conferentie in Doha wordt verwelkomd, met name ook de start van de
nieuwe onderhandelingsronde waarin rekening zal worden gehouden met de
belangen van de ontwikkelingslanden.
Betreffende ontwikkelingssamenwerking werd, zoals ook door Nederland
nadrukkelijk gewenst, instemmend in de conclusies bevestigd dat middelen en
concrete tijdpaden voor elke lidstaat moeten worden ontwikkeld betreffende
de doelstelling 0,7 % van het BNP aan ODA te besteden.
De Europese Raad benadrukte het belang in de huidige economische omstandigheden voort te gaan met de structurele hervormingen waartoe in Lissabon en Stockholm is besloten. Over het gemeenschapsoctrooi, dat voor het einde van dit jaar beschikbaar zou moeten komen, werd afgesproken op 20 december aanstaande in een extra Interne Marktraad nader te overleggen.
Met betrekking tot de verwezenlijking van de ruimte van vrijheid, veiligheid
en rechtvaardigheid werd geconcludeerd dat een nieuwe impuls nodig is. Zoals
ook door Nederland is aangegeven, zijn weliswaar bepaalde vorderingen
geboekt in de verwezenlijking van het in Tampere uitgestippelde programma en
tijdpad, maar tegelijk moet worden vastgesteld dat er achterstand is die
moet worden ingelopen. De JBZ-raad zal vaker bijeenkomen om het tempo op te
voeren.
De Commissie wordt verzocht voor 30 april 2002 aangepaste voorstellen te
doen betreffende de asielprocedures, gezinshereniging en Dublin-II.
Effectievere grenscontrole wordt door de Europese Raad van groot belang
geacht en de Raad en de Commissie wordt gevraagd een aantal specifieke
stappen op dat vlak te zetten, waaronder het opzetten van een
gemeenschappelijk visa identificatie systeem.
Nu nog geen overeenstemming bereikt kon worden over de vestigingsplaatsen
voor een aantal agentschappen is besloten, vooruitlopend op definitieve
besluitvorming onder het Spaanse Voorzitterschap, dat de Europese
Voedselautoriteit en Eurojust respectievelijk in Brussel en Den Haag kunnen
beginnen te functioneren.
Our ref. DIE/665/2001
Page /1
===