Bijsluiter bij pijnstillers voor reuma-patiënten vaak onduidelijk
Pijnstillers zoals NSAID's en Paracetemol zijn belangrijk bij de behandeling
van reumatische klachten. Dat pijnstillers (gevaarlijke) bijwerkingen kunnen
hebben is bekend, maar nu wordt ook duidelijk dat de informatievoorziening
niet goed is. Dit blijkt uit een representatieve enquête die het NIPO in
november onder 461 patiënten met een reumatische aandoening heeft
uitgevoerd.
Bijsluiters lijken onvoldoende duidelijk ten aanzien van waarschuwingen. Het
NIPO heeft de patiënten gevraagd nog eens rustig de bijsluiter te lezen en
te kijken of men een aantal belangrijke zaken terug kon vinden. Dit blijkt
slechts ten dele het geval: de helft van de patiënten kan niet terugvinden
dat hogere doseringen NSAID's de kans op ernstige bijwerkingen verhogen. Nog
geen derde kan uit de tekst opmaken dat men met het gebruik onmiddellijk
moet stoppen, zodra zich bijwerkingen in de maagstreek manifesteren.
De Wereld Gezondheidsorganisatie (WHO) waarschuwde al in 1999 niet alleen voor ernstige bijwerkingen van NSAID's, maar ook voor de gebrekkige informatie die hierover op de bijsluiters staat (Essential Drugs Monitor, nr. 27, 1999, p.9). Recentelijk waarschuwde ook de Gezondheidsraad voor de ernstige bijwerkingen van NSAID's in haar rapport aan VWS over maagklachten.
Patiënten met reumatische aandoeningen hebben vaak last van pijn: 60% vertelt dat hij of zij dagelijks aan gewrichtspijnen lijdt. Daarom maken veel patiënten met een reumatische aandoening gebruik van ontstekingsremmende pijnstillers, veelal één à twee tabletten per dag.
Reumatische aandoeningen zijn vaak chronisch. Daarom gebruikt men vaak
pijnstillers gedurende een lange periode: 75% van de patiënten gebruikt ze
langer dan één jaar. Juist omdat patiënten deze middelen zo langdurig
gebruiken, zijn ze erg gespitst op veiligheid en afwezigheid van schadelijke
bijwerkingen. De helft van de gebruikers vindt dit nog belangrijker dan een
goede effectiviteit van een geneesmiddel.
Ook kortdurend gebruik kan gevaarlijk zijn.
Dat deze angst niet onterecht is, blijkt o.a. uit het feit dat ruim een
kwart van de patiënten klachten heeft als gevolg van het gebruik van
NSAID's. De meest genoemde klachten zijn brandend maagzuur, opgeblazen
gevoel, misselijkheid en buikpijn. Ook gevaarlijke aandoeningen als
maagzweer en maagbloeding worden genoemd. Circa 1% van de gebruikers belandt
daardoor in het ziekenhuis. Uit eerder onderzoek van het NIPO is gebleken
dat het gebruik zelfs een dodelijke afloop kan hebben; geschat wordt dat
gemiddeld 463 personen aan het gebruik van NSAID's overlijden (NIPO, 2000).
Het onderzoek vond plaats door middel van de methode Capi@home. Informatie
over dit onderzoek kunt u verkrijgen bij Henk Foekema van het NIPO, telefoon
020-522 5472 of henk.foekema@nipo.nl.
Noot van de opdrachtgever
Dit onderzoek vond plaats in opdracht van geneesmiddelenfabrikant MSD.
Aanleiding is de uitbreiding van de indicatie van de pijnstiller Vioxx met
reumatoïde artritis, op basis van aangetoonde veiligheid. Vioxx is al
geregistreerd voor artrose. Het medicijn behoort tot de klasse van de
selectieve COX-2 remmers (coxibs). Deze nieuwe klasse medicijnen werkt
minstens zo effectief tegen pijn als traditionele NSAID's, maar veroorzaakt
geen gevaar voor de maag.
Informatie over MSD en over Vioxx is te verkrijgen bij drs. Th.J. van Dijk,
Manager PR van MSD, telefoon 023- 515 3625 of theo_vandijk@merck.com.