Grondstof voor munitie tegen bloedvergiftiging
3 december 2001
De Maastrichtse heelkundeonderzoekster drs. Maaike Bruins heeft ontdekt dat door toedienen van het aminozuur arginine de afweer kan verbeteren van patiënten met een bloedvergiftiging. Uit door NWO gefinancierd onderzoek blijkt dat het lichaam tijdens een infectie niet altijd genoeg arginine kan aanmaken.
Als het lichaam vreemde bacteriën aantreft, zet het een machinerie in werking die indringers moet bestrijden. Een van de schakels in deze machinerie is de productie van het radicaal stikstofoxide. Dit radicaal helpt bacteriën op te ruimen. De grondstof voor het stikstofoxide is het aminozuur arginine. Arginine wordt in de nieren gemaakt en komt vrij bij de afbraak van eiwit uit het voedsel. In noodgevallen kan het lichaam eiwit uit de eigen spieren afbreken om aan extra arginine te komen.
De Maastrichtse onderzoekers hebben ontdekt dat tijdens een infectie de nieren niet in staat zijn om productie van arginine te verhogen. De extra productie door afbraak van spierweefsel komt op gang, maar bij een ernstige infectie is ook dat onvoldoende. Er ontstaat dan een tekort aan arginine. De productie van stikstofoxide stagneert en de strijd tegen bacteriën verslapt.
De onderzoekster van de Universiteit Maastricht toonde aan dat extra arginine een gunstig effect had op varkens met bloedvergiftiging. De dieren kregen het aminozuur via het voedsel toegediend en zij produceerden daardoor meer stikstofoxide. De varkens kregen een milde vorm van bloedvergiftiging toegediend en werden niet op het randje van de dood gebracht.
Het is nog moeilijk te voorspellen of een betere dosering van arginine de overlevingskansen van mensen met bloedvergiftiging vergroot. Wel verwacht de onderzoekster dat patiënten sneller zullen herstellen. Dat leidt tot een korter verblijf op de intensive care.
Patiënten met bloedvergiftiging krijgen op de intensive care een mix aan speciale voedingsstoffen om de overlevingskansen te vergroten. Arginine is soms één van de bestanddelen van de mix. Nu de functie van arginine beter bekend is, kunnen ziekenhuizen bepalen wanneer de toediening van het aminozuur zinvol is.
Een bloedvergiftiging is een uit de hand gelopen ontstekingsreactie waarbij schadelijke bacteriën of hun bestanddelen overal in de bloedbaan aanwezig zijn. Jaarlijks overlijden ruim twintigduizend mensen aan bloedvergiftiging op de intensive care.
De oorzaken van bloedvergiftiging lopen uiteen. Soms zorgt een vreemd object in het lichaam zoals een katheter voor de ontsteking. Soms komen bacteriën in het bloed door een operatie aan een geïnfecteerd gebied. Voorts zijn darmoperaties risicovoller omdat in de darmen veel bacteriën groeien. Ook bacteriële ziekten zoals meningitis kunnen bloedvergiftiging veroorzaken.
Nadere informatie bij
* drs. Maaike Bruins (UM, Afdeling Algemene Heelkunde, inmiddels werkzaam bij de Universiteit van Leiden, Vakgroep Biofarmacie)
* tel 071 527 6038
* fax 071 527 6032
* e-mail