start City Management
Dip in economie maar Limburgse bedrijfsleven is niet
ontevreden.
De groei van de economie vertraagt; de omzet van het particuliere
bedrijfsleven is in 2001 zelfs gedaald. Met name de export heeft zich
ongunstig ontwikkeld. Minder bedrijven maken winst, minder bedrijven
vinden hun rendement voldoende. Ook het percentage bedrijven dat
investeert is gedaald ten opzichte van 2000. De werkgelegenheidsgroei
stagneert. Daarbij is het beeld van het Limburgse bedrijfsleven in het
algemeen wat ongunstiger dan landelijk. De uitmuntende jaren 1997 tot
en met 2000 liggen achter ons, maar het gaat niet uitgesproken slecht.
De rendementen zijn vanuit historisch perspectief bezien niet beneden
gemiddeld. Er zijn nog steeds veel bedrijven waar omzet , export en
werkgelegenheid toenemen. Voor 2002 zijn de verwachtingen op een
aantal punten zelfs al weer gunstiger. De ondernemers gaan er
kennelijk van uit dat de negatieve ontwikkelingen slechts tijdelijk
zijn en dat de invloed van 11 september op de conjuncturele teruggang
vrij beperkt is.
Dit zijn de belangrijkste uitkomsten van de Enquête Regionale
Bedrijfsontwikkeling 2001 (ERBO) van de Limburgse Kamers van
Koophandel alsmede van Limburg-Nu van ETIL bv.
Toegelicht op het jaar 2001
Er is vrij plotseling een einde gekomen aan de hoogconjunctuur. De 3 à
4% economische groei uit de afgelopen jaren is helemaal weggevallen in
Limburg. Landelijk wordt er nog wel gerekend met een groei van 1%.
Deze afkoeling van de economie komt vooral tot uitdrukking bij de
ontwikkeling van export en investeringen. Bij de niet-commerciële
diensten, zoals zorg, onderwijs en overheid gaat de groei gewoon door.
Bij het particuliere bedrijfsleven laten de uitkomsten van de ERBO een
daling van de omzet zien (gecorrigeerd voor de prijsontwikkeling). De
Limburgse economie bevat ten opzichte van Nederland als geheel meer
conjunctuurgevoelige onderdelen, zoals de industrie, en is meer
exportgericht. Daardoor is het economisch dal hier wat dieper. De
daling van de omzet van het particuliere bedrijfsleven is landelijk 1%
en in Limburg 3%. De economische ontwikkeling heeft vertraagd zijn
doorwerking naar de arbeidsmarkt. De groei van de werkgelegenheid is
ook vertraagd en in Limburg zelfs geheel weggevallen in de loop van
2001. Het aantal openstaande vacatures is in de eerste helft van het
jaar gaan dalen. Bij de werkloosheid wordt de omslag in de conjunctuur
pas tegen het einde van het jaar zichtbaar. Gemiddeld over het jaar is
de werkloosheid in 2001 nog 10% lager dan in 2000. In Limburg was de
daling iets sterker dan landelijk. De geringere groei van de
werkgelegenheid gaat hier samen met een geringere groei van de
beroepsbevolking.
Verwachtingen voor 2002
De verwachtingen van de ondernemers voor het jaar 2002 zijn niet
ongunstig, al is de teneur van de uitspraken wat aan de voorzichtige
kant. Blijkbaar hebben de ondernemers zich niet van de wijs laten
brengen en zien zij de huidige vertraging in de conjunctuur vooralsnog
als een tijdelijke zaak. De verwachtingen voor 2002 geven op een
aantal punten zelfs al weer een verbetering te zien. Per saldo groeit
het aantal bedrijven dat export en personeelsomvang in 2002 weer ziet
toenemen. Ook het percentage bedrijven dat volgend jaar winst verwacht
ligt hoger dan het percentage dat winst over dit jaar verwacht. Ten
aanzien van de ontwikkeling van de totale omzet zijn de verwachtingen
over 2002 per saldo niet veel anders dan de ontwikkelingen in 2001.
Alleen over de investeringen laten de bedrijven zich iets
voorzichtiger uit.
Arbeidsmarkt
Mede vanwege de spanning op de arbeidsmarkt is enige afkoeling van de
economie niet ongunstig. Nog steeds is er in veel onderdelen van de
arbeidsmarkt een tekort aan geschikt aanbod van arbeidskrachten. Met
het besef dat de economische afkoeling slechts tijdelijk is en dat de
krapte op de arbeidsmarkt structureel is, zullen veel werkgevers
huiverig zijn om personeel te ontslaan. Immers, bij een weer
aantrekkende economie zal het niet makkelijk zijn om aan voldoende
gekwalificeerd personeel te komen. De dalende omzet in 2001 ging dan
ook niet gepaard met een dalende werkgelegenheid. De diepte van het
economisch dal van nu is mogelijk vergelijkbaar met het begin van de
jaren negentig. Op de arbeidsmarkt is dat waarschijnlijk niet het
geval vanwege krapte en de doorgaande groei van de werkgelegenheid in
de niet-commerciële diensten zoals zorg en onderwijs. De werkloosheid
zal na 2001 wel stijgen, maar de stijging zal waarschijnlijk beperkter
zijn dan tien jaar geleden.
Voor meer informatie kunt u contact opnemen met de heer Ivo van Rees,
Kamer van Koophandel voor Noord- en Midden-Limburg, tel. 077-3203312.