Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek


Euthanasie was sinds 1985 gedogen voorbij
4 februari 2002
Nederland gedoogt euthanasie al niet meer sinds 1985. Dat stelt drs. Heleen Weyers in het themanummer van Recht der Werkelijkheid dat binnenkort verschijnt. Volgens de Groningse rechtssocioloog kreeg Nederland dan wel pas in 2001 een euthanasiewet, maar is de zeventien jaar aan actieve rechtspraak moeilijk te benoemen als 'gedogen'.

Gedogen is een geaccepteerde wetspraktijk in Nederland. Het bestaat uit het op beleidsgronden niet starten van een vervolging. Volgens Heleen Weyers, NWO-onderzoeker aan de Rijksuniversiteit Groningen, heeft 'gedogen' een negatieve klank en wordt het geassocieerd met nietsdoen. Van nietsdoen is bij het euthanasievraagstuk geen sprake. Dat tonen de rechtszaken, de richtlijnen, de debatten en de pogingen van het Openbaar ministerie om artsen euthanasie te laten rapporteren.

In de periode 1982-1984 mogen we volgens de onderzoeker wel spreken van gedogen. In 1984 sprak de Hoge Raad uit dat euthanasie toegepast met inachtneming van de richtlijnen van de artsenvereniging KNMG gerechtvaardigd kan zijn. De aangeklaagde dokter werd uiteindelijk ontslagen van rechtsvervolging. Ook de minister van Justitie vond, in 1985, dat er geen vervolging nodig was als artsen volgens de richtlijnen handelden. Een opvatting die de Hoge Raad met een uitspraak in 1987 onderstreepte.

Waarom duurde het dan tot 2001 voor de echte wet? Volgens de onderzoeker komt dat door de Nederlandse consensuspolitiek en de centrale rol van het CDA in de regeringen tot 1994. Het CDA, was en is tegenstander van euthanasie en de coalitiepartners wilden, ook toen ze zonder het CDA 'paars' vormden, geen ruzie met het CDA.

In 1984 kwam het eerste wetsontwerp bij het parlement. In 1985 adviseerde ook de Staatscommissie Euthanasie dat de wet moest veranderen. De regering onder leiding van CDA en VVD vond de tijd nog niet rijp, maar kwam met een tentatief voorstel. Deze proeve werd opgevolgd door een ander voorstel van de regering. Nog voordat het voorstel kon worden behandeld, viel het kabinet.

De volgende regering, CDA en PvdA, vond dat er eerst een nationaal onderzoek moest plaatsvinden. Een onderzoek dat herhaald werd onder het eerste paarse kabinet. In 1998 tenslotte, kwamen enkele parlementsleden met het wetsontwerp dat lichtelijk gewijzigd werd aangenomen en uiteindelijk in 2001 leidde tot de wet.


---

Nadere informatie bij
drs. Heleen Weyers (RUG, Vakgroep Rechtstheorie)
tel. 050 3635723
fax 050 3635635
e-mail h.a.m.weyers@rechten.rug.nl.
Heleen Weyers hoopt in het najaar te promoveren op onderzoek naar de wetgeving rond euthanasie. Bovenstaand bericht is gebaseerd op het artikel dat binnenkort verschijnt in de speciale uitgave van het tijdschrift Recht der Werkelijkheid, ISBN 90 5749 751 4. Informatie over het tijdschrift bij dr. Albert Klijn (Ministerie van Justitie, Wetenschappelijk Onderzoek- en Documentatiecentrum), tel. 070 3707317, fax 070 3707902, e-mail aklijn@wodc.minjust.nl. Het themanummer kost ¤ 24,50 en is te bestellen op www.elsevierjuridisch.nl


--
Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek (NWO)
Afdeling Voorlichting en Communicatie
Postbus 93138
2509 AC Den Haag
Telefoon (070) 344 07 13
Fax (070) 385 09 71
E-mail news@nwo.nl
Internet algemeen http://www.nwo.nl
Internet pers en publiek http://www.nwo.nl/wetenschapsplein