AutoRai
5-2-2002
100 jaar geleden: de allereerste Horch
August Horch wordt algemeen beschouwd als een van
de pioniers van de Duitse auto-industrie. De
eerste Horch reed ruim 100 jaar geleden door de
straten van Keulen.
Autorijden was toen nog een hachelijke,
avontuurlijke onderneming. De eerste onofficiële
proefrit van een Horch betekende een mijlpaal
voor zowel de producent als voor de inwoners van
Keulen. "Eerst leek alles volgens plan te
verlopen en de auto reed rustig voort. Maar al
snel staken de moeilijkheden de kop op waarmee
iedere auto in die tijd te kampen had" schreef
August Horch later, al terugblikkend. "De motor
hield er plotseling mee op. Voorman Krapff en ik
sprongen meteen van de bank en doken in het
binnenste van de auto. Het was al gauw duidelijk
dat de carburateur niet correct werkte. Dit werd
snel hersteld, we klommen terug in de auto en
zetten onze rit voort."
August Horch had zijn kennis over autoconstructie opgedaan bij Carl Benz in Mannheim, waar hij in 1896 hoofd van de betreffende afdeling werd. Hij was gefascineerd door de nieuwe perspectieven die de auto bood, maar kon bij Benz niet genoeg ruimte krijgen om zijn eigen ideeën te exploreren. Daarom begon hij in november 1899 zelf een bedrijf. Hij kocht een voormalig stallencomplex aan de Venloerstraat 295 te Keulen en vestigde daar een 'reparatiebedrijf voor gemotoriseerde voertuigen en andere machines'.
Eigen ontwerp
Horchs droom was een zelf ontworpen auto bouwen.
De eerste Horch had een horizontaal
geinstalleerde tweecilinder motor met een
vermogen van 4 à 5 pk. Een van de typische
Horch-kenmerken was dat de twee parallelle
cilinders van elkaar af lagen, hetgeen aan een
soepeler werking bijdroeg. Het vermogen werd door
een platte aandrijfriem in de vorm van een 8,
overgedragen op de transmissie die aan de
achterwielen bevestigd was. Een interessant
nieuwtje was het gebruik van een lichte
metaallegering voor het carter.
Hoe zag de eerste Horch eruit? Oorspronkelijk was
er een chassis of onderstel waarin de motor en de
transmissie zich bevonden en waaraan de assen en
veren waren verbonden. De opbouw werd
afzonderlijk, naar klantenwens, gebouwd. In
Horchs eigen beschrijving: "De opbouw was een
vierzitter. We lieten deze bouwen bij de bekende
firma Utermöhle in Keulen. Zoals bij alle auto's
uit die tijd, betrof het een open koetswerk,
zonder deuren. Een opvouwbaar dak werd alleen op
expliciet verzoek bijgeleverd, tegen meerprijs.
Zij die zich geen opvouwbaar dak konden
veroorloven, konden als alternatief een leren
plaid bestellen. Nog niemand was toen op het idee
gekomen om een windscherm voorop de auto te
plaatsen. Onze koplampen bestonden aanvankelijk
uit gewone kaarsen, later werd de olie-lantaarn
geintroduceerd."
Verkoopbrochure
August Horchs firma groeide. Begin 1901 werkten
er 15 mensen, waaronder vijf mechaniciens, de
oprichter, een smid en bankwerkers. Vanaf
februari 1901 konden geinteresseerde klanten
zelfs een verkoopbrochure aanvragen. Het
gepresenteerde aanbod bestond toen uit een auto
met 4,5-5 pk en een drie-versnellingsbak voor
3.500 mark en een auto met 9-10 pk en een
vier-versnellingsbak voor 4.100 mark.
Tien verschillende opbouwen werden aangeboden, voor prijzen die uiteenliepen van 4.000 tot 6.500 mark, maar er bestaat alleen fotografisch bewijs van twee modellen, beide vierzitters. Als de auto in elkaar was gezet, werd hij ingereden. Verf werd pas kort voor aflevering aangebracht. Vanaf april 1901 kon de firma zes auto's leveren; later werden dat er tien. Overigens is de auto met 9-10 pk die in de catalogus stond, nooit gebouwd.
Horchs carrière in de auto-industrie begon dus heel bescheiden. Desalniettemin is hij een van de 'founding fathers' van het huidige Audi AG. Immers, na een meningsverschil met zijn partners, verliet hij de firma en startte een nieuwe onderneming en merknaam onder de Latijnse vertaling van 'Horch': Audi.
Ter gelegenheid van het eeuwfeest van de eerste Horch is een biografie van de naamgever verschenen onder de titel 'Pionier der Kraftfahrt', auteur Jürgen Pönisch.
Vier ringen
De vier ringen van het Audi-merk symboliseren de
merken Audi, Horch, DKW en Wanderer, eerst
samengeklonken onder de paraplu van Auto Union.
Auto Union en NSU, die in 1969 fuseerden, zijn
van grote betekenis geweest voor de ontwikkeling
van de hedendaagse auto. Audi AG kwam in 1985
voort uit Audi NSU Auto Union AG. De historie van
het merk berust bij de afdeling Audi Tradition en
is onder meer te bewonderen in het 'museum
mobile' te Ingolstadt.