GroenLinks
-
Toespraak Paul Rosenmöller GroenLinks Congres
9 februari 2002
Congres,
Bedankt voor de steun. Voor de vierde keer alweer. Ik weet het: het is
een uitzondering. Voor de tweede keer als lijsttrekker. Normaal
gesproken de laatste keer. GroenLinks vertegenwoordigen, waar dan ook,
is geen baan voor het leven. Dat geldt voor mij en moet voor ons
allemaal gelden.
De partij mogen aanvoeren is een grote eer. Nog groter zijn de
verantwoordelijkheden. Er wordt veel van ons verwacht. Wij stellen ook
hoge eisen aan onszelf. Na de sprong in '98 is onze positie veranderd.
De macht van het getal werkt ook in de politiek. De kracht van het
alternatief werkt ook bij de kiezer. Oppositie tegen paars heeft ons
gesterkt. Maar oppositie is geen vanzelfsprekendheid. Regeren wordt
een mogelijkheid. Dat leidt tot leuke vragen van journalisten.
Bijvoorbeeld aan de congresgangers vorige maand: Principes of
pluche???????????? En daar gingen ze, de GroenLinksers............ Ze
stonken erin hoor..... De één zei ernstig: dan toch maar principes.
Het nieuwe lid zei: van mij mogen ze op het pluche. Het jonge
DWARS-lid: principes natuurlijk. Misschien mag ik het, bij wijze van
mediatraining, nog een keer zeggen: Geen pluche zonder principes. Geen
realisme zonder idealisme!
Een van die realiteiten is 11 september. De strijd tegen terreur en
terrorisme is een strijd van lange adem. Een strijd die via een
veelheid van wegen moet worden gevoerd. Zeker nu de bombardementen
zijn gestopt. De hoofdverdachte loopt nog steeds vrij rond. De opbouw
van Afghanistan vraagt veel geld en inspanning. Die aandacht mag niet
verslappen. Maar er zijn meer zorgen.
Gevangen genomen Al Quaida strijders zitten vast in Cuba. Ook voor
krijgsgevangenen gelden regels. De regels van het internationaal recht
zijn ons veel waard. Die regels worden door Rumsveld en Bush met
voeten getreden. Dat verdient een stevig internationaal protest!
Zorgen zijn er ook over de nieuwe boodschap van Bush. Vorige week was
er zijn State of the Union. Terecht veel aandacht voor de strijd tegen
het terrorisme. Teveel landen zijn met het terrorisme verweven. Maar
het vijandbeeld krijgt een steeds ruimere definitie. Bush zijn taal
wordt harder; zijn dreigementen concreter. Met 50 miljard dollar extra
voor defensie kiest hij eenzijdig militair. Het benoemen van de 'As
van Kwaad' was bijna een oorlogsverklaring. Bereidt Bush de Amerikanen
voor op een nieuwe oorlog? Wordt de internationale samenwerking tegen
terrorisme opgebroken? Die vragen leiden buiten Amerika tot veel
onrust. De Amerikaanse President begeeft zich op een gevaarlijk pad.
Populariteit in het binnenland mag geen vrijbrief zijn voor geweld in
het buitenland!
Terreur heeft ook een voedingsbodem. Waar blijft Amerika in die
strijd? In de strijd voor eerlijke handel. In de strijd tegen de
toenemende armoede. In de strijd voor vrede in Israël en Palestina. In
de strijd voor een andere globalisering. Bush laat het hier totaal
afweten. Het bestrijden van die voedingsbodem is ook een strijd voor
menselijke waardigheid en democratische waarden. Het is een strijd
tegen het snelle kapitaal met het onmenselijke gezicht. Europa moet in
die strijd voorop gaan. Wij willen een eind aan het Amerikaanse
simplisme!
Intussen houdt de Nederlandse regering zich schuil. De kritische toon
komt uit Duitsland en Frankrijk; ja zelfs van de NAVO. Maar Nederland
voert zijn eigen oorlog. Zijn war on drugs. En minister Korthals, hij
verslikte zich bijna in een bolletje. De Kamer werd onjuist
geïnformeerd. De echte bolletjesslikkers werden op Schiphol massaal
doorgelaten. Een enkeling met kilos cocaïne. Dat vraagt om passende
maatregelen. Maar nu wordt er met een kanon op een mug geschoten. Over
tijdelijke noodmaatregelen valt altijd te praten. Maar wie begint over
kazernes en het leger raakt bevangen door de emotie. Laten we het
koppie er een beetje bijhouden. Wij pleiten voor maatregelen die
passen in ons rechtssysteem. Dat geldt ook voor de rest van ons
drugsbeleid. Wij willen xtc pillen wél testen om slachtoffers te
voorkomen. Experimenten met heroïne voor verslaafden. Natuurlijk onder
medisch toezicht. Ze krijgen onze steun. Wij blijven ijveren voor
legalisering van soft drugs Minder hypocrisie in het drugs debat, dat
is mijn pleidooi. We moeten het verstand laten zegevieren. Ook ons
bolletje mag niet barsten!
Maar het is niet het enige voorbeeld van paarse problemen. Het
Openbaar Ministerie blijft schikken. En Korthals blijft ze steunen.
Kindersterfte in Haïti, fraude bij de belastingen. De
verantwoordelijken worden niet veroordeeld. Het rechtsgevoel kreeg
opnieuw een dreun. Dat geldt ook bij de aanpak van bijstandsfraude. De
druk op Marokko om te controleren moet worden opgevoerd. Daarin heeft
Vermeend gelijk. Eventuele bijstandsfraude moet worden aangepakt. Maar
de aanpak van de kinderbijslag slaat nergens op. Wordt Vermeend nou
echt de zevende VVD minister? Wat hebben die mensen misdaan? Waarom
moeten zij boeten? In wat voor rechtstaat leven wij eigenlijk? Waar
schuldige ondernemers niet worden gepakt. En waar onschuldige gezinnen
wel worden gepakt. Als de bouwers over de schreef gaan blijft de
metaal buiten schot. Als Boonstra over de schreef gaat blijft Timmer
buiten schot. En als men in de bijstand over de schreef gaat, dan
blíjft dus ook de kinderbijslag buiten schot!
Ook minister Hermans heeft zijn problemen. Verhalen over fraude in het
HBO gaan nu al maanden de ronde. Het wordt niet meer ontkend, het
wordt door henzelf bevestigd. Studenten tellen met een krijtje, maar
declareren met een vork, kan niet door de beugel. Het ondermijnt de
inhaalslag die het onderwijs verdient. Veel scholen komen geld tekort.
Wij geven het onderwijs hoge prioriteit en veel geld. Maar extra geld
moet wél leiden tot extra prestaties. Die eis stelt de
belastingbetaler terecht. Als onderzoek uitwijst dat er in het HBO is
gefraudeerd, Dan moet dat geld worden terugbetaald. Hermans, niet de
slechtste in de klas, haalt nu ook onvoldoendes. Zijn liberale plannen
voor topstudies leidden schipbreuk. Onderwijs moet voor iedereen
toegankelijk zijn. De tweedeling in kennis moeten we niet vergroten
maar verkleinen. Superhoog onderwijs tegen superhoge kosten is elitair
en verwerpelijk.
De voorbeelden van het Paarse verval liggen voor het oprapen. Als het
daarom gaat kunnen we wel elke maand een congres houden. De Paarse
partijen zijn zich dat goed bewust. Niemand neemt meer de
verantwoordelijkheid voor het beleid. De trots van weleer maakt plaats
voor de schaamte van vandaag. De overheidsfinanciën zijn op orde. Dat
klopt, met dank aan hoge economische groei. Maar de prijs is hoog, te
hoog. De verschraling in de publieke sector oogst steeds meer
onbegrip. Paars heeft van ons land één grote wachtkamer gemaakt. Ben
je ziek? Het is wachten op de dokter. Ben je bevallen? Het is wachten
op kinderopvang. Ben je onderweg? Het is wachten op de trein. Moet je
met de auto? Het is wachten in de file. Moet je naar het ziekenhuis?
Het is wachten op de specialist. Moet je naar school? Het is wachten
op een juf. Wij zijn dat wachten beu. Wij wachten nog maar op één ding
............op het einde van Paars!
Het is teveel de kilte die regeert. De menselijke maat is zoek. Als
cijfers mensen worden, komt Paars in de problemen. Vastgebonden
psychiatrische patienten, door tekort aan personeel. Meer dak- en
thuislozen in een steeds rijker land. Duizenden asielzoekers worden
gedumpt op straat. Uitgeprocedeerd, nauwelijks kans op terugkeer. Dat
vraagt om een andere mentaliteit. De hedendaagse nadruk op
concurrentie, competitie en het 'eigen ik' vragen om een nieuw
evenwicht. Samenleven doe je inderdaad niet alleen. Neem mensen
serieus en biedt hen keuzes. Mensen zijn betrokken maar het gaat niet
vanzelf. Personeel is gemotiveerd; dat moet je ze wel laten weten.
Maatschappelijke organisaties willen invloed. Die moeten ze ook wel
kunnen krijgen. Gemeenten, kerken, vakbonden,
vrijwilligersorganisaties; Ze zijn het cement van de samenleving. Nu
zijn ze te vaak het afvalputje van Den Haag. Solidariteit en
betrokkenheid moeten worden bevochten en georganiseerd. Dat is
GroenLinks ten voeten uit. Daaraan doen wij geen enkele concessie!
Daar zijn onze alternatieven ook op gericht. Alleen kritiek is
makkelijke politiek. Waarden zonder stem verdienen een krachtig
politiek geluid. De natuur en cultuur geven kwaliteit aan het leven.
Maar ook een krachtig geluid voor wier stem is verzwakt. Bijna een
miljoen mensen in de WAO is een sociale schande. Een sociale schande
vraagt om een sociale oplossing. Paars heeft het allemaal laten lopen.
De PvdA heeft haar eigen WAO-crisis nog steeds niet verwerkt. De VVD
denkt in aantallen, bezuinigingen en opent het loket van de bijstand.
De WAO is geen financieel probleem en de bijstand is al helemaal geen
oplossing. De WAO is ook niet de plek voor makkelijke dumping. Ons
solidaire WAO stelsel kent vele concrete voorstellen. Aandacht voor
preventie. Verbetering van de uitvoering. Prioriteit voor
reïntegratie. Dat zijn onze steekwoorden. Het SER advies sluit hier
nauw bij aan. Het is een waardevol akkoord met vragen en
kanttekeningen. Het biedt een nieuwe basis voor een politiek akkoord.
Maar niet met de VVD. Die noemt het `boterzacht'. Maar wie zelf
spijkerhard is vindt dat al gauw. De werkgevers verwijten de VVD van
alles en nog wat. Zo mogen wij het graag zien. Maar wat doet Wim Kok?
Wat doet de marathonloper? Het verval in de laatste kilometers is
opmerkelijk. Zet hij nog aan voor een eindsprint? Zijn Kok en WAO een
en al crisis? Of gaat hij voor de sociale kroon op zijn werk? Met de
VVD kan hij het wel vergeten. Een kabinet in ontbinding moet een
overstap durven wagen. GroenLinks daagt het kabinet daartoe uit. Samen
met PvdA en CDA en het SER akkoord als basis. (niets is immers
geregeld in het regeerakkoord). Dat is niet makkelijk, maar wel
mogelijk. Laat Wim Kok het maar zeggen. Wij bestrijden een slecht
akkoord in de coalitie Wij bepleiten een sociaal akkoord buiten de
coalitie. Met één overduidelijke motivatie. 1 miljoen mensen vergeten
is ronduit asociaal!
Dat vraagt om politieke moed van de PvdA. En als optimistisch
politicus hou je hoop. Het juk van de liberalen heeft de PvdA
getekend. Je daarvan ontdoen. Dat is een hele worsteling. Soms lukt
het. Heeeeeeeel soms lukt het ons. En ik spreek uit ervaring. Het is
dan geen gemakkelijke klus. Soms sla je ineens een bres in die
coalitie. Dan wint de inhoud het van de macht. Kwaliteit krijgt zo z'n
waardering. Ik zie en hoor ze dan aarzelen en kreunen. De VVD is dan
woest. Voor velen komt zoiets toch als verrassing. Maar het resultaat
telt en dat mag er dan wezen. Deze week was het raak. Ineens stond ze
daar. Nu zit ze hier. Ze steekt er met kop en schouders bovenuit. De
nieuwe voorzitter van de (parlementaire) enquêtecommissie bouwfraude:
Onze Marijke Vos.
Maar de compensatieorder is snel gevonden. De VVD krijgt er de JSF
voor terug. De waarde van Marijke is nóg hoger dan ik dacht. Het
kabinetsbesluit van gisteren is onverantwoord. De F-16 kan echt nog
véél langer mee. Nu worden miljoenen gespendeerd om méé te bouwen.
Miljarden gereserveerd om ze aan te schaffen. Met grote risico's voor
de belastingbetaler. Wij willen geen Russische roulette met
Amerikaanse vliegtuigen.
Waar blijven nu de progressieve partijen? De Democraten hebben het
iedereen laten weten: D66 maakt het verschil. Maar welk verschil? Geen
verschil. Ik kan maar één ding bedenken: Thom de Graaf is tegen; Roger
van Boxtel is voor. Wil het echte verschil opstaan?
En dan de PvdA. Die praten al maanden over hun nieuwe agenda:
Onderwijs, zorg en veiligheid; Maar voorlopig is het: Defensie,
defensie, defensie. Dat is wel sterk, maar niet sociaal. Het besluit
over de JSF onderstreept het nog eens: Dat nieuwe evenwicht moet er
komen.
Inhoudelijk moet de VVD dominantie worden gebroken. De neoliberale
agenda is niet de agenda van de komende jaren. De partij die paars
heeft gedomineerd, krijgt nu zware klappen. De partij die dit beleid
wil voortzetten komt steeds meer in het isolement. De vrienden van de
markt koesterden hun monopolie op rechts. Maar ineens is daar een
nieuwe rechtsbuiten. Fijn hè, die marktwerking in de politiek. Twijfel
alom. Een tegenstander of medespeler? Aanvallen of negeren? Op zijn
congres moest Dijkstal zoeken naar afleiding. Hij waarschuwde ook ons
om dé huwelijksdag niet te bederven. En, wees eerlijk, die
waarschuwing hadden wij niet nodig. Want we hebben er met z'n allen
fantástisch van genoten. Nee, geen dixieland-sfeertje op het
VVD-congres. De vrolijke toeter is ingeruild voor een miezerige
pinguin. De partij die zich opmaakte voor goud, mag blij zijn met
brons. De verhuizing naar het Catshuis kan worden afgeblazen. Ik vraag
jullie: Moet hun verhuizing naar de oppositie niet worden
voorbereid??????????
Daar zal hij zeker Pim Fortuyn ontmoeten. Want dat die met 1 zetel de
kamer in komt staat wel vast. De vraag is hoeveel er volgen en wie. De
ene man na de ander loopt weg. Nu de kiezer nog. Vrouwen, daar kijkt
hij op neer. Nog nooit een goeie gezien in de politiek, zei hij. Je
zou Femke en Marijke er toch direct op afsturen? En jonge vrouwen in
de WAO? Zitten daar volgens hem: `voor hun kinderwens'. 50% van de
bevolking wordt totaal genegeerd. Dat vinden wij 100% verkeerd!
Fortuyn zelf schuwt het debat. Mijn uitdaging laat hij voorlopig
liggen. Is dat radicale vernieuwing? Is dat de boel opschudden? Is dat
duidelijkheid voor de kiezer? Fortuyn geeft niet thuis. Populisme
lijkt aantrekkelijk. Maar biedt totaal geen perspectief. De onderbuik
bespelen is makkelijk. Maar even verwerpelijk. Tegen de kiezer zeg ik:
Het is een onduidelijke partij. Met een onfrisse politiek Met onzekere
personen. Met een ondoorzichtig budget. Zo'n partij noem ik:
Onleefbaar Nederland!
En sommige debatten moeten gevoerd worden. Niet alleen met hem, ook
met anderen. Ik maak mij grote zorgen over het maatschappelijk
klimaat. Dat gaat om een leefbare situatie voor iedereen. Migrant of
niet; het zou geen rol mogen spelen. De veelkleurige samenleving stelt
ons voor nieuwe vragen, kansen en ook problemen. Problemen moeten niet
worden gemaakt. Als ze er zijn moeten ze worden benoemd. Bovenal
moeten ze worden opgelost. Laten we het dan dáárover hebben. Over
sociale achterstanden en culturele verschillen. Het is één van de
kernvragen van deze tijd. Balkenende deed dat niet toen hij zei: `niet
te streven naar een multiculturele samenleving'. Dat is een miskenning
van onze geschiedenis. Het is een poging de werkelijkheid te ontlopen.
Zij zouden de werkelijkheid toch moeten accepteren. Balkenende is te
suggestief. Professoren moeten elkaar positief en niet negatief
beïnvloeden. De multiculturele samenleving is een feit. Dat was zo,
dat is zo en dat zal zo blijven!
Congres,
Paars is in mineur. Dat geldt niet voor GroenLinks. Het vorige congres
had iets van een ommekeer. De lastige thema's van vorig jaar zijn niet
weggemoffeld. Ze zijn benoemd en besproken. En vervolgens punt uit! De
spirit is terug, het enthousiasme is terug, het optimisme is terug.
Dat merk ik overal waar ik kom. We hebben een prima programma. Met
scherpe keuzes en wervende alternatieven. De doorrekening van het CPB
zal het bevestigen: Onze plannen zijn haalbaar en betaalbaar.
GroenLinks wil 4 jaar lang: Investeren Nivelleren Participeren Zonder
potverteren.
Maar er is geen garantie op succes. Dat moeten jullie je ook vandaag
realiseren. De lijst van vandaag is ons team van morgen en overmorgen
en ...4 jaar lang. Met op die lijst stuk voor stuk goede ervaren
Kamerleden. Met op die lijst stuk voor stuk goede nieuwe mensen. Met
ieder zijn eigen geschiedenis, zijn eigen accenten. Met overwegend
gezamenlijke idealen en opvattingen. Die pluriformiteit past bij
GroenLinks. Daar gaan we een dreamteam van te maken. Dat vraagt wel
teamgeest en loyaliteit. Als dat ontbreekt kost het bakken met
energie. Mij gaat het bovenal om de partij als geheel. De individuele
campagnes zijn gevoerd. De één op t.v. De ander deed daar niet aan
mee. Ik kijk vast uit naar de campagne van het collectief. Lokaal zijn
we begonnen. Landelijk gaan we gewoon door. We doen dat met veel
mensen. Met veel energie. Met veel inhoud. En met veel plezier.
Nogmaals bedankt voor het vertrouwen. Ik beloof jullie: Je krijgt er
veel inzet en motivatie voor terug. Op naar nog meer GroenLinksers in
de Raad. Op naar nog meer GroenLinksers in de Kamer. En nu wil ik wel
eens weten WIE ?
-
Meer weten? E-mail info@groenlinks.nl