Nederlandse Vereniging van journalisten

NVJ vergelijkt vijf sociale plannen

Een goede mobiliteitsregeling voor boventallige werknemers wordt een steeds belangrijker onderdeel van een sociaal plan. Dit blijkt uit de vergelijking die NVJ maakte van vijf sociale plannen bij dagbladbedrijven. De vereniging sloot, samen met andere bonden, sociale plannen af in 2001 en begin 2002. Ouderenregelingen hebben dikwijls een centrale plaats in een sociaal plan. Maar het aantal ouderen dat kan afvloeien is meestal gelimiteerd binnen een bedrijf. Deze kwestie wordt daarom vaak ondervangen met een aantrekkelijke vrijwillige vertrekregeling voor boventalligen.

De NVJ is te spreken over de sociale plannen die zij samen met andere vakbonden van niet-journalistiek personeel afsloot bij Wegener, HDC Zuid, NDC, Media Groep Limburg en Telegraaf. In een vergelijking die de vereniging maakte, zijn ook de plannen opgenomen van PCM Uitgevers. De basis hiervoor vormt het bestaande sociaal plan uit de zogenoemde Shift-operatie voor niet-journalistiek personeel, dat PCM met de centrale ondernemingsraad overeenkwam.
De grootste oorzaken die boventalligheid bij de dagbladbedrijven teweegbrengen, zijn ofwel vergaande bezuinigingsronden of samenvoegingen van titels. De NVJ concludeert dat bij het afsluiten van een sociaal plan de vestigingsplaats van het bedrijf in het plan meegenomen moet worden, met het oog op de kansen voor boventalligen om ander werk te vinden elders in het eigen concern of extern. Ook moet rekening worden gehouden met de leeftijdsopbouw van de redactie en de leeftijd van boventalligen. Naast ouderenregelingen worden goede mobiliteitsregelingen voor boventalligen steeds belangrijker. Hiermee kunnen journalisten snel vrijwillig het bedrijf verlaten en elders werk vinden of een eigen bedrijf beginnen. Bovendien telt de regeling sterk mee omdat het aantal ouderen dat vervroegd kan afvloeien vaak snel is 'verbruikt'. Een andere tendens bij sociale plannen is dat dreigingen van gedwongen ontslagen op korte termijn voor de boventalligen niet aan de orde zijn.

Bezuinigingen en fusies

- Bij Wegener betrof het sociaal plan aanvankelijk een generieke maatregel om de bezuinigingen bij alle dagbladen als gevolg van IPW op te vangen. Bij Wegener's Haagsche Courant werden de IPW-bezuinigingen mede aangegrepen om te komen tot een inhoudelijke vernieuwing van de krant. De boventalligheid van de 38 journalisten werd opgevangen met de Wegener IPW-ouderenregeling alsook met een uitbreiding van de IPW-mobiliteitsregeling. Bij Wegener WUGO hebben de fusie van Zwolsche Courant, Apeldoornse Courant en Deventer Dagblad gezorgd voor ingrijpende wijzigingen. In een nieuwe krant moeten per april 2002 de extra IPW-bezuinigingen gefaseerd worden opgevangen. De onderhandelingen voor een sociaal plan moeten hier nog worden gestart.
- Bij Hollandse Dagblad Combinatie(HDC) Zuid wordt de boventalligheid veroorzaakt door de samenvoeging van de redacties van het Haarlems Dagblad, Leidsch Dagblad, de Gooi- en Eemlander, IJmuider Courant en het Dagblad van Almere.
- De aanleiding bij de Noordelijke Dagblad Combinatie (NDC) voor een sociaal plan is het opgaan van het Nieuwsblad van het Noorden met de DGP-kranten in het nieuwe Dagblad van het Noorden.
- Bij de Media Groep Limburg moest een sociaal plan worden afgesloten vanwege de aankoop van De Limburger door Holdingmaatschappij De Telegraaf.
- Bezuinigingen bij de Amsterdamse vestiging van Holdingmaatschappij De Telegraaf, waaronder dagblad De Telegraaf, maakten hier een sociaal plan noodzakelijk.
- Bij PCM Uitgevers is er volgens de directie geen sprake van structurele bezuinigingen of reorganisaties met gevolgen voor redacteuren. Niettemin worden er op dit moment oudere journalisten gevraagd vrijwillig te vertrekken op basis van de ouderenregeling uit het zogenoemde Shift sociaal plan. Dit plan werd eerder overeengekomen voor het niet-journalistieke personeel van PCM. De NVJ bespreekt op dit moment met de centrale ondernemingsraad van PCM of het mogelijk is de regelingen uit de bestaande operatie Shift voor niet-journalistiek personeel te gebruiken als uitgangspunt voor een volwaardig sociaal plan tussen de bonden en PCM. Overigens houdt de PCM-leiding de boot af. De NVJ meent dat vooral het verschil in aanvulling van de vutuitkering bij vrijwillig vertrek van ouderen bij PCM ongunstig afsteekt bij de regelingen van Wegener en Telegraaf (waar sprake moet zijn van boventalligheid van de betrokkene).

Leeftijdsverschil
De NVJ merkt eerlijkheidshalve op dat bij een vergelijking tussen de verschillende regelingen voor ouderen de leeftijd waarop de betrokkene stopt met werken wel verschil kan uitmaken. Een journalist tussen de 55 en 57,5 jaar die bij PCM Uitgevers vrijwillig in de ouderenregeling stapt, komt ongeveer op hetzelfde uit als een even oude, maar boventallige collega bij dagblad De Telegraaf: namelijk een doorbetaling van loon tot 60 jaar en dan de vutuitkering die zou gelden op de spilleeftijd (meestal 74%). Een PCM-er van 58 of 59 jaar ontvangt bij vrijwillig vertrek een loondoorbetaling tot 60 jaar en vervolgens de spilleeftijd vutuitkering, terwijl boventallige collega's bij De Telegraaf vanaf hun zestigste een aanvulling op de vutuitkering ontvangen tot 85% en die bij Wegener 92,5%.

De hoofdpunten van de vijf meest recente sociale plannen bij dagbladbedrijven, aangevuld met de voorwaarden die PCM hanteert:

Ouderenregeling
HDC Zuid: vanaf 57,5 jaar, tot 60 jaar 100% loon, daarna aanvulling tot Vut/prepensioenpercentage dat voor betrokkene zou gelden op spilleeftijd;
NDC: vanaf 58 jaar, 95% nettoloon tot behalen van 87,5% van Vutgrondslag, daarna aanvulling van Vut/prepensioen tot 85% netto;
Media Groep Limburg: vanaf 57,5 jaar, tot 60 jaar 85% brutoloon, daarna aanvulling van Vut/prepensioen tot 85% bruto;
Telegraaf: vanaf 57,5 jaar, tot 60 jaar 100% loon, daarna aanvulling van Vut/prepensioen tot 85% bruto (55-57,5 jaar: indien niet herplaatsbaar krijgen aanvulling tot Vut/prepensioen dat voor betrokken zou gelden op spilleeftijd);
Wegener: vanaf 55/58 jaar, tot 60 jaar 100% loon, daarna aanvulling van Vut/prepensioen tot 92,5% netto;
PCM Uitgevers: vanaf 57,5 jaar, tot 60 jaar 100% loon, daarna aanvulling tot Vut/prepensioenpercentage dat voor betrokken zou gelden op spilleeftijd (vanaf 55 jaar komt een werknemer in aanmerking voor deze regeling, maar wordt tot 57,5 jaar niet vrijgesteld van werkzaamheden).
n.b. de aanvulling tot 100% pensioenopbouw wordt bij alle bedrijven gegarandeerd

Mobiliteitsregeling
HDC Zuid: staffel afhankelijk van leeftijd, aantal dienstjaren en tijdsstip van vertrek, maximaal 225% jaarsalaris en minimaal 25% jaarsalaris;
NDC: staffel afhankelijk van tijdsstip van vertrek, maximaal 130% en minimaal 40% kantonrechterformule*; Media Groep Limburg: staffel afhankelijk van leeftijd, aantal dienstjaren en tijdsstip van vertrek, maximaal 26 en mininimaal 8,5 bruto maandsalarissen;
Telegraaf: staffel afhankelijk van tijdsstip van vertrek, max. 115% en min. 55% kantonrechterformule*;
Wegener: staffel afhankelijk van leeftijd, aantal dienstjaren en tijdsstip van vertrek, maximaal 9 en minimaal 0,75 bruto maandsalarissen (bij Haagsche Courant maximaal 100% kantonrechterformule);
PCM Uitgevers: staffel afhankelijk van leeftijd, aantal dienstjaren en tijdsstip van vertrek, maximaal 24 en minimaal 1 bruto maandsalaris(sen).

* afvloeiingsregel met als basis maandsalaris per dienstjaar, rekeninghoudend met leeftijd en bijzondere omstandigheden.

Ontslagbescherming
HDC Zuid: na 12 maanden bemiddelen zonder resultaat, wordt ontslagprocedure gestart;
NDC: na 24 maanden bemiddelen zonder resultaat, overleg met NVJ;
Media Groep Limburg: garantie van geen gedwongen ontslagen;
Telegraaf: na 21 maanden bemiddelen zonder resultaat, wordt ontslagprocedure gestart;
Wegener: garantie van geen gedwongen ontslagen;
PCM Uitgevers: garantie van geen gedwongen ontslagen.