Gemeente Rotterdam

Tussenevalutie cameratoezicht toont positief resultaat

In juni 2000 zijn in Rotterdam camera's geplaatst op het Stadhuisplein en in het Saftlevenkwartier. De locatie voor cameratoezicht in het Saftlevenkwartier is een voor Nederland unieke locatie, omdat het een woonbuurt en geen uitgaansgebied betreft. Deze stedelijke pilot van cameratoezicht is in oktober 2001 uitgebreid met camera's rond de tippelzone aan de Keileweg, bij de metrostations Delfshaven en Marconiplein en op de kop van de Mathenesserdijk. De doelstellingen van het cameratoezicht zijn drieledig:
* het verminderen van geweld en overlast op straat;
* het verbeteren van de veiligheidsgevoelens van omwonenden en bezoekers;

* in de verbetering van de effectiviteit van het optreden van politie en justitie.

Saftlevenkwartier
Bewoners
In het Saftlevenkwartier zijn de ontwikkelingen bij de bewoners positief te noemen. Bewoners zijn minder vaak slachtoffer geweest van agressie en geweld, bewoners zijn minder vaak ooggetuige geweest van geweld of agressie en de veiligheidsbeleving is verbeterd. Het aantal bewoners dat zegt wel eens straten te mijden in de eigen woonbuurt is gedaald. De tevredenheid onder de bewoners over het politieoptreden in het Saftlevenkwartier is onveranderd groot. Ook de houding ten opzichte van het cameratoezicht is onveranderd (zeer) positief.

Ondernemers
De ervaringen van de ondernemers in het Saftlevenkwartier met cameratoezicht zijn positief, maar minder uitgesproken en minder eenduidig dan bij de bewoners. Het aantal slachtoffers van verbale agressie is verminderd, evenals het aantal on-dernemers dat ooggetuige is geweest van geweld of agressie en de persoonlijke hinder die hiervan wordt ondervonden. De ondernemers voelen zich na instelling van het cameratoezicht minder vaak onveilig dan voor plaatsing. De ondernemers blijven onveranderd positief over het cameratoezicht. Uit het onderzoek blijkt dat de meldingsbereidheid bij ondernemers enigszins te zijn afgenomen, evenals de tevredenheid over het politieoptreden.

Aangiften
In het cameragebied Saftlevenkwartier is het totale aantal aangiften en processen-verbaal van misdrijven in de maanden na invoering van het cameratoezicht lager (88) dan in dezelfde maanden hieraan voorafgaand (99). Deze afname kan voornamelijk worden toegeschreven aan een daling van geweldsmisdrijven, met name diefstallen met geweld. Er is geen indicatie dat de criminaliteit en overlast zich verplaatst naar omliggende straten. Sterker, het aantal aangiften in het overige deel van het Saftlevenkwartier, buiten het cameragebied, is afgenomen, met name het aantal diefstallen en inbraken.

Stadhuisplein
Bezoekers
Het percentage bezoekers dat zeer positief is over cameratoezicht is toegenomen van 17% tot 42%. Verder is het aantal bezoekers dat cameratoezicht een inbreuk vindt op de privacy in beide jaren zeer gering. Een meerderheid van de bezoekers, rond de 60%, is tevreden over het politieoptreden. Uit de eerste twee metingen onder de bezoekers van het Stadhuisplein zijn verder nog geen echte veranderingen vast te stellen als gevolg van cameratoezicht.

Ondernemers
De ondernemers van het Stadhuisplein geven na een jaar cameratoezicht aan dat zij zich minder vaak onveilig voelen, minder vaak hinder van klanten ondervinden en minder vaak slachtoffer zijn geweest van agressie en geweld (met name van vandalisme). Hun tevredenheid over het politieoptreden op het Stadhuisplein is ten opzichte van 2000 toegenomen. Er zijn geen veranderingen geconstateerd in de mate van onveilig-heid die ondernemers ervaren tijdens het werk en het percentage dat ooggetuige is geweest van agressie en geweld.

Aangiften
Het aantal aangiften en processen-verbaal van misdrijven op het Stadhuisplein is in de maanden na invoering van het cameratoezicht hoger dan in dezelfde maanden een jaar eerder (99 tegenover 75). Hierbij gaat het met name openbare orde misdrijven, inbraken en diefstallen met geweld. In de onderzoeksperiode kunnen buiten de invloed van het cameratoezicht twee factoren daarbij een rol hebben gespeeld. In de eerste maand van het cameratoezicht vond het Europese Kampioenschap voetbal plaats. Het Stadhuisplein werd in deze periode zeer intensief gebruikt. Het aantal aangiften was toen hoger dan normaal.

Cameratoezicht leidt mogelijk tot een hogere aangiftebereidheid. Die constatering kan op twee manieren worden uitgelegd. De ene verklaring is dat met cameratoezicht meer delicten worden gesignaleerd, hetgeen zich doorvertaalt in een hoger aantal aangiften. De andere verklaring is dat de extra aanwezigheid van politie de aangiftebereidheid stimuleert. Hoe het ook zij, beide verklaringen passen binnen het korpsbeleid, dat is gericht op verhoging van de aangiftebereidheid ter zake geweldsdelicten.
Daarnaast kan ook het politieproject Horecare een rol spelen. Sinds januari 2001 is het aantal surveillerende agenten op vrijdag en zaterdag toegenomen. Doorgaans werkt de aanwezigheid van meer politie preventief, maar in deze periode zijn juist meer incidenten gesignaleerd en tevens meer aanhoudingen verricht, hetgeen een verklaring kan zijn voor het toegenomen aantal aangiften.

De ontwikkelingen op het Stadhuisplein, een gelijkblijvend geweldsniveau maar meer aangiften, betekenen wel dat het verschil tussen de aantallen misdrijven en de geregistreerde criminaliteit, het zogenoemde dark number, is afgenomen. Bovendien zijn bij een gelijkblijvend geweldsniveau meer verdachten aangehouden. Hierdoor is het inzicht in de geweldscriminaliteit op het Stadhuisplein ver-groot.

Delfshaven
Tachtig tot negentig procent van de ondervraagde bewoners, ondernemers en reizigers is positief over de invoering van het cameratoezicht. Tussen de tachtig en negentig procent van de bewoners beschouwt het cameratoezicht niet als een inbreuk op hun privacy. Ongeveer de helft van de bewoners ver-wacht dat door het cameratoezicht het gevoel van veiligheid zal toenemen en agressie en ge-weld kan worden voorkomen.

Samenwerking
De politie beschouwt met name het toepassen van cameratoezicht tijdens grootschalige evenementen als succesvol. De algemeen commandant van het politieoptreden kan aan de hand van de extra informatie eerder dan voorheen reageren op mogelijke verstoringen van de openbare orde. Door het cameratoezicht kan de politie volgens betrokkenen eerder ingrijpen bij groepsvorming en personen die ordeverstorend gedrag vertonen (zoals bijvoorbeeld het gooien van voorwerpen). Deze personen kunnen vroegtijdig worden verwijderd

Het OM is zeer positief ten aanzien van cameratoezicht. Er vindt een snellere afhandeling plaats van geweldszaken (verdachten bekennen eerder) en het aantal aangehouden verdachten is gestegen. Aan de hand van camerabeelden is een aantal ernstige misdrijven opgelost.

Voor wat betreft de uitlezers zijn de aanloop problemen opgelost. De verwachting is dat met de gerealiseerde oplossing van de problemen het cameratoezicht tot nog effectiever en efficiënter politieoptreden zal leiden

Conclusies

* Uit het onderzoek blijkt dat er positieve ontwikkelingen zijn ten aanzien van het gebruik van camera's in het Saftlevenkwartier: + bewoners minder vaak slachtoffer van agressie en geweld; + afname onveiligheidsgevoel bij bewoners; + tevredenheid politieoptreden bij bewoners; + bewoners en ondernemers staan positief tegenover cameratoezicht;
+ ondernemers minder vaak ooggetuige van geweld, agressie; + ondernemers voelen zich minder vaak onveilig; + aantal misdrijven neemt af;
+ geen indicatie van uitwaaiering;

* Bezoekers en ondernemers op het Stadhuisplein zijn positief over het cameratoezicht:

* percentage bezoekers dat positief is over cameratoezicht is toegenomen;

* bezoekers positief over politieoptreden;
* gevoelens van onveiligheid bij bezoekers zijn niet veranderd;
* percentage bezoekers dat ooggetuige is geweest van geweld is niet veranderd

* ondernemers voelen zich minder vaak onveilig;
* ondernemers ondervinden minder vaak hinder van klanten;
* ondernemers minder vaak slachtoffer van agressie en geweld;

* aantal aangiften is hoger (openbare orde misdrijven inbraken, diefstal en geweld);


* Politie en OM zijn positief over het gebruik van camera's op het Stadhuisplein/ Saftlevenkwartier.

* Er zijn geen privacyproblemen geconstateerd met betrekking tot cameratoezicht.

* Er vindt -binnen de prioriteitstelling- een goede opvolging plaats van gesignaleerde incidenten.

* De aanloopproblemen met uitlezers zijn opgelost.
* De inzet van camera's als toezichtinstrument is maatschappelijk geaccepteerd.

* De verwachting onder bewoners, ondernemers en reizigers in Delfshaven zijn zeer positief over cameratoezicht.