Trimbos Instituut

Nieuwsflits

Brochure cliëntparticipatie van ouderen in de GGZ Binnen het programma Ouderen van het Trimbos-instituut is een brochure ontwikkeld met praktische aanwijzingen voor de bevordering van cliëntparticipatie van ouderen in de geestelijke gezondheidszorg. De brochure, met als titel En wat wilt u zelf? is bedoeld voor hulpverleners van verschillende disciplines die werken met oudere cliënten in de GGZ, uitgezonderd cliënten met (ernstige) dementie, in zowel de ambulante als de intramurale zorg. De brochure is het resultaat van een studie in het kader van het programma `Kwaliteit van zorg in de GGZ' (van subsidiegever ZonMw). Het ging hierbij om een combinatie van kwantitatief en kwalitatief onderzoek, uitgevoerd in nauwe samenwerking met de Grote Rivieren (Dordrecht) en de GGZ in de regio Zwolle.
Zowel cliënten als hulpverleners zeggen cliëntparticipatie belangrijk te vinden. Toch blijkt deze in de praktijk vooral voor oudere cliënten (nog) moeilijk te realiseren. Cliëntparticipatie vergt een kritische, actieve en mondige opstelling. Veel ouderen zijn dit niet gewend en hebben niet het benodigde geloof in eigen kunnen. Ook de lichamelijke problemen waar veel ouderen mee te maken hebben, zoals de verminderde energie en de achteruitgang van het gezichts- en/of gehoorvermogen, vormen een belemmering. Bovendien gaat doorgaans het tempo geleidelijk achteruit: bijvoorbeeld bij het opnemen van nieuwe informatie. Voor hulpverleners blijkt het moeilijk de inbreng van de oudere cliënt consequent te stimuleren en te respecteren. Tijdsdruk speelt hier een belangrijke rol.
De brochure biedt de hulpverlener verschillende manieren om oudere cliënten bij de (keuze voor de) hulpverlening te betrekken. Daarbij wordt aandacht besteed aan de verschillende momenten waarop oudere cliënten een inbreng kunnen hebben in het hulpverleningsproces. Er worden vier typen cliënten onderscheiden op basis van mondigheid en regie in het contact met de hulpverlener. Om cliëntparticipatie te bevorderen moeten hulpverleners onderzoeken met welk type cliënt zij te maken hebben en waarom een cliënt niet mondig is of niet de regie neemt. Vervolgens kiest een hulpverlener samen met de cliënt een strategie om mondigheid en/of regie te bevorderen. De brochure is besproken in expertpanels van hulpverleners en cliënten en een klankbordcommissie van hulpverleners, cliënten, beleidsmakers en onderzoekers. In de brochure worden de resultaten van onderzoek en literatuurstudie gecombineerd met de (ervarings)deskundigheid van cliënten en hulpverleners.

Wilma de Vries, Carolien Smits, Jacomine de Lange: En wat wilt u zelf? Hoe hulpverleners de cliëntparticipatie van ouderen in de geestelijke gezondheidszorg kunnen bevorderen. Uitgave: Trimbos-instituut, prijs: ¤ 10. Bestellen: (030) 297 11 80, bestelnummer AF 0403.
* Wilma de Vries vries@trimbos.nl
Carolien Smits csmits@trimbos.nl

Colofon

Het Trimbos-instituut is een onafhankelijk landelijk kennisinstituut voor de GGZ en verslavingszorg met als doel de geestelijke gezondheid van mensen te bevorderen.
Nieuwsflitsen voorziet mensen die betrokken zijn bij de GGZ en verslavingszorg kort en bondig van informatie over activiteiten, diensten, producten en resultaten van het Trimbos-instituut. Nieuwsflitsen mag vrijelijk worden gekopieerd en verspreid.

Redactie
Henk Maurits (030) 297 11 38
hmaurits@trimbos.nl
Henk Verburg (030) 297 11 00
hverburg@trimbos.nl

Opmaak
Heidie Wisselo

Adreswijzigingen
Peter Stark,
pstark@trimbos.nl

Belangrijke telefoonnummers

Bestellingen 030 297 11 80
Helpdesk Preventie (LSP/LOP) 030 297 11 51
Drugs Infolijn 0900-1995
Chinese gokhulp infolijn 030 297 11 33

Trimbos-instituut
Netherlands Institute of Mental Health and Addiction Da Costakade 45
Postbus 725 3500 AS Utrecht
Telefoon (030) 297 11 00
Fax (030) 297 11 11