Gemeente Utrecht

Oudst bewaarde bruggen van Nederland in Utrecht

Tijdens de restauratie van de Stadhuisbrug in het centrum van Utrecht, zijn twee dertiende-eeuwse bruggen in het zicht gekomen. De uit grote blokken Doornikse natuursteen opgetrokken bruggen zijn daarmee de oudste bruggen in Nederland die nog in gebruik zijn. Na bijna acht eeuwen blijken de twee Utrechtse bruggen nog steeds in tact.

Deze spectaculaire vondst kwam aan het licht toen tijdens de restauratie het pleisterwerk werd weggehaald en de imposante natuurstenen gewelven tevoorschijn kwamen. Het bouwen van deze Romaanse boogbruggen is een knap staaltje werk geweest van de middeleeuwse bouwers, waarbij een aantal bijzondere aanwijzingen over de bouwwijze in het oog springt. Zoals bijvoorbeeld het gebruik van ijzeren krammen die 800 jaar nadat ze zijn aangebracht nog nauwelijks verroest zijn.

De twee dertiende-eeuwse bruggen zijn in de zestiende eeuw een onderdeel geworden van de huidige Stadhuisbrug die in de eeuwen daarop als pleintje voor het stadhuis gebruikt werd.

Tijdens de restauratie kwam nog een andere bijzondere vondst aan het licht: één zijde van het natuurstenen muurwerk tussen de twee bruggen bleek dermate stevig gebouwd dat het mogelijk het overblijfsel is van een groot middeleeuws gebouw. Daarmee zouden de ideeën over de geschiedenis van deze plek van vóór 1400 misschien wel moeten worden herzien. De voor die tijd dure bouwconstructies lijken er in ieder geval naar te verwijzen dat de plaats rond het huidige stadhuis een zeer belangrijk punt is geweest in de middeleeuwse stad.

Met het herstel van de Stadhuisbrug wordt de restauratie afgesloten van 26 monumentale bruggen in de Utrechtse binnenstad. Een restauratie waarbij de bruggen niet alleen als waterbouwkundige elementen worden gezien maar ook als bouwwerken van soms zeer hoge cultuurhistorische waarde. Het herstel van de bruggen is dan ook met veel zorg aangepakt waarbij de originele materialen zoveel mogelijk zijn gehandhaafd. Daartoe zijn allerlei inventieve restauratiemethoden toegepast. Deze aanpak maakt het Utrechtse restauratieproject tot een nationaal unicum.


---