CIE. GEEST. VOLKSGEZONDHEID

Geestelijke Volksgezondheid: Zorg van velen

Embargo tot 27 februari 2002, 15.30 uur

Woensdag 27 februari 2002

Landelijke Commissie Geestelijke Volksgezondheid adviseert minister E.Borst-Eilers:

GEESTELIJKE VOLKSGEZONDHEID: ZORG VAN VELEN.

De afgelopen jaren heeft de geestelijke gezondheidszorg steeds grotere en exclusievere verantwoordelijkheid gekregen ten aanzien van de geestelijke volksgezondheid. Die exclusieve relatie is onhoudbaar en onwenselijk. De zorg voor de geestelijke gezondheid moet verbreed worden. Dat kan door de geestelijke gezondheidszorg te koppelen aan bestaande instellingen voor welzijns- en algemene gezondheidszorg.

In opdracht van de Minister van Volksgezondheid en Sport heeft de landelijke Commissie Geestelijke Volksgezondheid een advies opgesteld over de geestelijke voksgezondheid in Nederland. Daarbij heeft de Commissie ten eerste studie verricht naar oorzaken van de forse stijging van het aantal aanmeldingen bij GGZ-instellingen. De toename is ten dele het gevolg van een veranderende behandelvisie: in plaats van één langdurige opname wordt steeds vaker gekozen voor meerdere korte interventies. Daarnaast is er sprake van een .inhaaleffect. voor GGZ-zorg: de drempel van GGZ-instellingen is verlaagd, waardoor mensen sneller kunnen aankloppen voor hulp. Of de toename ook een gevolg is van toename van psychisch leed is niet duidelijk. Het antwoord valt niet te geven, de relatie tussen geestelijke volksgezondheid en het gebruik van geestelijke gezondheidszorg is niet eenduidig. Veel duidelijker zijn de gevolgen van maatschappelijke ontwikkelingen voor de zorg aan mensen met geestelijke gezondheidsproblemen.
Individualisering en mondialisering dragen er toe bij dat de oude lokale leefwerelden in snel tempo plaatsmaken voor sterk bewegende netwerken van sociale relaties. De professionele zorg volgt in deze ontwikkelingen. Voor velen pakt die verandering in zorg goed uit. Maar daar waar de zorgvragen direct gekoppeld zijn aan de lokale leefwereld of waar de cliënt zich onttrekt aan de zorg schiet de zorg te kort.
Op basis van deze analyse heeft de commissie aanbevelingen geformuleerd over de wijze waarop door overheid, maatschappelijke organisaties en burgers kan worden bijgedragen aan verbetering van de geestelijke volksgezondheid. Er moeten ten eerste nieuwe zorgarrangementen worden ontwikkeld, met veel sterkere verbindingen naar de lokale leefwereld. Daarbij moeten nieuwe .partnerships. tussen professionals en burgers worden ontwikkeld, zeker op het terrein van opvoeding, vermaatschappelijking van zorg en psychisch ziekteverzuim. Dan kunnen ook burgers, veel meer dan nu het geval is, een directe bijdrage leveren aan de zorg voor de geestelijke gezondheid. De nieuwe zorgarrangementen vragen om professionals die een andere deskundigheid bezitten dan de gespecialiseerde hulpverleners in de tweedelijns-GGZ. Daarmee erkent de commissie dat de zorg voor de geestelijke volksgezondheid het domein van de institutionele GGZ overstijgt. Die erkenning heeft twee kanten: de institutionele GGZ kan onmogelijk alleen verantwoordelijk zijn voor de gesignaleerde problemen in de zorg, maar ook: een categorale organisatie van de geestelijke gezondheidszorg is niet langer opportuun. De commissie pleit daarom voor een koppeling van de geestelijke gezondheidszorg aan voorzieningen voor welzijns- en algemene gezondheidszorg. Daarmee kiest de commissie voor ordening volgens het beginsel van getrapte zorg.
De overheid dient naar het oordeel van de commissie een coördinerende en regisserende rol te vervullen. Zij moet ervoor zorg dragen dat voldoende tijd wordt vrijgemaakt voor het creëren van draagvlak alsmede voor het implementatieproces. Ook dient zij ervoor te waken dat de bestaande zorg .gedurende de verbouwing. op peil blijft. Tenslotte pleit de commissie voor het vrijmaken van financiële middelen voor het realiseren van de voorgestelde verbreding van geestelijke gezondheidszorg.

Op woensdagmiddag 27 februari, om 15.30u Ministerie van VWS zal prof. drs. J. van Londen, voorzitter van de commissie het advies aanbieden aan Minister Borst-Eilers. De Minister zal daarop haar eerste indrukken geven. Vervolgens zullen de voorzitters van de branche-organisatie GGZ-Nederland en de voorzitter van de Nederlandse Vereniging voor Psychiatrie kort reageren.

In de landelijke Commissie Geestelijke Volksgezondheid hebben zitting:
Prof. dr. JW.Duyvendak
Prof. dr. G.Hutschemaekers (secretaris)
Prof. drs. J. van Londen (voorzitter)
Prof. drs. P. Schnabel
Mevr. Mr. A.Visser
Prof. dr. M. de Winter

Adviseurs:
Prof. dr. A. van Dantzig
waarnemer VWS, de heer D.C. Kaasjager, arts

Toegevoegd:
drs. R.F. May (toegevoegd adviseur)
mw. dr. A.J. Mooij (toegevoegd secretaris)

Noot voor de pers:
Het advies getiteld: Zorg van velen, eindrapport van de landelijke Commissie Geestelijke Volksgezondheid is vanaf 27 februari, 15.30 uur verkrijgbaar via het secretariaat van de Directie GVM van het ministerie van VWS, tel. 070-3407307.

Prof. dr. G. Hutschemaekers, secretaris van de Landelijke Commissie Geestelijke Volksgezondheid kan nadere informatie over het advies geven. Hij is bereikbaar op 06-53226220.

27 feb 02 15:30