Gemeente Amsterdam
Programma 400 jaar VOC
Het is dit jaar 400 jaar geleden dat de Verenigde Oost-Indische
Compagnie werd opgericht. Om aandacht te besteden aan dit feit wordt
een aantal specifiek Amsterdamse VOC-projecten georganiseerd. Daarbij
gaat het niet zo zeer om 'vieringen', maar meer om activiteiten die de
VOC als een interessante aanleiding gebruiken om het publiek het
verschijnsel VOC van verschillende kanten te laten beschouwen.
Overal in de binnenstad, en met name in het vroegere
scheepvaartkwartier, zijn herinneringen te vinden aan de VOC en de
driemasters die tussen Amsterdam en `de Oost' voeren. Zoals het
Oostindisch Huis - de zetel van de Heren XVII en daarmee het
machtscentrum van de VOC - , de Schreierstoren - de plek van waar
Henry Hudson in opdracht van de VOC in 1609 vertrok om via het westen
een route te vinden naar Oost-Indië - en vele pakhuizen, zoals de
Kaapse Wijnpakhuizen en VOC-werf op de Prins Hendrikkade, en de
Lijnbaan en het pakhuis op de Oostenburgergracht. Andere
bezienswaardigheden die een duidelijke relatie hebben met de VOC zijn
bijvoorbeeld de Hortus Botanicus, het VOC-schip `De Amsterdam' bij het
Nederlands Scheepvaartmuseum, diverse café's uit de tijd van de VOC en
een aantal koffie- en theewinkels.
Nog steeds heeft de VOC meer invloed op het dagelijks leven van de
Nederlanders - en de rest van de westerse wereld - dan wij ons meestal
realiseren. Tot het begin van de 17e eeuw was het gebruik van koffie,
thee en specerijen onbekend bij ons, dan wel voorbehouden aan
vorstenhuizen en de economische elite. Dankzij de bulkinvoer door de
VOC werd vanaf de 17e eeuw het drinken van koffie en thee in Nederland
een normaal verschijnsel bij een groot deel van de burgerij, en dat
geldt ook voor het gebruik van specerijen zoals peper, nootmuskaat,
foelie, en kruidnagelen.
Het thema van de activiteiten is 'assemblage': de mengeling van
materialen en mensen - volgens de organisatoren een wezenskenmerk van
de vroegere VOC. Gestreefd wordt naar uitwisseling en discussie door
middel van projecten, die niet alleen de prestaties van de VOC
belichten, maar betrokkenen uit voormalige VOC-landen en uit Nederland
in de gelegenheid stellen te reflecteren op de invloed het
VOC-verleden op de actualiteit.
Duyfken
Het eerste specifiek Amsterdamse VOC-project is op 2 mei de aankomst
van het VOC-schip 'Duyfken' dat de afgelopen maanden vanuit Australië
naar Nederland is komen zeilen. Aansluitend worden bij de Passenger
terminal Amsterdam bezichtigingen van het schip georganiseerd, vindt
een kinderfestival plaats bij het Scheepvaartmuseum en is er op zondag
5 mei een grote VOC-markt op de Nieuwmarkt.
Internationale beeldende kunstmanifestatie
Het meest ambitieuze project is het internationale beeldende
kunstproject UPSTREAM. Bij deze manifestatie, in september en oktober,
realiseren kunstenaars uit voormalige VOC-landen kunstwerken,
installaties of environments in of nabij voormalige VOC-monumenten in
Amsterdam en Hoorn.
Documentaire
Een tweede project wordt in samenwerking met het IDFA (International
Documentary Filmfestival Amsterdam) ontwikkeld. Aan tien
documentairemakers uit voormalige VOC-havensteden in
ontwikkelingslanden is gevraagd een 'treatment' te maken voor een
documentaire over de invloed van de VOC op de actualiteit.
Voor meer informatie kunt u kijken op www.voc-amsterdam.nl
VOC-wandeling
Het Gilde Amsterdam houdt in de serie Mee in Mokum een speciaal op de
VOC gerichte wandeling door Amsterdam. De route leidt langs vele
VOC-monumenten als het Oost-Indisch Huis, het Scheepvaarthuis en het
eiland Oostenburg. Onderweg wordt u gewezen op de gevelstenen en
beeldhouwwerken die iets met de VOC te maken hebben.
Vertrekpunt is restaurant David & Goliath in de Kalverstraat. U kunt
uiterlijk een dag van tevoren reserveren op 625 13 90 van maandag tot
en met vrijdag van 13.00 tot 16.00 uur.
Kosten: twee euro vijftig
Meer informatie: www.gildeamsterdam.nl
Boekje
Ter gelegenheid van het VOC-jaar heeft het Amsterdam Tourist Board een
boekje uitgegeven. Het boekje bevat een zo volledig mogelijk overzicht
van evenementen in Amsterdam, als onderdeel van de nationale
VOC-manifestatie. Het Rijksmuseum en het Nederlands Scheepvaartmuseum
presenteren bijvoorbeeld grote VOC-tentoonstellingen, de Hortus
Botanicus reconstrueert de 17e eeuwse Compagnietuin, op de Nieuwmarkt
vindt een veiling plaats van VOC-goederen en tijdens de manifestatie
Upstream in het najaar zorgen kunstenaars voor een spannend contrast
tussen hedendaagse kunst en historische VOC-locaties. Ook de Open
Monumentendag staat geheel in het teken van de VOC. Daarnaast
organiseren touroperators en gidsen vele VOC-excursies.
Zie ook: www.touristamsterdam.nl
-
© gemeente Amsterdam - 22-04-2002