Ministerie van Algemene Zaken
Ministerie van Justitie
Persbericht ministerraad
26 april 2002
KABINETSSTANDPUNT OVER INTERDEPARTEMENTAAL ONDERZOEK
GESUBSIDIEERDE RECHTSBIJSTAND
Uit het interdepartementaal beleidsonderzoek (IBO) rechtsbijstand blijkt dat de wenselijke
uurvergoeding voor advocaten in de door overheid gesubsidieerde rechtsbijstand gezien de
marktprijzen en het aanbod van sociaal advocaten ligt tussen 95 en 100 euro. De doelmatigheid van
het gebruik van de gesubsidieerde rechtsbijstand kan worden vergroot door het invoeren van meer
financiële prikkels voor cliënt en advocaat. Zo dienen de eigen bijdrage van de eisende partij te worden
verhoogd en de vergoeding van diens advocaat te worden verlaagd, wanneer de eis door de rechter
volledig wordt afgewezen.
In reactie op het onderzoek geeft het kabinet aan dat het IBO erin is geslaagd een beredeneerde en
goed onderbouwde uitspraak te doen over een reëel uurtarief voor advocaten in het stelsel van
gesubsidieerde rechtsbijstand, maar een definitief besluit terzake over te laten aan het volgende kabinet.
Ten aanzien van de overige maatregelen constateert het kabinet nader onderzoek nodig te achten
voordat tot invoering van deze maatregelen wordt overgegaan. Minister Korthals van Justitie zal het
onderzoek en het bijbehorende kabinetsstandpunt aan de Tweede Kamer aanbieden.
In het onderzoek worden maatregelen voorgesteld om het gebruik van gesubsidieerde rechtsbijstand
voor nagenoeg kansloze zaken terug te dringen. De onderzoekers stellen voor in het bestuursrecht een
mogelijkheid tot proceskosten veroordeling in te voeren, identiek aan die in het burgerlijke recht. Dat
betekent dat een burger die een beroepsprocedure tegen de overheid verliest door de rechter in meer
gevallen tot betaling van de kosten van de procedure kan worden veroordeeld. Nu draagt de overheid
bijna altijd de proceskosten. Verder zou de eigen bijdrage aan de kosten van de gesubsidieerde
rechtshulp kunnen worden verhoogd voor de eisende partij wiens eis volledig is afgewezen door de
rechter. Ook het minimum belang dat in het geding moet zijn voor men voor gesubsidieerde rechtshulp
in aanmerking komt (nu 180 euro) dient volgens het IBO-rapport met 30 % te worden verhoogd en in
de toekomst regelmatig te worden geïndexeerd. Ten aanzien van de rechtsbijstandverleners stellen de
onderzoekers dat het al bestaande voornemen van overheid en advocatuur om een integraal
kwaliteitszorgsysteem in te voeren voor de gesubsidieerde rechtsbijstand, consequent moet worden
uitgevoerd. Om procedures in kansloze zaken tegen te gaan moet de vergoeding van de advocaat
substantieel worden gekort wanneer de eis van zijn cliënt volledig wordt afgewezen, zo staat in het
onderzoek.
RVD, 26.04.2002