Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties

BVD: Ook in Nederland voedingsbodem voor jihad

28 mei 2002

In Nederland bevindt zich onder leden van de islamitische gemeenschap een kleine groep jongeren die bereid is tot deelname aan de gewelddadige islamitische strijd, de jihad, en daarop wordt voorbereid. Dat staat in het jaarverslag 2001 van de Binnenlandse Veiligheidsdienst (BVD), dat minister De Vries vandaag aan de Tweede Kamer heeft aangeboden.

Rekrutering voor jihad

Volgens de BVD zoeken moslim-extremisten aansluiting bij delen van de al langer in Nederland verblijvende islamitische gemeenschap. Vervolgens oefenen zij daarop een radicaliserende invloed uit. Verschillende moslim-jongeren zijn ontvankelijk gebleken voor radicale opvattingen. Een voorbeeld vormen de twee jonge mannen van Marokkaanse afkomst, woonachtig in Eindhoven, die in januari 2002 om het leven kwamen in de Indiase deelstaat Kashmir. Het tweetal werd in Nederland gerekruteerd en geestelijk voorbereid op de gewapende strijd elders.

De bestrijding van het terrorisme neemt in het jaarverslag een belangrijke plaats in. In Nederland was vlak na 11 september sprake van een korte golf van anti-islamitische geweldsincidenten. Zo waren meer dan twintig moskeeën doelwit van bedreigingen, vernielingen en brandstichtingen. De dienst signaleert echter ook dat met name vanuit de Turkse en Koerdische gemeenschap openlijk en duidelijk afkeurend is gereageerd op de aanslagen in de VS, waardoor spanningen in de Nederlandse samenleving vroegtijdig zijn weggenomen. Aandacht voor de 'tegenkrachten' van het integratieproces, zoals de invloed van radicaal-islamitische opvattingen, blijft volgens de BVD geboden.

De BVD heeft zijn onderzoek naar terroristische netwerken van radicaal-islamitische signatuur na de aanslagen uitgebreid. Ook in Nederland bevindingen zich vertakkingen van dergelijke netwerken, zoals de Algerijnse Groupe Salafiste pour la Prédication et le Combat (GSPC) en het Al Qa'ida-netwerk. In april 2002 zijn op aangeven van de BVD aanhoudingen verricht van leden van dergelijke netwerken in ons land. In het kader van het Actieplan Terrorisme en Veiligheid heeft de BVD personele uitbreiding gekregen voor zijn onderzoek naar terrorisme.

Rechts en links gewelddadig activisme

De extreem-rechtse beweging in Nederland is sterk verdeeld en heeft in Nederland een geringe aanhang. Van de neonazistische groeperingen is het vooral de Nederlandse Volks-Unie (NVU) die door demonstraties de aandacht trekt.

Bij radicaal-links signaleert de dienst dat binnen het dierenrechtenactivisme harde acties minder uit de weg worden gegaan. De BVD noemt de groeiende invloed van het gewelddadige Britse dierenrechtenactivisme op de Nederlandse geestverwanten een zorgwekkende ontwikkeling.

De brede stroming van het anti-globalisme draagt volgens de BVD vooral een vreedzaam karakter. Wel hebben volgens de BVD neo-marxisten en neo-trotskisten de anti-globalistische beweging in Nederland voor een belangrijk deel naar hun hand kunnen zetten.

Buitenlandse bemoeienis

De BVD spreekt zijn zorg uit over de ongewenste activiteiten van de Chinese overheid in het buitenland. Zo probeert China de geestelijke stroming Falun Gong waar mogelijk te dwarsbomen. Ook in ons land tracht de Chinese regering via gezagsgetrouwe Chinezen aanhangers van Falun Gong te intimideren.

Als hoogontwikkelde Europese natie blijft Nederland een belangrijk land voor activiteiten van de Russische inlichtingen- en veiligheidsdiensten.

Massavernietigingswapens

De BVD signaleert, dat naast landen als Irak, Libië, India en Pakistan, ook terroristische groeperingen nucleaire, biologische of chemische wapens in handen trachten te krijgen. De BVD tracht organisaties en bedrijven bewust te maken van deze dreiging, zodat iedere vorm van medewerking aan de verspreiding van
massavernietigingswapens wordt voorkomen.

Veiligheidsonderzoeken bij politie

De BVD is begonnen met het instellen van veiligheidsonderzoeken bij de politie. De BVD verricht veiligheidsonderzoeken naar politiefunctionarissen die kwetsbare functies (gaan) bekleden. Dit zijn naar schatting zo'n 4.600 functies. De veiligheidsonderzoeken voor de overige circa 10.900 vertrouwensfuncties worden door de politie zelf verricht onder verantwoordelijkheid van de BVD.

Van BVD naar AIVD

Met ingang van 29 mei 2002 zal de BVD van naam veranderen en Algemene Inlichtingen- en Veiligheidsdienst (AIVD) heten. Dit als gevolg van de nieuwe Wet op de inlichtingen- en veiligheidsdiensten 2002 die op deze datum in werking treedt. Het takenpakket van de BVD wordt met deze wet uitgebreid met de taak om onderzoek te doen betreffende andere landen. Een ander element in de nieuwe wet is de instelling van een onafhankelijke commissie van toezicht. De leden van deze commissie worden benoemd op voordracht van de Tweede Kamer. De commissie oefent achteraf toezicht uit op de rechtmatigheid van de uitvoering van de nieuwe Wet op de inlichtingen- en veiligheidsdiensten.


---