Erasmus Universiteit Rotterdam
30 mei 2002
De mythe van het vechtkabinet van Joop den Uyl
Rond de regeerperiode van Joop den Uyl zijn vele grote en kleine
mythen ontstaan. Zo wordt als juist aanvaard, maar ongefundeerd
gesproken over het vechtkabinet en het potverteren. De herinnering aan
het kabinet-Den Uyl en de wijze waarop deze regering politiek bedreef
zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden. Al in de jaren zeventig is
dit proces van beeld- en mythevorming rond de regeerperiode van Den
Uyl in gang gezet stelt Ilja van den Broek in haar proefschrift Heimee
naar de politiek. De herinnering aan het kabinet-Den Uyl. Zij
promoveert op donderdag 30 mei 2002 aan de Erasmus Universiteit
Rotterdam.
Het proefschrift gaat nader in op de collectieve herinnering aan het
kabinet-Den Uyl (1973-1977), die ook 25 jaar na de val van deze
regering nog levend is. Aan de 'meest linkse regering die Nederland
ooit had', werd in de afgelopen decennia met weemoed teruggedacht door
bijvoorbeeld PvdA-politici en progressieve journalisten, die meenden
dat de verbeelding aan de macht was geweest. Uit 'rechtse' hoek klonk
vooral kritiek: de progressieve regering zou de overheidsfinanciën
zodanig hebben ontwricht, dat Nederland nog decennia lang de gevolgen
daarvan ondervond. De promovenda beschrijft en analyseert hoe deze
mythes zich ontwikkelden in de context van de dagelijkse politieke
strijd en veranderende maatschappelijke omstandigheden, tot op de dag
van vandaag.
De verschillende, maar inhoudelijk verbonden mythes worden
ondergebracht in drie delen:
* Politiek idealisme en de maakbare samenleving
* De democratische staatsman
* De verbeelding van de progressieve politiek.
Zij verwijzen terug naar drie periodes in de naoorlogse Nederlandse
geschiedenis waarmee het kabinet-Den Uyl was verbonden. Ten eerste het
doorbraak-idealisme en de wederopbouw van de tweede helft van de jaren
veertig en vijftig, ten tweede de overgang van de grote politieke
leiders naar een gedemocratiseerd leiderschap in de jaren vijftig en
zestig, en tot slot de vernieuwingsdrang van de jaren zestig. Het
hoofdstuk 'De democratische staatsman' gaat nader in op de
beeldvorming rond Joop den Uyl, in de politieke overgangsperiode
tegelijk een visionair en een aarzelend politicus.
Het promotieonderzoek maakt deel uit van het onderzoeksprogramma 'De
Natiestaat. Politiek in Nederland sinds 1815'. Dit mede door de
Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek (NWO)
gefinancierd programma beoogt een impuls te geven aan de
geschiedschrijving over politiek in Nederland in de negentiende en
twintigste eeuw. Naast de institutionele geschiedenis van wetgeving en
partijvorming gaat de aandacht uit naar de ontwikkeling van politieke
stijl, cultuur en omgangsvormen.
Promotoren: prof.dr. H.J.G. Beunders, Geschiedenis van media en
cultuur (EUR)
en prof.dr. J.L.J. Bosmans, Nieuwste geschiedenis (KUN)
Promotie donderdag 30 mei 2002, 13.30 uur
Plaats: Woudestein, Senaatszaal
Dit proefschrift is als handelseditie verschenen bij uitgeverij
Wereldbibliotheek te Amsterdam, De mythe van het vechtkabinet van Joop
den Uyl
INLINE]